Mở đầu

1. Lí do chọn đề tài

Đến nay, sau rất nhiều tranh cãi, thậm chí ngờ vực, hậu hiện đại và những ảnh hưởng của nó đã bước đầu được nhìn nhận trong đời sống xã hội Việt Nam nói chung và trong văn học nói riêng. Với nỗ lực hoàn thiện và phát triển, văn học đương đại, đặc biệt giai đoạn từ 1986 đến nay, đã chuyển mình mạnh mẽ để tham gia vào diễn trình hiện đại và hậu hiện đại của văn học thế giới với những gương mặt tiêu biểu, trong đó có Hồ Anh Thái.

Là một trong không nhiều cây bút tạo được thành công trong cuộc chạy tiếp sức qua hai thế kỉ. Nhìn đời sống như những mảnh vỡ, tiểu thuyết Hồ Anh Thái thể hiện tinh tế những nỗi hoang mang về con người .

Từ khi là một cây bút trẻ, rất nhạy cảm với môi trường công nghiệp hiện đại, tác giả này đã lựa chọn cho mình một phương thức thể hiện rất riêng. Chính sự kết hợp hài hòa giữa cái phương Tây mới lạ và nét phương Đông thuần hậu đã ươm mầm cho cách cảm, cách nghĩ, cách chiêm nghiệm về “cõi người”, “cõi đời” với tất cả sự vô nghĩa và phi lý trong những trang viết sắc sảo của ông. Trong bài viết này, chúng tôi chú trọng tìm hiểu những biểu hiện của văn học hậu hiện đại trong truyện ngắn của nhà văn trên một số phương diện chính: hệ thống đề tài, nhân vật và ngôn từ nghệ thuật.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Cho đến nay đã có nhiều nghiên cứu về chủ nghĩa hậu hiện đại trong các tác phẩm của Hồ Anh Thái. Điển hình là:

- “Dấu ấn hậu hiện đại trong truyện ngắn Hồ Anh Thái” - Bùi Thanh Truyền.

- Đặc trưng ngôn ngữ tiểu thuyết Hồ Anh Thái – Bùi Thanh Truyền, Lê Biên Thùy

- Hiện tượng văn chương Hồ Anh Thái - Anh Chi.

- Mười lẻ một đêm, cái nhìn hắt ra từ phía sau - Nguyễn Thị Minh Thái

- Giọng điệu trần thuật trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại - Thái Phan Vàng Anh

Với thời lượng nhỏ của một bài tiểu luận và kiến thức còn hạn chế của bản thân, trên cơ sở kế thừa những thành quả của các công trình nghiên cứu trước đó, hy vọng đề tài này mang đến một cái nhìn cụ thể về “Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong Mười lẻ một đêm, Trong sương hồng hiện ra, Cõi người rung chuông tận thế của Hồ Anh Thái”.

3. Phương pháp nghiên cứu:

Trên cơ sở kế thừa những thành tựu mà các công trình nghiên trước, dựa trên những hiểu biết của bản thân, trong phạm vi một đề tài nghiên cứu nhỏ, bài tiểu luận đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây:

Phương pháp liệt kê phân loại: đây là phương pháp nghiên cứu thường thấy trong các nghiên cứu khoa học. Sử dụng phương pháp này nhằm liệt kê những luận điểm, luận cứ nhằm làm nổi bật và cụ thể hóa phạm vi mà đề tài nói đến.

Phương pháp phân tích tổng hợp, chứng minh: nhằm làm rõ những luận điểm, luận cứ đã được liệt kê.

4. Phạm vi nghiên cứu

Với thời lượng nhỏ của một bài tiểu luận và kiến thức hạn chế của bản thân, phạm vi của đề tài chỉ gói gọn trong ba tác phẩm của Hồ Anh Thái là “Mười lẻ một đêm”, “Trong sương hồng hiện ra”, “Cõi người rung chuông tận thế” và đi sâu vào tìm hiểu ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong các tác phẩm trên.

5. Bố cục đề tài:

Đề tài ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, phần nội dung chính của đề tài bao gồm 2 chương:

Chương I: Khái quát chung

Chương II: Ảnh hưởng của chủ nghĩa hậu hiện đại trong 3 tiểu thuyết

“Trong sương hồng hiện ra”, Cõi người rung chuông tận thế”, “ Mười lẻ một đêm” của Hồ Anh Thá