MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU, KINH NGHIỆM XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ CỦA MỘT SỐ NƯỚC SANG THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC 4

1.1. Lý luận về xuất khẩu hàng hoá 4

1.1.1. Khái niệm về xuất khẩu 4

1.1.2. Các hình thức xuất khẩu hàng hoá 6

1.1.2.1. Xuất khẩu trực tiếp 6

1.1.2.2. Hình thức xuất khẩu gián tiếp 7

1.1.2.3. Buôn bán đối lưu 8

1.1.2.4. Gia công quốc tế 9

1.1.2.5. Tái xuất khẩu 10

1.1.2.6. Xuất khẩu tại chỗ 11

1.1.3. Các bước tiến hành xuất khẩu 11

1.1.3.1. Nghiên cứu và tiếp cận thị trường 11

1.1.3.2. Lập phương án kinh doanh 12

1.1.3.3. Giao dịch, đàm phán ký kết hợp đồng 12

1.1.3.4. Thực hiện hợp đồng 13

1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình xuất khẩu 13

1.1.4.1. Yếu tố kinh tế 13

1.1.4.2. Môi trường văn hoá- xã hội 14

1.1.4.3. Môi trường chính trị 14

1.1.4.4. Môi trường pháp luật 15

1.1.4.5. Yếu tố cạnh tranh 16

1.1.5. Vai trò của việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế 17

1.1.5.1. Xuất khẩu là nhân tố tạo điều kiện cho quốc gia tận dụng được lợi thế so sánh của quốc gia mình 17

1.1.5.2. Xuất khẩu hàng hoá tạo ra nguồn thu ngoại tệ, nguồn vốn chủ yếu cho việc nhập khẩu công nghệ, máy móc, nguyên vật liệu cần thiết phục vụ cho quá trình CNH- HĐH đất nước 18

1.1.5.3. Xuất khẩu hàng hoá là nhân tố tác động tích cực đến việc dịch chuyển cơ cấu nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất sản phẩm 18

1.1.5.4. Xuất khẩu góp phần tích cực vào việc tạo công ăn việc làm cho người lao động và nâng cao đời sống của nhân dân 19

1.1.5.5. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng các mối quan hệ kinh tế đối ngoại, nâng cao vị thế kinh tế của mỗi quốc gia trên trường quốc tế 19

1.1.6. Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động xuất khẩu 20

1.2. Cơ sở lý kuận của việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế 22

1.2.1. Các lý thuyết chính về thương mại quốc tế 22

1.2.1.1. Mô hình cổ điển về lợi thế so sánh 22

1.2.1.2. Mô hình tân cổ điển ( mô hình Heckscher- Ohlin) 25

1.2.1.3. Học thuyết về chu kỳ sống của sản phẩm quốc tế 25

1.2.2. Các mô hình thương mại quốc tế được sử dụng trong hoạch định chính sách xuất khẩu 27

1.3. Kinh nghiệm của các nước trong việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá 30

1.3.1. Vương quốc Thái Lan 31

1.3.2. Cộng hòa Indonesia 33

1.3.3. Bài học rút ra cho Việt Nam 34

1.4. Tổng quan về thị trường Trung Quốc 36

1.4.1.Nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc 36

1.4.2. Quy định về nhập khẩu của Trung Quốc 42

1.4.2.1. Hệ thống thuế quan 42

1.4.2.2. Hệ thống phi thuế 46

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU HÀNG HÓA CỦA VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY 51

