MỤC LỤC

I. Âm nhạc dân gian Đồng Bằng Bắc Bộ 1

1. Khí nhạc có trước hay thanh nhạc xuất hiện trước? 1

2. Hò lao động 3

3. Hát nghi lễ phong tục 4

4. Hát trong sinh hoạt 9

5. Hát giao duyên 13

6. Khí nhạc dân gian 20

II.Nghệ thuật nhảy múa và diễn xướng dân gian Đồng Bằng Bắc Bộ. 22

1. Người Việt có tồn tại loại hình múa hay không? 22

I. Âm nhạc dân gian Đồng Bằng Bắc Bộ

1. Khí nhạc có trước hay thanh nhạc xuất hiện trước?

Thiên niên kỷ I BC, cư dân đồng bằng Bắc Bộ đã chọn trống đồng làm vật thiêng và khắc hoạ vào mặt trống những cảnh sinh hoạt âm nhạc. Âm nhạc thời này gắn với nhảy múa nghi lễ tín ngưỡng. Tư liệu khảo cổ chỉ cung cấp cho chúng ta biết phần khai nhạc. Khu mộ Việt Khê, Hải Phòng đã phát hiện được mẫu hình khèn bằng đồng thau, khoảng thế kỷ IV BC(1).

Nhạc cụ còn được biết chủ yếu là bộ gõ, như: Trống, sáo, đất, khánh, các loại chuông, lục lạc, khèn, mõ, chiêng, cồng, sênh, phách,… Các loại nhạc khí xuất hiện như: Đàn, sáo, tre, nhị, kèn… ít có âm thanh rung. Sự hiện diện của chúng là kết quả của quá trình giao lưu trao đổi lâu dài. Có loại nhạc khí, cho đến nay vẫn còn chưa biết rõ quá trình sử dụng(2).

Trên bệ đá chùa Phật Tích (Bắc Ninh) xây dựng khoảng đầu thế kỷ XI, có hình các nhạc công đánh đàn tỳ ba, đàn giống như đàn tranh, đàn tam, trống cơm, phách, thổi sáo ngang và sáo dọc, kéo nhị. Ở đây đã thấy các nhạc cụ có âm thanh rung. Đây là bước phát triển gắn bó với sự phát triển về ngữ điệu trong tiếng nói. Cách phát triển này là cơ sở cho mối liên quan ngày càng sâu rộng với thơ văn sau này, mà trước hết phải kể đến thơ lục bát cùng dân ca, cùng các khí nhạc như: Đàn bầu, đàn đáy, đàn nguyệt, kèn… Âm nhạc dân gian Đồng Bằng Bắc Bộ tuy phải qua hàng nghìn năm chịu ảnh hưởng của các luồng âm nhạc nước ngoài, vẫn giữ được bản sắc riêng và tiếp thu được những tinh hoa của chúng để làm giầu cho mình. Các thời Lý - Trần, triều đình có sử dụng nghệ nhân múa