Đông Nam á là khu vực nằm giữa hai trung tâm văn minh lớn nhất của phương Đông là ấn Độ và Trung Quốc. Trong sự phát triển của mình, Đông Nam á đ• chịu sự tác động rất lớn từ hai “thế giới” này. Hơn thế nữa, ngay trong bản thân khu vực Đông Nam á cũng bao gồm rất nhiều các quốc gia và các quốc gia này không ngừng tác động qua lại với nhau. Chính vì thế, trong truyền thống văn hoá của mỗi quốc gia Đông Nam á vừa chứa đựng những yếu tố bản địa, vừa in đậm những ảnh hưởng của thế giới bên ngoài. Hiện tại, Đông Nam á đang là một trong những khu vực có nhiều phát triển sôi động, là nơi thu hút sự chu ý của dư luận thế giới. Với đặc thù đó, Đông Nam á đang là nguồn đề tài của rất nhiều học giả, nhiều ngành khoa học, đặc biệt là khoa học x• hội nhân văn. Nhiều vấn đề của khu vực Đông Nam á đang được các học giả quan tâm như: vấn đề tín ngưỡng tôn giáo, vấn đề nhân chủng, vấn đề hợp tác và giao lưu kinh tế, văn hoá… trong đó có vấn đề quan hệ thương mại.

Nghiên cứu về thương mại của Đông Nam á đ• được rất nhiều học giả quan tâm, đặc biệt là Anthony Reid. Trong các công trình chuyên khảo của mình, ông đ• coi thế kỷ XV-XVII là “kỷ nguyên thương mại” của khu vực Đông Nam á (The Age of Commerce). Kỷ nguyên thương mại này được bắt đầu vào những năm 1400, nhưng thực sự lên đến đỉnh cao là giai đoạn 1450-1680 [26, I-II].

Sở dĩ Anthony Reid coi thế kỷ XV-XVII là “Kỷ nguyên thương mại” của Đông Nam á là vì: trong giai đoạn này ở Đông Nam á có những biến chuyển lớn lao liên quan tới hoạt động thương mại. Đó là sự dự nhập ngày càng phong phú những mặt hàng có giá trị thương mại của Đông Nam á vào mạng lưới buôn bán quốc tế; sự tham gia ngày càng tích cực của thương nhân Đông Nam á vào hoạt động thương mại; và quan trọng hơn hết là sự vương lên cũng như sự tàn lụi của một số thương cảng “cũ” và sự ra đời của hàng loạt những thương cảng mới. Trong số những thương cảng mới được thành lập đó, đáng lưu ý nhất là trường hợp Malacca.

Có thể nói yếu tố làm nên sức mạnh cho Malacca là nhờ vào hoạt động thương mại. Nó hình thành, phát triển và tàn lụi cũng đều liên quan tới yếu tố thương mại. Chính vì thế, việc tìm hiểu quan hệ thương mại của Malacca có lẽ là một trong những vấn đề lớn nhất đối với thương cảng này.