LỜI GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI

Hệ tư tưởng Nho giáo được du nhập vào Đất Việt khoảng thế kỉ thứ nhất sau công nguyên, do chính sách đồng hoá người Việt của đế chế Hán trong thời kỳ Bắc thuộc. Với những ưu thế của nó về các quan điểm chính trị, kinh tế và văn hoá giáo dục, hệ tư tưởng này đã dần chiếm được ưu thế trong xã hội của người Việt và trở thành bệ đỡ tư tưởng, tinh thần cho toàn bộ hệ thống chính trị, xã hội, kinh tế, văn hoá, giáo dục của Việt Nam từ thế kỷ XV. Tuy nhiên, đến cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, trước sự biến đổi to lớn của lịch sử và thời đại, hệ tư tưởng Nho giáo với những bất cập, hạn chế của nó đã không giải quyết được những nhiệm vụ của thời đại, đó là việc tìm vạch ra con đường cứu nước và giải phóng dân tộc cho người Việt. Những nhà nho tiến bộ của Việt Nam sau khi tiếp cận với dòng tư tưởng dân chủ tư sản phương tây qua các Tân thư, Tân báo, đã nhận thức được sự bất cập và những hạn chế của Nho giáo và trước sự đòi hỏi của nhiệm vụ thời đại họ đã tiến hành phê phán hệ tư tưởng Nho giáo.

Tìm hiểu sự phê phán đó là một việc làm bổ ích và khoa học, nó góp phần vào việc nghiên cứu và đánh giá một cách đúng đắn về tiến trình phát triển tư tưởng và nhận thức của người Việt những năm đầu thế XX trong tiến trình lịch sử. Cho đến nay, đã có rất nhiều các công trình khoa học của nhiều học giả trong và ngoài nước tìm hiểu về vấn đề này, tuy nhiên lại chưa có công trình nghiên cứu riêng nào về sự phê phán đó với tư cách là một thực thể, một vấn đề khoa học. Vì thế, chúng tôi quyết định chọn đề tài: “Tìm hiểu sự phê phán của các nhà nho tiến bộ đối với tư tưởng nho giáo ở Việt Nam đầu thế kỷ XX” làm đề tài nghiên cứu của mình. Tuy nhiên, chúng tôi cũng biết đây là một đề tài rất khó, muốn đạt được một kết quả nghiên cứu tốt và mang tính khoa học thì người nghiên cứu nó phải làm việc thật sự nghiêm túc, khoa học. Sau một thời gian làm việc và nghiên cứu nghiêm túc, được sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình và khoa học của Thầy giáo, chúng tôi vui mừng công bố kết quả nghiên cứu của mình trước hội đồng khoa học. Nhưng chúng tôi chắc rằng báo cáo của chúng tôi cũng chưa thật sự hoàn mĩ và đạt được kết quả như mong muốn. Chắc chắn trong đó còn có nhiều điều hạn chế và thiếu xót cần được nghiên cứu và bổ sung thêm. Vì thế, chúng tôi mong có được sự quan tâm và giúp đỡ của độc giả để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện công trình nghiên cứu của mình.

Trong quá trình thực hiện đề tài, ngoài sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của Thầy giáo, chúng tôi còn nhận được sự giúp đỡ và đóng góp ý kiến cùng nhiều Thầy, Cô giáo và bạn bè trong ngoài khoa, nhân đây, qua bài báo cáo này chúng tôi xin gửi lời cám ơn chân thành nhất tới sự hướng dẫn và giúp đỡ đó

MỤC LỤC

LỜI GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI 2

A. Sơ lược về lịch sử phát triển Nho giáo ở Việt Nam 4

B. Nội dung sự phê phán Nho Giáo của những nhà nho tiến bộ ở Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XX 8

1. Sự phê phán Nho Giáo với tư cách là một học thuyết 8

2. Sự phê phán về mô hình giáo dục của Nho giáo 21

3. Từ phê phán đến việc kêu gọi, tổ chức các phong trào Chống cựu học và cổ động Tân học 31

KẾT LUẬN 38

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 42