MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG GẠO THẾ GIỚI 5

1.1 Giới thiệu chung về thị trường gạo thế giới . 5

1.2 Các nước nhập khẩu gạo chủ yếu trên thế giới 6

1.3 Các nước xuất khẩu gạo trên thế giới . 10

1.4 Chủng loại gạo xuất khẩu trên thế giới 14

1.5 Đặc điểm và nhân tố ảnh hưởng đến thị trường xuất nhập khẩu gạo trên thế giới

15

CHƯƠNG 2: HIỆN TRẠNG THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM18

2.1 Tình hình xuất khẩu gạo trong thời gian qua . 18

2.1.1 Về số lượng . 18

2.1.2 Về chất lượng 19

2.1.3 Thị trường 20

2.1.4 Giá xuất khẩu 21

2.2 Các yếu tố tác động đến tình hình xuất khẩu gạo ở Việt Nam 21

2.2.1 Khâu sản xuất . 21

2.2.1.1 Giống 21

2.2.1.2 Điều kiện tự nhiên 22

2.2.1.3 Cơng nghệ 23

2.2.1.4 Máy mĩc thiết bị cho khâu chế biến 23

2.2.1.5 Về nguồn nhân lực . 24

2.2.1.6 Quy mơ tổ chức sản xuất 24

2.2.2 Khâu tiêu thụ . 25

2.2.2.1 Về thị trường và tổ chức nghiên cứu thị trường . 25

2.2.2.2 Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh 26

2.2.2.3 Về thực hiện các hoạt động marketing . 27

2.2.3 Chính sách điều hành, quản lý xuất khẩu gạo của nhà nước . 29

2.2.3.1 Chính sách đối với nơng dân 29

2.2.3.2 Chính sách đối với doanh nghiệp xuất khẩu 29

2.2.3.3 Chính sách về đầu tư khoa học-cơng nghệ 30

2.2.3.4 Chính sách phát triển cơ sở hạ tầng cho ngành chế biến gạo xuất khẩu 31

2.2.4 Đánh giá chung . 31

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU GẠO VIỆT NAM ĐẾN 2010 . . 33

3.1 Quan điểm, định hướng, mục tiêu xuất khẩu gạo của Việt Nam . 35

3.1.1 Quan điểm . 35

3.1.2 Những định hướng chủ yếu trong sản xuất và xuất khẩu gạo . 36

3.1.3 Mục tiêu sản xuất, xuất khẩu 37

3.2 Một số giải pháp phát triển thị trường xuất khẩu gạo. . 37

3.2.1 Giải pháp hồn thiện hoạt động cung ứng nguyên liệu . 37

3.2.2 Giải pháp hồn thiện hoạt động sản xuất chế biến 40

3.2.3 Giải pháp hồn thiện hoạt động marketing. 42

3.2.3.1 Hồn thiện tổ chức nghiên cứu thị trường. 42

3.2.3.2 Hồn thiện các hoạt động marketing 45

3.2.4 Giải pháp về nguồn nhân lực. . 52

3.2.5 Giải pháp về vốn. 53

3.2.6 Giải pháp về chính sách vĩ mơ của nhà nước 54

3.2.6.1 Xây dựng mơi trường pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo

của Việt Nam 54

3.2.6.2 Hồn thiện chính sách, cơ chế quản lý xuất khẩu. . 54

3.2.6.3 Hỗ trợ về tài chính - tiền tệ cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo. . 55

3.2.6.4 Hỗ trợ của nhà nước thơng qua chính sách giá: . 55

3.3 Một số kiến nghị đối với Chính phủ và các ngành chức năng . 56

KẾT LUẬN 57

Phần mở đầu

Trong quá trình thực hiện sự nghiệp đổi mới và phát triển kinh tế của đất

nước, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu rất khả quan mà nổi bật nhất là những

thành tựu trong lĩnh vực nơng nghiệp. Trong lĩnh vực này, Việt Nam đã đạt được

bước phát triển vượt bậc bằng những thành quả trong hoạt động sản xuất và xuất

khẩu gạo. Thật vậy, từ một nước nơng nghiệp ở trong tình trạng thiếu lương thực

kéo dài nhưng hiện nay, Việt Nam đã vươn lên khơng chỉ đáp ứng được nhu cầu

lương thực trong nước mà cịn trở thành nước xuất khẩu gạo đứng vị trí thứ hai trên

thế giới.

