VÀI NÉT VỀ QUÁ CẢI CÁCH CỦA ĐẢNG DÂN CHỦ TỰ DO (LDP) NHẬTTRONG HƠN MỘT THẬP KỶ QUA.

Nguyễn Tuấn Tú

Trung học Kinh tế Hà Nội.

I. Nhật Bản là một nước theo chế độ Quân chủ lập hiến, Hoàng đế Nhật chỉ mang tính biểu tượng lịch sử, đa nguyên- đa đảng nhưng trên thực tế Đảng Dân chủ tự do (LDP) gần như độc quyền ngự trị nền chính trị Nhật suốt tõ sau Chiến tranh thế giới II đến nay các Đảng khác chưa bao giờ đủ sức chiến thắng và độc lập cầm quyền. Tuy nhiên ngủ say trên quyền lực quá lâu cũng làm LDP bộc lộ nhiều thói tật trầm trọng, nh­ : tham nhũng, bảo thủ, trì trệ, bè phái, quan liêu… làm suy yếu vị trí của Đảng trong dân chúng và chính trường Nhật.

              Cuối những năm 80 của thế kỷ trước, liên tiếp nổ ra những cuộc biến động chính trị lớn trên thế giới mà kết quả là sù tan rã của Hệ thống các nước Xã hội chủ nghĩa, nguyên nhân chính là các Đảng cầm quyền còng sa vào các lối mòn quan liêu, bảo thủ, trì trệ, tham nhũng… Đảng Dân chủ tự do Nhật sau hơn 30 năm cầm quyền tương đối bằng phẳng, đến mùa hè năm 1988 dính vào vô Scandale liên quan đến các cổ phiếu của công ty Recruit, hầu hết các nhà chính trị tiếng tăng của LDP kể cả Thủ tướng Nakasone. sự kiện này chẳng qua chỉ nh­ giọt nước làm tràn li, tạo điều kiện phanh phui đưa ra ánh sáng những ung nhọt trong quá trình cầm quyền của LDP. Muốn duy trì địa vị, không còn cách nào hơn, LDP phải tiến hành cải cách sâu rộng tõ trong nội bộ của Đảng. Từ đây, vấn đề cải cách chính trị lúc nào cũng là đề tài quan trọng nhất trên chương trình nghị sự của chính trường Nhật, mà cụ thể là nhu cầu cải cách hệ thống tuyển cử vào Hạ viện.

              Ta biết rằng Nhật Bản, đến cuối những năm 80 thế kỷ trước, theo chế độ bầu của lá phiếu duy nhất không chuyển nhượng theo đó các ứng cử viên không được tự ứng cử các nhân mà tuân theo sù quyết định của một nhóm quan chức lãnh đạo Đảng. Ta còng lại biết rằng các Đảng chính trị Nhật có chế độ cha truyền con nối chiếc ghế Nghị sĩ, các nghị sĩ trẻ là con của các cựu nghị sĩ được gọi là các nhà chính trị nisei, nhiều người trong số họ được các ông bầu của bố họ trước đây khuyến khích bỏ công việc đang làm để trở thành nhà chính trị nối tiếp truyền thống của bố họ. Ơr thời điểm khủng hiểm mùa hè 1988, Đảng LDP bị phân hoá thành 3 nhóm lớn, mỗi nhóm đều có mục tiêu riêng: phái các nghị sĩ nisei lập ra Đảng Những người tiên tri (gọi là Sakigake mới- NSP); phái của Ozawa Ichiroo li khai khái LDP và lập ra Tân đảng Nhật Bản (JNP); và phái lập ra Đảng Sakigake (JSP). Tuy cả 3 nhóm này có những mục tiêu và tín giáo khác nhau, song họ sẵn sàng gạt bỏ những khác biệt để hợp tác với nhau thúc đẩy chính giới Nhật cải cách chính trị.