TÓM TẮT : Trong công tác thăm dò và tìm kiếm khoáng sản ở khu vực cầu kinh An Hạ

thuộc xã Vĩnh Lộc huyện Bình Chánh TPHCM, nhóm tác giả đã thực hiện hàng trăm lỗ khoan

nông và sâu. Kết quả đạt được là phát hiện một số khoáng sản như than bùn, sét, sạn sỏi và

nước ngầm có trong khu vực. Đây chính là những sản phẩm của cổ môi trường trầm tích được

lắng đọng qua hàng ngàn năm nay.

Bằng phương pháp phân tích cấu trúc trầm tích qua các lỗ khoan, kết hợp với một số

phương pháp khác để bổ sung và kiểm chứng, nhóm tác giả đã phục hồi lại cổ môi trường trầm

tích của khu vực. Thể hiện qua các cấu trúc trầm tích có trong lõi khoan, những môi trường

trầm tích thuộc Holocen và Pleistocen cơ bản đã được làm rõ bản chất. Đây là một phương

pháp cơ bản để xác định môi trường, đặc biệt có giá trị trong những tầng không tìm thấy hoá

thạch (bào tử phấn hay vi cổ sinh)

1. GIỚI THIỆU

Trong công tác thăm dò và tìm kiếm khoáng sản ở khu vực cầu kinh An Hạ thuộc xã Vĩnh

Lộc huyện Bình Chánh TP.HCM, nhóm tác giả đã thực hiện 215 lỗ khoan nông (từ 2-8m) và 3

lỗ khoan sâu 20-32m. Kết quả đạt được là phát hiện một số khoáng sản như than bùn, sét, sạn

sỏi và nước ngầm có trong khu vực. Đây chính là những sản phẩm của cổ môi trường trầm tích

được lắng đọng qua hàng ngàn năm. Bằng phương pháp phân tích cấu trúc trầm tích qua các lỗ

khoan, trên nguyên tắc về các mô hình cấu trúc trầm tích của Reineck & Singh (1980),

Coleman & Wright (1971), Allen (1970), Coleman (1980), Allen & Posamentier (1994) kết

hợp với một số phương pháp khác để bổ sung và kiểm chứng, nhóm tác giả đã phục hồi lại cổ

môi trường trầm tích của khu vực.

Cấu trúc vĩ mô là cấu trúc của một tam giác châu. Vùng nghiên cứu nằm trong phần hạ lưu

của hệ thống sông Đồng Nai. Theo cấu trúc một tam giác châu của Coleman và Wright thì hiện

tại nó thuộc đồng bằng tam giác châu trên.

Trên ảnh vệ tinh, cho thấy những cấu trúc địa chất lớn và địa mạo cảnh quan bao quát của

toàn khu vực. Vùng nghiên cứu có dạng địa hình của những thung lũng sông cổ. Biểu hiện là

những dải đất trũng, có độ ẩm cao, vật liệu mịn là chủ yếu, chứa nhiều hữu cơ, kéo dài và chạy

dọc theo 2 bên sông hiện tại (sông Vàm Cỏ, Sài Gòn).

Trũng Lê Minh Xuân cũng thuộc một trong những dải đất trũng kể trên (ảnh vệ tinh). Đây

là thung lũng của một sông cổ. Thung lũng này có chiều rộng từ 3 – 4 km. Di tích còn lại của

những sông cổ là những bưng lầy phân bố dọc theo thung lũng, luôn bị ngập úng và chứa nhiều

phèn thể hiện bằng sự có mặt của các cây dứa dại, năng, .

Trong phạm vi nghiên cứu, nhóm tác giả đã thực hiện một số lỗ khoan. Qua phân tích sơ bộ

về thành phần thạch học, kết hợp với những tài liệu đã được công bố trước đây, nhận thấy vật

liệu trầm tích ở đây thuộc 2 nhóm chính: Đi từ trên xuống dưới, bên dưới trầm tích hiện đại là

trầm tích phù sa mới thuộc tầng Cần Giờ (QIV

2-3cg) và tầng Bình Chánh (QIV

1-2bc) nằm không

chỉnh hợp trên trầm tích phù sa cổ thuộc tầng Củ Chi (QIII

3cc)