MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT v

DANH MỤC BẢNG, BIỂU, HÌNH, KHUNG vi

LỜI NÓI ĐẦU 1

CHƯƠNG 1. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG TỚI XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG EU VÀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM 3

1.1. Nhân tố cơ bản tác động tới xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường EU 3

1.1.1. Hệ thống thuế quan của EU 3

1.1.1.1. Thuế nhập khẩu 3

1.1.1.2. Thuế ưu đãi 3

1.1.1.3. Thuế giá trị gia tăng (VAT) 6

1.1.1.4. Thuế nông sản và hải sản: 6

1.1.2. Hệ thống phi thuế quan của EU 7

1.1.2.1. Quy định của EU về vệ sinh an toàn thực phẩm 7

1.1.2.2. Quy định của EU về bảo vệ môi trường và nguồn lợi 20

1.1.3. Nhân tố khác tác động tới xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU 21

1.1.3.1. Các đối thủ cạnh tranh 21

1.1.3.2. Thiếu hụt nguồn nguyên liệu có chất lượng 21

1.1.3.3. Khoảng cách địa lý 22

1.1.3.4.. Chỉ số tự do kinh tế 22

1.2. Nhập khẩu thủy sản của EU 23

1.2.1. Về tập quán tiêu dùng 23

1.2.2. Về kênh phân phối của EU 24

1.2.3. Nhu cầu nhập khẩu thủy sản của EU 24

1.3. Tổng quan về hoạt động sản xuất và xuất khẩu thủy sản của Việt Nam 26

1.3.1. Tổng quan về hoạt động sản xuất và nuôi trồng thủy sản 26

1.3.1.1. Năng lực sản xuất và khai thác thủy sản 26

1.3.1.2. Giá trị thủy hải sản trong nuôi trồng và khai thác 28

1.3.2. Hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam 30

1.3.2.1. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam 30

1.3.2.2. Thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam 32

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG EU 34

2.1. Hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường EU 34

2.1.1. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU 34

2.1.2. Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU 36

2.1.3. Giá cả các mặt hàng thủy sản tại thị trường EU 38

2.2. Xu hướng nhập khẩu thuỷ sản của EU từ năm 2008 – 2010 40

2.2.1. Xu hướng nhập khẩu chung 40

2.2.2. Xu hướng nhập khẩu cá ngừ đông lạnh 40

2.2.3. Xu hướng nhập khẩu tôm đông lạnh 42

2.2.4. Xu hướng nhập khẩu mực và bạch tuộc 45

2.3. Chương trình kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm của Việt Nam 48

2.3.1. Hệ thống phân cấp kiểm soát 48

2.3.2. Nội dung hoạt động của chương trình 50

2.3.3. Kết quả của chương trình kiểm soát dư lượng các chất độc hại Thuỷ sản 51

2.3.4. Kết luận rút ra từ chương trình kiểm soát dư lượng chất độc hại 55

2.4. Phân tích định tính các nhân tố tác động tới xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang EU 56

2.4.1. Hệ thống hàng rào phi thuế quan của EU 56

2.4.1.1. Tác động từ rào cản kỹ thuật của EU 56

2.4.1.2. Mối đe dọa từ pháp luật chống bán phá giá của EU 58

2.4.2. Tỷ giá hối đoái USD/VNĐ 61

CHƯƠNG 3. DỰ BÁO VỀ TRIỂN VỌNG VÀ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG EU KHI GIA NHẬP WTO 66

3.1. Định hướng xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang thị trường EU 66

3.1.1. Phương pháp phân tích 66

3.1.1.1. Mục đích phân tích 66

3.1.1.2. Mô hình sử dụng 66

3.1.2. Dự báo giá trị xuất khẩu đối với một số mặt hàng của Việt Nam sang EU 67

3.1.2.1. Tổng giá trị xuất khẩu nói chung 67

3.1.2.2. Mặt hàng tôm đông lạnh 68

3.1.2.3. Mặt hàng cá tươi và đông lạnh các loại 69

3.1.2.4. Mặt hàng mực và bạch tuộc đông lạnh 70

3.1.3. Chuyển đổi cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam vào EU trong giai đoạn 2008 – 2010 71

3.2. Một số giải pháp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trong việc kiểm soát chất lượng thủy sản nuôi trồng 73

3.3. Các giải pháp nâng cao hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường EU đối với Nhà nước 80

3.3.1. Hỗ trợ các doanh nghiệp do sự bất ổn của tỷ giá hối đoái 80

3.3.2. Quy hoạch phát triển nuôi trồng nông, thủy sản 80

3.3.3. Hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các quy định và tiêu chuẩn của EU 81

3.3.4. Bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp xuất khẩu trong quá trình đàm phán thương mại 86

3.3.5. Phối hợp giữa các Bộ ban ngành trong việc bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm của thủy sản xuất khẩu 86

3.4. Các giải pháp đối với doanh nghiệp trong việc nâng cao hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường EU 90

3.4.1. Xây dựng, đào tạo được đội ngũ cán bộ quản lý sản xuất, kinh doanh 90

3.4.2. Tạo nguồn nguyên liệu ổn định 91

3.4.3. Các giải pháp nhằm đổi mới, tăng cường năng lực công nghệ chế biến 92

3.4.4. Xây dựng phát triển thương hiệu trên thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thuỷ sản 93

3.4.5. Nâng cao vai trò của Hiệp hội thuỷ sản trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển xuất khẩu 94

KẾT LUẬN 95

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 96

PHỤ LỤC 1

DỰ BÁO SẢN LƯỢNG NHẬP KHẨU CÁ NGỪ CỦA THỊ TRƯỜNG EU

GIAI ĐOẠN 2008 – 2010 97

PHỤ LỤC 2

DỰ BÁO NHU CẦU NHẬP KHẨU MẶT HÀNG MỰC VÀ BẠCH TUỘC ĐÔNG LẠNH CỦA TÂY BAN NHA VÀ ITALIA GIAI ĐOẠN 2008 – 2010 99

PHỤ LỤC 3

DỰ BÁO SẢN LƯỢNG XUẤT KHẨU THỦY SẢN NÓI CHUNG VÀ CỦA TỪNG MẶT HÀNG CHI TIẾT SANG THỊ TRƯỜNG EU GIAI ĐOẠN 2008 - 2010 106