PHẦN MỞ ĐẦU

1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Thông thường có ba cách để huy động vốn đầu tư là thông qua các khoản vay

thương mại, phát hành trái phiếu và tiếp nhận vốn góp. Các khoản vay thương mại thường bị giới hạn về hạn mức và thường phải có tài sản thế chấp. Với phương thức huy động vốn thông qua tiếp nhận vốn góp cho phép công ty tăng vốn mà không cần thiết phải gánh chịu bất kỳ nghĩa vụ nợ phải thanh toán tại một thời điểm xác định nào nhưng quyền sở hữu có thể bị “pha loãng”. Trong khi đó, đối với trái phiếu, tổ chức phát hành có thể trực tiếp bán trái phiếu cho nhà đầu tư, làm giảm bớt các trung gian nên chi phí cho việc vay vốn cũng có xu hướng thấp hơn.

Ba cách thức huy động vốn trên như chiếc kiềng ba chân, bảo đảm cho thị

trường tài chính – ngân hàng phát triển bền vững. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay hai hình thức huy động vốn phổ biến là vay vốn thương mại và tiếp nhận vốn góp mà chưa sử dụng nhiều hình thức huy động bằng phát hành trái phiếu. Còn nhớ cuộc khủng hoàng tài chính tiền tệ 1997 tại Châu Á cho thấy, khi thị trường tài chính – tiền tệ một quốc gia không phát triển đủ ba phương thức trên sẽ thiếu đi tính vững chắc và dễ bị tổn thương khi gặp các cú sốc tài chính từ bên ngoài. Đặc biệt, trong điều kiện hiện nay Việt Nam vừa mới gia nhập WTO và từng bước hội nhập với kinh tế thế giới, các nguồn vốn nước ngoài đang tiến tới chuyển hướng chảy vào Việt Nam. Điều này vừa có thuận lợi là cung cấp nguồn vốn cho đầu tư phát triển của đất nước nhưng cũng có khả năng ảnh hưởng tạo cú sốc hoặc thậm chí gây khủng hoảng cho nền kinh tế khi các dòng vốn này đồng loạt rút khỏi quốc gia.

Dễ nhận thấy nhất là hệ quả từ cuộc khủng hoảng tín dụng nhà ở Mỹ. Khi rủi

ro xảy ra, các nhà đầu tư tài chính đ㠓chạy trốn” vào thị trường trái phiếu vì chúng có độ rủi ro thấp và được ưu tiên thanh toán hơn. Do vậy, việc hình thành và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp là một chiến lược mang tính sống còn của nền kinh tế trong điều kiện mở cửa thị trường tàichính như hiện nay.

Về mặt chính sách, việc phát triển thị trường trái phiếu nói chung và thị trường

trái phiếu doanh nghiệp nói riêng đã được Chính phủ Việt Nam quan tâm và cụ thể hoá trong việc xây dựng chiến lược phát triển dài hạn đến 2020. Mặc dù vậy, hiện nay, thị trường này ở Việt Nam vẫn còn trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển, nhưng để phát triển một thị trường trái phiếu năng động thì việc nghiên cứu về thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong điều kiện Việt Nam, kinh nghiệm các nước và từ đó đưa ra những kiến nghị để phát triển thị trường là hết sức cần thiết.

Xuất phát từ nguyên nhân này tác giả đã mạnh dạn đi vào nghiên cứu đề tài:

PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP.

Phân tích các nguyên nhân làm cho thị trường trái phiếu của Việt Nam hiện nay

vẫn chưa phát triển, chưa đóng vai trò tích cực cho nền kinh tế và đề xuất các giải pháp để xây dựng và phát triển thị trường ngày càng năng động, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước.

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề liên quan đến thực trạng hoạt

động của thị trường sơ cấp (phát hành) và thị trường thứ cấp (giao dịch) và những kinh nghiệm phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp ở các nước.

Về thời gian: sưu tầm các số liệu chủ yếu từ năm 2000 đến nay.

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp nghiên cứu chủ yếu là phương pháp định tính, định lượng, thống kê, so sánh.

Thống kê lịch sử và tổng hợp để đánh giá quy mô thực trạng của thị trường.

So sánh số liệu với các nước