MỤC LỤC

Trang

LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU VÀ SỰ CẦN THIẾT THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU SẢN PHẨM GỖ VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG NHẬT BẢN TRONG ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM GIA NHẬP TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI (WTO) 3

1.1. Những vấn đề lý luận chung về xuất khẩu 3

1.1.1. Khái niệm và vai trò của xuất khẩu 3

1.1.1.1. Khái niệm xuất khẩu 3

1.1.1.2. Vai trò của xuất khẩu 3

1.1.2. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu 4

1.1.2.1. Hình thức xuất khẩu trực tiếp 4

1.1.2.2. Hình thức xuất khẩu qua trung gian 4

1.1.2.3. Hình thức xuất khẩu buôn bán đối lưu 4

1.1.2.4. Hình thức gia công xuất khẩu 4

1.1.2.5. Hình thức tái xuất khẩu 5

1.1.2.6. Hình thức xuất khẩu tại chỗ 5

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu 5

1.1.3.1.Hệ thống pháp luật và chính sách của Nhà nước 5

1.1.3.2. Các yếu tố đầu vào sản xuất, nguyên liệu, vốn, lao động… 6

1.1.3.3. Tỷ giá hối đoái 6

1.1.3.4. Sức cạnh tranh hàng hoá 6

1.1.3.5. Nhu cầu của thị trường nước ngoài 7

1.1.3.6. Yếu tố khác 7

1.2. Các quy định pháp lý của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) đối với sản phẩm gỗ của Việt Nam 8

1.2.1. Giới thiệu khái quát về Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và các quy định của WTO 8

1.2.1.1. Giới thiệu chung về Tổ chức thương mại thế giới (WTO) 8

1.2.1.2. Mục tiêu và chức năng của WTO 9

1.2.1.3. Những nguyên tắc, luật lệ, quy định cơ bản của WTO 10

1.2.2. Lợi ích và khó khăn đối với doanh nghiệp khi Việt Nam gia nhập WTO 11

1.2.2.1. Lợi ích của doanh nghiệp khi Việt Nam gia nhập WTO: 11

1.2.2.2. Khó khăn đối với doanh nghiệp khi Việt Nam gia nhập WTO 18

1.2.3. Các quy định pháp lý của WTO đối với sản phẩm gỗ của Việt Nam ảnh hưởng đến xuất khẩu sản phẩm gỗ 20

1.3. Tổng quan về thị trường Nhật Bản 21

1.3.1. Khái quát về nền kinh tế Nhật Bản 21

1.3.1.1. Thời kỳ nền kinh tế phát triển thần kỳ 22

1.3.1.2. Thời kỳ những năm 70 - Các cuộc khủng hoảng dầu lửa và thời kỳ phát triển ổn định 22

1.3.1.3. Thời kỳ những năm 80 - Đồng Yên lên giá 23

1.3.1.4. Thời kỳ những năm 90 - Nền kinh tế bong bóng và thời kỳ suy thoái 24

1.3.1.5. Đầu thế kỷ XXI - Mặt trời lại mọc 25

1.3.2. Một số đặc điểm về nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng Nhật Bản 27

1.3.3. Cơ chế và chính sách nhập khẩu hàng hóa của Nhật Bản 29

1.3.3.1. Chính sách nhập khẩu hàng hoá của Nhật Bản 29

1.3.3.2. Các công cụ biện pháp điều tiết nhập khẩu 30

1.3.4. Hệ thống phân phối hàng hoá của Nhật Bản 36

1.3.4.1. Cửa hàng bán lẻ và hệ thống phân phối 37

1.3.4.2. Kết cấu chặt chẽ giữa nhà sản xuất và nhà phân phối 38

1.3.5. Một số lời khuyên đối với doanh nghiệp Việt Nam 39

1.4. Sự cần thiết phải thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam sang Nhật Bản và kinh nghiệm xuất khẩu sản phẩm gỗ của một số quốc gia 40

1.4.1. Nhu cầu và thị hiếu về sản phẩm gỗ của người tiêu dùng Nhật Bản 40

1.4.2. Các quy định về việc nhập khẩu sản phẩm gỗ của Nhật Bản 42

1.4.3. Nguồn nhập khẩu đồ gỗ của Nhật Bản 44

1.4.4. Một số nét về xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam sang Nhật Bản 45

1.4.5. Kinh nghiệm xuất khẩu sản phẩm gỗ của một số quốc gia 46

1.4.5.1. Kinh nghiệm xuất khẩu sản phẩm gỗ của Trung Quốc 46

1.4.5.2. Kinh nghiệm xuất khẩu sản phẩm gỗ của Malaysia 51

1.4.5.3. Kinh nghiệm của Inđônêxia 53

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU SẢN PHẨM GỖ VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG NHẬT BẢN TỪ NĂM 1999 ĐẾN NAY 57

