đặc biệt chú ý đến mặt cải cách giáo dục, đào tạo nhân tài, vấn đề nâng cao dân trí, bắt kịp với thời đại. Khang Hữu Vi cùng với Lương Khải Siêu và những đại biểu Duy Tân xem trọng vấn đề giáo dục, cải tạo tư duy; coi đó là cái nền cơ sở giúp cho sự tiến bộ của Trung Quốc. Là đại biểu của kẻ sĩ, đại biểu của dân trí của kiến thức thời đại, Khang Hữu Vi hiểu được vai trò tạo nên sự chuyển mình của một quốc gia. Ông có câu nói nổi tiếng là “Thái tây mạnh, cái gốc không phải là vũ khí kỹ thuật mà là cách học của tri thức (kẻ sĩ) và tân pháp (tổ chức một xã hội mới). Ông hướng tới Nhật với tâm gương tự cường có hiệu quả, đối với Trung Quốc dù là đau lòng nhưng cũng sờ sờ ra đấy. Đó là cuộcchiến tranh Giáp Ngọ (1894-1895) Nhật đánh bại Trung Quốc. Trung Quốc phải cắt đất Đài Loan. Bành Hồ và Liêu Đông cùng phải bồi thường đến 200.000.000 lạng bạc tương đương bằng hai năm thu nhập quốc dân lúc bấy giờ. Người Nhật vì sao làm được điều đó? Khang Hữu Vi cho rằng lý do chính là người Nhật biết học và biết thay đổi cách trị nước theo Tân pháp. Họ đã mạnh lên.

Nhìn vào Trung Quốc, nhìn vào tầng lớp trí thức, tự chiêm nghiệm cách học của chính bản thân với mục đích khoa cử, làm quan, ông buồn lo nghĩ tới cách học giáo điều vô bổ của phong học Trung Quốc. Giưã lúc Trung Quốc bị các nước đế quốc xâu xé bắt nạt, Trung Quốc vẫn bảo thủ chủ quan, kiêu ngạo một cách phi lý, các quốc gia phương Tây và ngay bên cạnh Trung Quốc, nước Nhật Duy tân đã và đang phát triển càng mạnh mẽ, các sĩ phu Trung Quốc vẫn vùi đầu trong những sách thánh kinh vô bổ. Ông đã có kết luận thật sâu sắc, đầy tâm huyết “Nghĩ đến thánh nhân mà buồn cười rơi lệ”, vì những lý thuyết đã quá lỗi thời. Ông cho rằng cái lối học bảo thủ, giáo điều , vô bổ đã làm dân tộc Trung Quốc có một quá khứ huy hoàng, không còn đủ sức mạnh chống lại các quốc gia dân tộc phát triển Âu Mỹ. Dòng thác của thời đại đòi hỏi các dân tộc phải tuân theo quy luật phát triển, phải đổi mới, phải học cái mới và muốn vậy phải đổi cả học phong.

Là người xuất thân trong gia đình quan lại, được đào luyện về Nho học một cách nghiêm túc nhưng thời đại đã “biến”, định đề bất biến của tư tưởng phong kiến đã không còn hiệu nghiệm nữa. Quan niệm “Thiên bất biến, đạo diệc bất biến” (trời không đổi, đạo cũng không đổi) đã bị thực tế chứng minh là “Thiên dĩ biến, đạo diệc tuỳ biến” (Thời đã đổi, đạo cũng phải thay). Súng đạn kỹ thuật, tàu chiến của phương Tây đã chứng minh kết luận chủ quan, tự kiêu phi lý về phương Tây “Tây di”. Những nhà tri thức có khả năng nhận thức chân lý sớm hơn. Ở các dân tộc lạc hậu phương Đông, đội ngũ trí thức là những người đầu tiên nhận ra sự yếu kém của dân tộc, đất nước. Khi nhìn vào lịch sử phương Đông ta thấy rõ một sự thực là: Các phong trào duy tân đổi mới ở châu Á phát sinh, phát triển dù đạt được thắng lợi hay bị thất bại trong tiến trình lịch sử đều do trí thức đề xướng và lãnh đạo .