Mở đầu

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Đấu tranh phòng chống các loại tội phạm nói chung và chống tội phạm về ma túi nói riêng nhằm đảm bảo an ninh-trật tự trong tình hình mới ở nước cộng hoà dân chủ nhân Lào (CHDCND Lào) là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân trong đó lực lượng Cảnh sát nhân dân giữ vai trò nòng cốt.

Trong những năm gần đây xu hướng hoạt động của bọn tội phạm về ma tuý ngày càng gia tăng. Theo tổng kết của Bộ an ninh Lào, trong 5 năm (Từ năm 2000-2004), các lực lượng Công an đã khám phá 984 vụ án về ma túy, bắt giữ 2.835 đối tượng phạm tội ma tuý (trong đó có 554 đối tượng là phụ nữ), thu 178,541 kg hêrôin, 789,108 kg thuốc phiên, 6.644,1 kg cầnsa, 6.721.444 viên ma tuý tổng hợp loại amphêtamine (tương đương 67.214 kg). Trong đó riêng ở thành phố Viêng Chăn đã phá vụ án về ma tuý 407 vụ, chiếm 41,36 %; bắt giữ 1.584 đối tượng (trong đó 264 đối tượng là phụ nữ), thu 39,5 kg hêrôin, 48,450 kg thuốc phiện, 12 kg cần sa, 613.426 viên ma túy tổng hợp loại Amphêtamine.

Cùng với thực trạng đó, tệ nạn ma tuý và tội phạm về ma tuý đã trở thành nỗi lo lắng của toàn xã hội. Bởi vì, tệ nạn này trái với đạo đức truyền thống của dân tộc Lào, ảnh hưởng xấu đến phát triển kinh tế, gây hại lớn cho sức khoẻ của một bộ phận nhân dân, ảnh hưởng xấu đến nòi giống dân tộc, để lại hậu qủa nghiêm trọng cho các thế hệ sau.

Trước tình hình đó Đảng và Nhà nước Lào đã đề ra nhiều chủ trương đối sách tập trung đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn nhằm hạn chế tiến tới xóa bỏ hiện tượng tệ nạn và tội phạm về ma tuý, nổi bật nhất là đã sửa đổi một số điều luật Bộ luật hình sự mà liên quan đến tội phạm về ma tuý, tăng khung hình phạt lên mức cao nhất là tử hình (Bộ luật HS năm 1990 mức hình phạt cao nhất là 10 năm tù, Bộ luật HS năm 2001 mức hình phạt cao nhất là tù chung thân). Mặc dầu vậy, tội phạm và tệ nạn về ma tuý ở CHDCND Lào nó vẫn diễn biến phức tạp, có lúc nghiêm trọng, nhất là trên các tuyến, địa bàn trọng điểm.

Thủ đô Viêng Chăn là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của cả nước, dân cư đông đúc, kinh tế - xã hội phát triển. Tuy nhiên tình hình tội phạm và tệ nạn, trong đó có tội phạm và tệ nạn về ma tuý đang có xu hướng gia tăng, diễn biến phức tạp làm ảnh hưởng đến TTATXH, gây nên những bức xúc trong xã hội và dư luận nhân dân.

