Trong tiến trình phát triển ở các nước Đông Nam Á, sự hình thành và tiến triển của các nhóm cộng đồng người Hoa ở Đông Nam Á đã trải qua những biến động phức tạp trên nhiều lĩnh vực. Từ chỗ chỉ là những người Hoa di cư sống rải rác ở các đô thị hay một số vùng nông thôn dần dần tiến đến hình thành các nhóm cộng đồng tương đối ổn định và thường xuyên trong lòng các quốc gia sở tại. Không những thế họ còn tạo ra cho họ một vị trí đáng kể trong xã hội thông qua hoạt động kinh tế. Đây là một đặc trưng nổi bật của các nhóm cộng đồng người Hoa ở nước ngoài và rất đáng lưu tâm, bởi không phải cộng đồng ngoại kiều nào đạt được những kết quả như vậy. Nếu như trong lĩnh vực văn hoá có những biểu hiện hoà đồng, đan xen đôi khi làm cho ta khó phân biệt được một cách rạch ròi đâu là yếu tố Hoa đâu là yếu tố bản địa, thì trong lĩnh vực kinh tế - xã hội vai trò, vị trí của người Hoa lại nổi bật, sắc nét.

Việt Nam là một trong những quốc gia ở Đông Nam Á, cũng là nơi dừng chân của nhiều nhóm di dân người Hoa. Trong số các dân tộc Việt Nam hiện nay, người Hoa chiếm một tỷ lệ khá cao. Họ là một lực lượng kinh tế - xã hội quan trọng của Việt Nam. Trong quá khứ cũng như trong hiện tại, người Hoa đã có một vị trí quan trọng trong các hoạt động kinh tế, văn hoá xã hội của Việt Nam.

Nhằm tăng thêm tình hữu nghị cũng như mối quan hệ đoàn kết giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc, nhằm giúp các cộng đồng người Hoa ở Việt Nam hiểu rõ nguồn gốc di cư, quá trình phát triển của họ như thế nào thì việc tìm hiểu cộng đồng người Hoa ở Việt Nam mà đặc biệt là người hoa ở vùng đất Nam Bộn là điều cần thiết, nhất là từ khi vùng đất này được khia phá và mở mang.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Khái quát quá trình hình thành và phát triển của người Hoa ở Việt Nam

Chương 2: Vai trò của người Hoa đối với sự phát triển của vùng đất Nam Bộ từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XIX

Chương Châu