2.1 Tình hình xuất khẩu hàng hoá Việt Nam sang Nhật Bản 57

2.1.1 Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá Việt Nam vào thị trường Nhật Bản 57

2.1.2 Cơ cấu hàng hoá xuất khẩu 63

2.1.3 Đánh giá chung về xuất khẩu hàng hoá Việt Nam sang Nhật Bản 72

2.1.3.1 Những thành quả đạt được khi xuất khẩu hàng hoá Việt Nam sang Nhật Bản 72

2.1.3.2 Những hạn chế vể xuất khẩu hàng hoá Việt Nam sang Nhật Bản 72

2.2. Tổng quan về sản xuất và xuất khẩu sản phẩm gỗ của Việt Nam 73

2.2.1. Khái quát tình hình sản xuất gỗ của Việt Nam 73

2.2.1.1. Về tài nguyên rừng và việc trồng rừng – nguyên liệu của ngành sản xuất đồ gỗ. 73

2.2.1.2. Tình hình sản xuất sản phẩm gỗ của Việt Nam: 79

2.2.2. Tình hình xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam 81

2.3. Tình hình xuất khẩu sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Nhật Bản từ năm 1999 đến nay 89

2.3.1 Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam sang Nhật Bản 89

2.3.2. Cơ cấu xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt nam sang Nhật Bản 92

2.3.3. Đặc điểm các hình thức phân phối đồ gỗ tại Nhật Bản 100

2.4. Đánh giá thực trạng xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt nam sang Nhật Bản 101

2.4.1 Những thành tựu đạt được 101

2.4.2 Những hạn chế 104

2.4.2.1 Hạn chế từ phía Nhà nước 104

2.4.2.2 Hạn chế từ phía các doanh nghiệp 111

2.4.3 Nguyên nhân của những hạn chế 113

2.4.3.1 Nguyên nhân từ phía Nhà nước 113

2.4.3.2 Nguyên nhân từ phía các doanh nghiệp 114

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU SẢN PHẨM GỖ VIỆT NAM SANG NHẬT BẢN TỪ NAY ĐẾN NĂM 2020 115

3.1 Phương hướng xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam sang Nhật Bản 115

3.1.1. Định hướng phát triển thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam từ nay đến năm 2020 115

3.1.1.1. Phát triển thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ thời gian từ nay đến năm 2020 cần phải đạt các mục tiêu: 115

3.1.1.2. Định hướng cụ thể về thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ thời gian từ nay đến năm 2020 như sau: 116

3.1.2 Định hướng xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam sang Nhật Bản đến năm 2020 118

3.2. Những giải pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam sang Nhật Bản trong điều kiện Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) 122

3.2.1 Giải pháp đối với Nhà nước 122

3.2.1.1 Hoàn thiện môi trường pháp lý và thực hiện các quy định cam kết song phương giữa Việt Nam và Nhật Bản 122

3.2.1.2 Nhà nước cần quy hoạch và xây dựng chiến lược trong thu hút đầu tư nước ngoài nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh, phát triển xuất khẩu sản phẩm gỗ sang thị trường Nhật Bản. 123

3.2.1.3. Nhà nước cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm gỗ thuộc mọi thành phần kinh tế tiếp cận dễ dàng các nguồn vốn cần thiết với chi phí vốn cạnh tranh. 124

3.2.1.3 Quy hoạch kế hoạch pháp triển nguồn nguyên liệu cho sản phẩm gỗ xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản 125

3.2.1.4 Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến xuất khẩu của Chính phủ đối với thị trường Nhật Bản 129

3.2.1.5 Giải pháp về khuyến khích hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực 132

3.2.2 Giải pháp đối với các doanh nghiệp 133

3.2.2.1 Cần nghiên cứu kỹ nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng Nhật Bản và các đặc điểm tiêu dùng của họ. 133

3.2.2.2. Cần có sự định vị chính xác về sản phẩm của doanh nghiệp sang thị trường Nhật Bản 134

3.2.2.3 Cần tiến hành hoạt động xúc tiến tổng hợp 134

3.2.2.4. Xây dựng kế hoạch, chiến lược sản xuất, phương thức kinh doanh linh hoạt, phù hợp với yêu cầu thực tiễn 135

3.2.2.5. Đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu và tăng cường quảng bá sản phẩm 137

3.2.2.6. Doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư, đổi mới công nghệ, đào tạo công nhân lành nghề, để nâng cao năng lực sản xuất, thiết kế mẫu mã sản phẩm để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường Nhật Bản 137

3.2.2.7. Xây dựng văn hóa trong kinh doanh xuất khẩu sang Nhật Bản 138

KẾT LUẬN 141

DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 142

DANH MỤC BẢNG BIỂU