Trong cuộc đấu tranh chống tội phạm ma tuý, cơ quan Công an luôn luôn là một lực lượng nòng cốt xung kích và trực tiếp đấu tranh có hiệu quả. Để thực hiện tốt vai trò, vị trí của mình, lực lượng Công an các cấp đã sử dụng mọi biện pháp cần thiết theo quy định của pháp luật nhằm phòng ngừa ngăn chặn và điều tra khám phá các ổ tội phạm về ma tuý. Một trong những hoạt động đấu tranh, điều tra khám phá các vụ án tội phạm về ma tuý đó là tổ chức các hoạt động trinh sát phục kích bắt quả tang các đối tượng phạm tội về ma tuý. Hoạt động này mang tính nghiệp vụ sâu sắc và được sử dụng một cách tương đối phổ biến đối với lực lượng Công an Lào nói chung và lực lượng Công an thành phố Viêng Chăn nói riêng đã thu được kết quả tốt. Trong nhiều vụ án, nhờ có phục kích đã bắt quả tang được đối tượng thu thập tài liệu chứng cứ trực tiếp chứng minh hành vi phạm tội phục vụ công tác điều tra làm rõ vụ án. Tuy nhiên tiến hành điều tra khám phá, phát hiện các vụ án phạm tội về ma tuý bằng cách tổ chức phục kích bắt quả tang là một công việc khó khăn phức tạp. Bên cạnh những kết quả đạt được cần phải đúc kết thành kinh nghiệm của Công an Lào, những hạn chế, bất cập thậm chí là thất bại trong công việc cũng cần phải tiếp tục nghiên cứu đúc rút để sửa chữa sai lầm nhằm làm cho công tác này tốt hơn.

Mặt khác, về lý luận chúng ta cũng nhận thấy rằng trong hệ thống lý luận nghiệp vụ về đấu tranh tội phạm ma tuý (kể cả điều tra công khai và điều tra trinh sát) cũng còn chưa được đề cập nhiều đến việc tổ chức hoạt động phục kích vây bắt đối tượng phạm tội về ma túy. Thiết nghĩ chính những lý do đã nêu trên đã đặt ra tính cần thiết cấp bách cần phải đi sâu nghiên cứu đề tài “Tổ chức hoạt động phục kích bắt quả tang đối tượng phạm tội về ma tuý của Công an thành phố Viêng Chăn”.

2. Mục đích của việc nghiên cứu đề tài

- Nghiên cứu tổng kết những kinh nghiệm về nội dung phương pháp hoạt động tổ chức phục kích bắt quả tang đối tượng phạm tội về ma tuý, đề xuất biện pháp hoàn thiện một bước hoạt động này nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trinh sát của lực lượng Cảnh sát phòng chống tội phạm ma tuý trong đấu tranh chống tội phạm.

- Góp phần bổ sung làm phong phú lý luận hoạt động điều tra tội phạm nói chung và hoạt động nghiệp vụ trinh sát nói riêng của lực lượng Cảnh sát nhân dân Lào.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Thu thập và nghiên cứu tài liệu lý luận hoạt động điều tra tội phạm và hoạt động nghiệp vụ trinh sát của lực lượng Cảnh sát nhân dân.

- Nghiên cứu và phân tích để khái quát các phương pháp, chiến thuật phục kích bắt quả tang đối tượng phạm tội về ma tuý của lực lượng Công an nói chung Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma tuý nói riêng.

- Khảo sát, trình bày rõ thực trạng hoạt động phục kích bắt quả tang đối tượng phạm tội ma tuý của Công an thành phố Viêng Chăn.

Đánh giá nhận xét về ưu, nhược điểm và tồn tại vướng mắc trong hoạt động này của lực lượng Cảnh sát phòng chống tội phạm ma tuý.

- Xây dựng giải pháp nhằm khắc phục thiếu sót tồn tại và nâng cao hiệu quả hoạt động phục kích bắt quả tang đối tượng phạm tội về ma tuý của lượng Cảnh sát phòng chống tội phạm ma tuý thành phố, quận, huyện trực thuộc thủ đô Viêng Chăn.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Hoạt động phục kích bắt quả tang đối với phạm tội ma tuý của lực lượng Cảnh sát phòng chống tội phạm ma tuý Công an thành phố, Công an các quận , huyện trực thuộc thủ đô Viêng Chăn.

- Những hoạt động trên được giới hạn trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của lực lượng Cảnh sát phòng chống ma tuý Công an thành phố Viêng Chăn.

- Địa bàn nghiên cứu và khảo sát là Công an các quận, huyện trực thuộc thủ đô Viêng Chăn, nước CHDCND Lào