Hàng năm, sản xuất lúa gạo đĩng gĩp khoảng từ 12% đến 13% GDP và xuất

khẩu gạo là mặt hàng trong nhĩm mười ngành hàng xuất khẩu chính của Việt Nam.

Hoạt động xuất khẩu gạo đã đem về cho đất nước hàng năm một nguồn ngoại tệ

khoảng từ 700 triệu đến 900 triệu USD, tạo ra nhiều cơng ăn việc làm cho người

dân, gĩp phần nâng cao đời sống của người nơng dân và thúc đẩy các ngành cơng

nghiệp dịch vụ phát triển. Với những đĩng gĩp nhất định như trên, ngành sản xuất

và xuất khẩu gạo đã thực sự giữ một vai trị quan trọng trong nền kinh tế đất nước.

Ngồi ra, bên cạnh việc giữ vai trị đảm bảo an ninh lương thực cho nước nhà,

ngành lúa gạo Việt Nam cịn gĩp phần thực hiện đảm bảo an ninh lương thực trên

tồn thế giới bằng việc đĩng gĩp khoảng từ 13% đến 17% lượng gạo xuất khẩu

hàng năm trên thế giới.

Tuy nhiên, ngành xuất khẩu gạo Việt Nam cũng đang đứng trước những thách

thức to lớn. Diện tích đất sản xuất cho nơng nghiệp ngày càng bị thu hẹp do xu thế

đơ thị hĩa, sự chuyển dịch của cơ cấu vật nuơi cây trồng, nguồn nhân lực cho ngành

sản xuất lúa ngày càng giảm do xu thế ly nơng để chuyển sang các ngành cơng

nghiệp, các nước nhập khẩu đang cĩ xu hướng cố gắng đẩy mạnh sản xuất trong

nước. Với những khĩ khăn, thách thức vừa đề cập, yêu cầu nhanh chĩng tìm ra các

giải pháp để giữ vững và phát triển thị trường xuất khẩu gạo là nhiệm vụ của giai

đoạn hiện nay. Từ những thực tế vừa phân tích ở trên, tơi quyết định chọn chủ đề

“MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU

GẠO CỦA VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010” để làm luận văn tốt nghiệp cao học của

mình.

Đề tài được viết dựa trên nghiên cứu những thơng tin liên quan đến ngành

kinh doanh xuất nhập khẩu gạo trên thế giới cũng như dựa trên thực trạng và tiềm

năng của ngành xuất khẩu gạo Việt Nam, đi sâu vào nghiên cứu thực trạng của

ngành xuất khẩu gạo Việt Nam nhằm tìm ra những giải pháp khả thi, cĩ cơ sở khoa

học nhằm phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực cịn tồn tại, đưa ngành xuất

khẩu gạo tiến những bước phát triển mới.

Đề tài được thực hiện thơng qua áp dụng các phương pháp tiếp cận thực tế

hoạt động xuất nhập khẩu ngành gạo trên thế giới và Việt Nam, phân tích số liệu

thống kê từ các báo cáo thường niên về lương thực, từ các niên giám thống kê và

các tài liệu liên quan khác. Ngồi ra, trong đề tài, tác giả cũng chú ý vận dụng kiến

thức các mơn học chuyên ngành, kết hợp với hệ thống hĩa các lý thuyết để từ đĩ đề

nghị một số giải pháp phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam.

Tuy nhiên, thị trường xuất khẩu gạo trên thế giới phát triển khá lâu và rất rộng.

Do đĩ, đề tài này chỉ tập trung vào nghiên cứu ngành xuất nhập khẩu gạo trên thế

giới nĩi chung và của Việt Nam nĩi riêng trong giai đoạn 2001-2004 và đề xuất một

số giải pháp phát triển thị trường xuất khẩu gạo cho đến năm 2010.

Luận văn được xây dựng gồm cĩ ba phần với nội dung cụ thể như sau:

Chương I: Tổng quan về thị trường gạo thế giới

Chương II: Hiện trạng thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam

Chương III: Một số giải pháp phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt

Nam đến năm 2010

Vì thời gian và trình độ của tác giả cịn hạn chế, luận văn khơng thể

tránh được những thiếu sĩt nhất định, rất mong được sự gĩp ý của quý thầy cơ

và các bạn