MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 01

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TÍCH CỰC HÓA PHƯƠNG PHÁP

THUYẾT TRÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 04

1.1. Phương pháp thuyết trình và mối quan hệ của nó với phương pháp dạy

học khác trong dạy học môn Giáo dục công dân . 04

1.1.1. Phương pháp thuyết trình . 04

1.1.2. Mối quan hệ của phương pháp thuyết trình với các phương pháp

dạy học khác trong dạy học môn Giáo dục công dân 06

1.2. Phương pháp dạy học tích cực 09

1.2.1. Tính tích cực học tập 09

1.2.2. Một số hình thức thuyết trình theo hướng tích cực .11

1.2.3. Nội dung chương trình môn Giáo dục công dân lớp 11 .12

1.3. Thực trạng dạy học môn Giáo dục công dân theo phương pháp thuyết

trình ở trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu, tỉnh An Giang .13

1.3.1. Thực trạng dạy học môn Giáo dục công dân theo phương pháp thuyết

trình ở trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu 13

1.3.2. Sự cần thiết phải đổi mới phương pháp thuyết trình theo hướng tích

cực trong dạy học môn Giáo dục công dân ở trường THPT chuyên

Thoại Ngọc Hầu 14

1.4. Quy trình tích cực hóa phương pháp thuyết trình trong dạy học môn

Giáo dục công dân phần “Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội” 15

1.4.1. Quy trình thiết cho từng hình thức thuyết trình theo hướng tích cực . 15

1.4.2. Những chú ý khi thiết kế các hình thức thuyết trình 21

Chương 2. THỰC NGHIỆM QUY TRÌNH TÍCH CỰC HÓA PHƯƠNG PHÁP THUYẾT

TRÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN PHẦN “CÔNG

DÂN VỚI CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI” Ở TRƯỜNG THPT CHUYÊN

THOẠI NGỌC HẦU 23

2.1. Kế hoạch thực nghiệm . 23

2.1.1. Mục đích thực nghiệm 23

2.1.2. Giả thuyết thực nghiệm . 23

2.1.3. Địa điểm và đối tượng thực nghiệm .23

2.2. Nội dung thực nghiệm 28

2.2.1. Nội dung khoa học cần thực nghiệm . 28

2.2.2. Thiết kế bài thực nghiệm .28

2.2.3. Tiêu chí đo đạc, đánh giá 36

2.3. Đánh giá hiệu quả của phương pháp thuyết trình theo hướng tích cực

hóa trong dạy học phần “Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội”

ở trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu . 36

2.3.1. Phân tích kết quả đầu ra .37

2.3.2. Phân tích mức chênh giữa kết quả đầu ra - đầu vào .42

2.3.3. Kết quả thăm dò nhận thức của học sinh sau thực nghiệm .42

KẾT LUẬN . 45

TÀI LIỆU THAM KHẢO 47

PHỤ LỤC

-1-

MỞ ĐẦU

Tên đề tài:

Tích cực hóa phương pháp thuyết trình trong dạy học môn Giáo dục

công dân phần “Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội” ở trường

THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu, tỉnh An Giang

1.Tính cấp thiết của đề tài

Đổi mới các PPDH là thay thế các PPDH chỉ đem lại cho người học sự

thụ động, lệ thuộc vào người dạy bằng các PPDH khác có khả năng làm cho

người học tích cực chủ động.

Đổi mới PPDH đối với giáo dục và đào tạo nước ta hiện nay là nhiệm

vụ tất yếu, cấp thiết. Bởi vì: Thứ nhất, khoa học kỹ thuật – công nghệ hiện nay

phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi giáo dục và đào tạo vừa truyền thụ hệ thống tri

thức đã có vừa cập nhật kịp thời những thông tin, tri thức mới. Thứ hai, nền

kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta đang hội nhập với

kinh tế thế giới đòi hỏi giáo dục và đào tạo nước ta phải xây dựng ở thế hệ trẻ

các thói quen, kỹ năng tự lực, nghi vấn, suy luận, sáng tạo, phản ứng nhanh và

quyết đoán trước hoàn cảnh. Thứ ba, nhiệm vụ đổi mới PPDH đã trở thành cụ

thể đối với toàn ngành cũng như từng GV vì nó được xác định rõ trong đường

lối lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam (Nghị quyết TW 4 khóa VII (01-

1993), Nghị quyết TW 2 khóa VIII (02-1996)), được thể chế hóa trong Luật

Giáo dục (2005), được cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào

tạo, đặc biệt Chỉ thị số 14 (04/1999). Đổi mới PPDH trong dạy học môn

GDCD hiện nay hay các môn học khác ở trường THPT là đòi hỏi cấp thiết của

XH, là nhiệm vụ chuyên môn quan trọng của mỗi GV. Nhất là từ năm học

2006-2007 trở đi, chương trình phân ban THPT và sử dụng SGK mới theo

quyết định của Quốc hội bắt đầu có hiệu lực.