2.1. Tác động của khu vực mậu dịch tự do ASEAN- Trung Quốc tới quan hệ thương mại Việt- Trung 51

2.2. Tác động của việc gia nhập WTO đối với Trung Quốc và Việt Nam 54

2.2.1. Tác động của việc Trung Quốc gia nhập WTO tới Việt Nam 54

2.2.2. Tác động của Việt Nam khi gia nhập WTO tới Trung Quốc 55

2.3. Thực trạng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam khi là thành viên

chính thức của WTO 61

2.3.1. Đánh giá tổng quan về tăng trưởng xuất khẩu 61

2.3.1.1. Tình hình xuất khẩu của Việt Nam giai đoạn 2001- 2006 61

2.3.1.2. Tình hình xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam năm 2007 64

2.4. Thực trạng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang Trung Quốc từ năm 1991 đến nay 67

2.4.1. Kim ngạch xuất khẩu 68

2.4.1.1.Tình hình xuất khẩu giai đoạn 1991-2000 68

2.4.1.2. Tình hình xuất khẩu giai đoạn 2001- 2006 70

2.4.1.3. Tình hình xuất khẩu từ năm 2007 đến nay 74

2.4.2. Cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc 75

2.4.2.1. Giai đoạn 1991- 2000 75

2.4.2.2. Giai đoạn 2001- 2006 77

2.4.2.3. Giai đoạn 2007 đến nay 79

2.4.3. Phương thức buôn bán 79

2.4.4. Cơ cấu thị trường nhập khẩu của Vệt Nam ở Trung Quốc 81

2.5. Đánh giá thành công và hạn chế của hoạt động xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang Trung Quốc trong thời gian qua 82

2.5.1. Thành công 82

2.5.2. Hạn chế 83

2.5.3. Nguyên nhân 86

2.5.3.1. Nguyên nhân chủ quan 86

2.5.3.2. Nguyên nhân khách quan 88

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ CỦA VIỆT NAM VÀO THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC TRONG ĐIỀU KIỆN GIA NHẬP WTO 91

3.1. Định hướng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam giai đoạn 2006- 2010 91

3.1.1. Mục tiêu xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam 91

3.1.2. Mục tiêu xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang Trung Quốc giai đoạn 2007- 2015 95

3.2. Dự báo kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang Trung Quốc giai đoạn năm 2008- 2012 97

3.2.1. Mô hình sử dụng: 97

3.2.2. Kết quả dự báo 99

3.3. Những giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Trung Quốc 99

3.3.1. Giải pháp từ phía nhà nước 99

3.2.1.1. Đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác song phương Việt Nam- Trung Quốc để tạo đà cho hàng hóa của Việt Nam thâm nhập sâu hơn nữa vào thị trường Trung Quốc 99

3.3.1.2. Việt Nam cần khai thác tốt lợi thế về vị trí địa lý của mình để thúc đẩy quan hệ thương mại của hai nước Việt Nam- Trung Quốc trong bối cảnh WTO 100

3.3.1.3. Hoàn thiện hành lang pháp lý trong quan hệ

Việt Nam- Trung Quốc 101

3.3.1.4. Tăng cường cung cấp thông tin cho doanh nghiệp về thị trường Trung Quốc. Nâng cao hiệu quả của công tác xúc tiến xuất khẩu 103

3.3.1.5. Nhà nước cần quản lý chặt chẽ hơn nữa hoạt động xuất khẩu hàng hoá sang thị trường Trung Quốc 103

3.3.1.6. Hoàn thiện hệ thống chính sách tài chính, tín dụng và đầu tư phục vụ cho các doanh nghiệp xuất khẩu 104

3.3.1.7. Hỗ trợ đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho một số ngành

hàng xuất khẩu 105

3.3.1.8. Chính phủ cần tiếp tục xây dựng những đề án xuất khẩu cụ thể cho từng ngành hàng và từng địa bàn cụ thể tại thị trường Trung Quốc 105

3.3.1.9. Đối với hoạt động buôn bán qua biên giới 105

3.3.2. Giải pháp từ phía doanh nghiệp 105

3.3.2.1. Hoạch định chiến lược kinh doanh hiệu quả khi xâm nhập vào thị trường Trung Quốc 106

3.3.2.2. Giải pháp đối với chất lượng sản phẩm 108

3.3.2.3. Giải pháp đối với giá cả hàng hoá 110

3.3.2.4. Các doanh nghiệp cần chủ động đổi mới phương thức

kinh doanh 111

3.3.2.5. Chiến lược marketing sản phẩm 111

3.3.2.6. Giải pháp xây dựng chiến lược và phát triển thương hiệu 112

3.3.2.7. Giải pháp về nguồn nhân lực 112

KẾT LUẬN 114

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC