1. Lý do chọn đề tài:

Với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, hoàn thành quy hoạch tổng thể

thủ đô đến năm 2020, thành phố Hà nội đã và đang đẩy mạnh các hoạt

động xây dựng đô thị trên quy mô lớn, kèm theo công tác di dân và giải

phóng mặt bằng. Số lượng người dân bị ảnh hưởng bởi di dời sẽ là rất lớn

tuỳ thuộc vào quy mô của dự án phát triển. Do vậy, sắp xếp nơi ở, ổn định

cuộc sống cho người dân sau di dời được xem như nhiệm vụ hết sức cấp

bách đối với chính quyền địa phương. Mặc dù công tác tái định cư (TĐC) ở

các thành phố lớn của Việt nam được đánh giá có nhiều tiến bộ từ khoảng

10 năm trở lại đây, nhưng trên thực tế, vẫn còn những hạn chế trong khôi

phục và ổn định cuộc sống cho người dân. Quy hoạch chi tiết các khu TĐC

chưa thực sự quan tâm đến yêu cầu về tái hoà nhập cộng đồng, tạo việc

làm, thu nhập cho người dân, bên cạnh những vấn đề về chất lượng cơ sở hạ

tầng, dịch vụ công cộng, chất lượng công trình, hình thức kiến trúc, công

năng nhà ở và vệ sinh môi trường. Trong khi đó, để đáp ứng nhu cầu lớn về

nhà ở TĐC đến năm 2020, đồng thời giải quyết vấn đề khan hiếm đất đai,

mật độ dân cư cao, cùng sự quá tải của hệ thống cơ sở hạ tầng tại trung

tâm, thành phố quyết định xây dựng các khu TĐC tập trung quy mô lớn tại

khu vực vành đai 3, 4. Bởi vậy, nghiên cứu không gian ở tái định cư

(KGƠTĐC) trên cơ sở phân tích tổng hợp các yếu tố xã hội, kinh tế và môi

trường Hà nội, hướng đến mô hình ở bền vững, trong đó mọi người dân đều

được sinh sống ổn định, lâu dài là hết sức cần thiết và vẫn còn mới mẻ cho

đến nay.

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

- Tổ chức không gian ở TĐC bền vững trong quá trình phát triển thủ đô

Hà nội đến năm 2020.

- Nghiên cứu trường hợp các khu TĐC tập trung, nơi tiếp nhận dân di

dời từ các dự án phát triển trên địa bàn thành phố Hà nội.

- Các cấp độ nghiên cứu không gian ở TĐC tập trung bao gồm: đơn vị ở,

công trình và căn hộ.

- Bối cảnh nghiên cứu là giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội thủ đô

đến năm 2020.

24 1

3. Mục đích nghiên cứu: Xây dựng hệ thống quan điểm, nguyên tắc

quy hoạch thiết kế; Đề xuất mô hình thiết kế KGƠTĐC trên 3 cấp: đơn

vị ở, công trình, nhà ở; Kiến nghị một số biện pháp tổ chức, quản lý, xây

dựng khu TĐC, nhằm đạt tới không gian ở bền vững trong các khu tái

định cư tập trung ở Hà nội đến năm 2020.

4. Phương pháp nghiên cứu: Các phương pháp nghiên cứu bao gồm:

Tổng hợp, Quy nạp, Kế thừa, Khảo sát thực tiễn (theo điểm) - Điều tra

xã hội tại 5 khu vực ở Hà nội, Kiểm chứng qua thiết kế thực nghiệm.

5. ý nghĩa khoa học và thực tiễn :

- Về mặt lý luận: Đóng góp cơ sở lý luận, cơ sở khoa học về phát triển

bền vững trong lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc nhà ở TĐC. Đề xuất mô

hình thiết kế đơn vị ở, công trình, căn hộ phục vụ người dân TĐC.

- Về mặt thực tiễn: Hỗ trợ các chuyên gia tư vấn, thiết kế trong lựa

chọn giải pháp quy hoạch, thiết kế KGƠTĐC; Hỗ trợ các nhà quản lý và

các tổ chức có liên quan trong việc khai thác hiệu quả các nguồn lực

kinh tế trong dự án TĐC; Mở rộng nghiên cứu cho các đô thị lớn khác ở

Việt nam