Về quản lý rừng cộng đồng của tỉnh Gia Lai

Nguyễn Văn Phong

Phó Giám đốc Sở NN và PTNT Gia lai

Tỉnh Gia Lai hiện còn 728.372 ha rừng tự nhiên đ­ược giao cho các tổ chức và các cấp quản lý. Tuy nhiên, vấn đề quản lý rừng hiện nay ở cấp xã đang bị ảnh hưởng trực tiếp từ các cộng đồng dân cư­ sống gần rừng. Sức ép của các cộng đồng này đến nguồn tài nguyên rừng ngày một tăng cao. Người dân có nhu cầu lấy đất để sản xuất nông nghiệp, lấy gỗ, củi để đáp ứng nhu cầu cuộc sống hàng ngày, lấy các sản phẩm khác từ rừng . Chính vì vậy mà diện tích rừng ở những nơi này đang dần dần bị thu hẹp. Đối với những khu rừng đư­ợc khoán để bảo vệ theo chương trình dự án 327, 661 như­ hiện nay, ngư­ời dân cũng chỉ được hưởng sự hỗ trợ của nhà nước bằng tiền khoán để bảo vệ rừng. Nếu cứ hỗ trợ tiền cho dân để bảo vệ rừng mà không cho họ quyền được tự quản lý và sử dụng khu rừng đó một cách bền vững thì chưa thể nói là quản lý rừng bền vững được. Vì vậy, tỉnh Gia Lai phải xác định một hướng đi và các giải pháp cho quản lý rừng cộng đồng trong thời gian tới.

I. Mục tiêu của quản lý rừng cộng đồng

Mục tiêu của QLRCĐ là nhằm tăng lợi ích của dân địa phương trong vùng rừng một cách bền vững và duy trì tính bền vững của các nguồn tài nguyên rừng.

Việc duy trì nguồn tài nguyên rừng đòi hỏi những đặc điểm sử dụng và quản lý rừng tổng hợp và bền vững, mà trong đó các cộng đồng địa phương giữ vai trò tiên phong. Hoạt động quản lý đất rừng là trách nhiệm của cơ quan hành chính xã sao cho phù hợp với nguyên tắc: mọi nhiệm vụ của chính quyền và các cơ quan hành chính cần phải được tiến hành bởi cấp chính quyền thấp nhất, nhằm bảo đảm cung cấp dịch vụ trực tiếp và có hiệu quả cho công chúng. áp dụng được nguyên tắc này là một bước quan trọng trong cải cách hành chính. Quyền và nghĩa vụ của các cộng đồng địa phương trong việc sử dụng rừng được xác định rõ trong các quy định của xã và dựa trên tiềm năng nguồn tài nguyên rừng, trên cơ sở tính toán khả thi về kinh tế và theo các quy định truyền thống của cộng đồng địa phương.

Để đạt được mục tiêu này, lâm nghiệp cộng đồng sẽ bao gồm 6 hợp phần phát triển chính:

[*]Tài nguyên thiên nhiên;

[*]Nguồn nhân lực;

[*]Các tổ chức cộng đồng địa phương;

[*]Doanh nghiệp và thị trường;

[*]Công nghệ;

[*]Các hệ thống thông tin (phát triển chính sách và các quy định; quyền lợi và nghĩa vụ; phối hợp và t­ vấn).

Nguồn tài nguyên do các cộng đồng địa phương sử dụng bao gồm:

a. Trong rừng tự nhiên

[*]Gỗ (là nguồn lợi mang lại thu nhập cao cho người dân)

[*]Lâm sản ngoài gỗ (dễ thu hái từ rừng)