Phương pháp thuyết trình có thể kết hợp với các phương pháp khác trong

hệ thống các PPDH môn GDCD trở thành nhóm các phương pháp. Khi kết hợp

như vậy PPTT vừa giữ được vai trò chủ đạo vừa khắc phục những hạn chế vốn có

của nó, và như vậy PPTT có thể chuyển hóa trở thành những hình thức thuyết

trình mới tích cực.

Trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu là một trong những trường có

truyền thống “Dạy tốt, học tốt” của tỉnh An Giang do vậy đổi mới PPDH theo

hướng tích cực là tất yếu và cấp bách. Là GV dạy môn GDCD tương lai, tôi

muốn góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đổi mới toàn diện giáo dục, cũng

-2-

như góp phần đào tạo thế hệ trẻ có năng lực và phẩm chất cần thiết cho sự nghiệp

công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong giai đoạn hiện nay. Từ các lý do trên tôi

quyết định chọn đề tài “Tích cực hóa phương pháp thuyết trình trong dạy học

môn Giáo dục công dân phần “Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội” ở

trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu, tỉnh An Giang” cho khóa luận tốt

nghiệp của mình.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục đích nghiên cứu

Làm sáng tỏ bản chất, vai trò quan trọng của PPTT trong dạy học môn

GDCD, trên cơ sở đó luận chứng sự cần thiết khách quan phải tích cực hóa

PPTT. Đồng thời thông qua thực nghiệm sư phạm dạy học phần “Công dân

với các vấn đề chính trị - xã hội” để xây dựng quy trình tích cực hóa PPTT

trong dạy học môn GDCD ở trường THPT.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Với mục đích trên, đề tài tập trung giải quyết các vấn đề sau:

Một là, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề tích cực hóa PPTT

trong dạy học môn GDCD phần “Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội”.

Hai là, xác lập quy trình và những điều kiện cần thiết để nâng cao hiệu

quả vận dụng PPTT theo hướng tích cực trong dạy học môn GDCD phần

“Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội”.

Ba là, khảo sát thực trạng và thực nghiệm so sánh việc thực hiện PPTT theo

kiểu truyền thống với PPTT theo hướng tích cực trong dạy học môn GDCD phần

“Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội” ở trường THPT chuyên Thoại Ngọc

Hầu, tỉnh An Giang.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Các hình thức thuyết trình theo hướng tích cực trong dạy học môn

GDCD phần “Công dân với các vấn đề chính trị - xã hội” ở trường THPT

chuyên Thoại Ngọc Hầu, tỉnh An Giang.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Trong khuôn khổ một khóa luận tốt nghiệp, bước đầu đề tài chỉ tập

trung luận giải cơ sở lí luận và thực tiễn của việc tích cực hóa PPTT và khảo

sát thực trạng, tiến hành thực nghiệm so sánh PPTT truyền thống với PPTT

theo hướng tích cực trong dạy học phần “Công dân với các vấn đề chính trị -

xã hội” ở trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu, tỉnh An Giang.

4. Giả thuyết khoa học

Trong đề tài nghiên cứu này, chúng tôi đưa ra giả thuyết khoa học sau:

-3-

Nếu vận dụng PPTT trong dạy học phần “Công dân với các vấn đề

chính trị - xã hội” theo hướng phát huy tính tích cực của HS thì việc học môn

GDCD sẽ hiệu quả hơn so với PPTT truyền thống.

5. Phương pháp nghiên cứu

Khóa luận sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng

và chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp phương pháp logic và lịch sử, phương

pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp so sánh và hệ thống

Khóa luận còn sử dụng các phương pháp như điều tra XH học, thực

nghiệm sư phạm, lấy ý kiến của các chuyên gia, thống kê toán học

6. Đóng góp của khóa luận

Khóa luận làm rõ các hình thức thuyết trình theo hướng tích cực và đề

ra giải pháp tích cực hóa PPTT trong dạy học môn GDCD phần “Công dân với

các vấn đề chính trị - xã hội” ở trường THPT.

Kết quả nghiên cứu của khóa luận có thể làm tài liệu trong việc đổi mới

phương pháp giáo dục ở trường THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu nói riêng và ở

tỉnh An Giang nói chung.

7. Kết cấu của khóa luận:

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục,

khóa luận gồm có 2 chương với 7 tiết