MỤC LỤC

Lời nói đầu 4

Chương I: Một số vấn đề lý luận chung về Khu Công Nghiệp 6

I. Khái quát chung về KCN 6

1.Khái niệm về KCN, KCX, KCNC 6

1.1. Khu công nghiệp 6

1.2. Khu chế xuất 6

1.3. Khu công nghệ cao 7

2. Đặc điểm cơ bản của KCN ở Việt Nam và phân biệt nó với khu chế xuất 8

2.1. Đặc điểm cơ bản của KCN ở Việt Nam 8

2.2. Phân biệt khu công nghiệp với khu chế xuất 9

3. Phân loại các khu công nghiệp ở Việt Nam hiện nay 12

II. Điều kiện, các nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành KCN và các chỉ tiêu đánh giá khả năng phát triển của các KCN 14

1. Điều kiện và các nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành các KCN 14

1.1. Điều kiện hình thành 14

1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành các khu công nghiệp 15

2. Các chỉ tiêu đánh giá khả năng phát triển của các KCN 17

2.1. Tỉ lệ diện tích được điền đầy 17

2.2. Số dự án đầu tư 17

2.3. Tổng số vốn đầu tư 17

2.4. Tỉ lệ vốn đầu tư trên một đơn vị diện tích đất khu công nghiệp 18

2.5. Quy mô của một dự án đầu tư 18

2.6. Số lao động 18

III. Vai trò của khu công nghiệp đối với phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam 18

1. Đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân 19

2. Đối với quá trình đô thị hoá đất nước 20

3. Đối với sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước 21

4. Đối với phát triển xã hội 21

IV. Kinh nghiệm của một số địa phương về phát triển các KCN 22

1. Các KCN tỉnh Bình Dương 22

1.1. Những thành tựu hoạt động của các KCN tỉnh Bình Dương 22

1.2. Bài học kinh nghiệm của Bình Dương trong phát triển các KCN có thể vận dụng cho TP Hồ Chí Minh 23

2. Các KCN tỉnh Đồng Nai 24

2.1. Những thành tựu hoạt động của các KCN tỉnh Đồng Nai 24

2.2. Bài học kinh nghiệm của Đồng Nai trong phát triển các KCN có thể vận dụng cho TP Hồ Chí Minh 24

Chương II: Thực trạng phát triển và vai trò của các khu công nghiệp đối với sự phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn TP Hồ Chí Minh giai đoạn 1996 - 2003 26

I. Tổng quan về tình hình kinh tế - xã hội thành phố Hồ Chí Minh (1996 -2003) 26

1. Những thành quả đạt được 26

1.1. Kinh tế thành phố liên tục tăng trưởng với tốc độ cao 26

1.2. Cơ cấu kinh tế từng bước chuyển dịch theo hướng tích cực 28

1.3. Quan hệ kinh tế đối ngoại được mở rộng 29

1.4. Lạm phát được kiềm chế và đẩy lùi 29

1.5. Đời sống dân cư được cải thiện. Sự nghiệp văn hoá, giáo dục, y tế được tăng cường. An ninh chính trị và trật tự xã hội được giữ vững 30

2. Những khó khăn và yếu kém 31

2.1. Tiềm lực kinh tế còn nhỏ bé; hạ tầng kỹ thuật; trình độ công nghệ chưa đồng bộ 31

2.2. Hiệu quả sản xuất kinh doanh chưa cao; sức cạnh tranh của hàng hoá dịch vụ còn thấp 31

2.3. Cơ chế quản lý kinh tế chưa hoàn thiện và sự chậm trễ trong cải cách hành chính là yếu tố cản trở quá trình phát triển 32

2.4. Đội ngũ cán bộ quản lý và tay nghề người lao động chưa theo kịp với nhu cầu phát triển 33

II. Thực trạng phát triển các khu công nghiệp tại TP Hồ Chí Minh giai đoạn 1996 - 2003 34

1. Sự cần thiết phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh 34

1.1. Phát triển các KCN là nội dung không thể tách rời trong tổng thể phát triển kinh tế xã hội TP Hồ Chí Minh 34

1.2. Phát triển KCN TP Hồ Chí Minh theo quy hoạch là đòi hỏi tất yếu của quy hoạch phát triển hệ thống khu công nghiệp trong cả nước 35

1.3. Phát triển KCN là điều kiện quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành công nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. 35

1.4. Phát triển KCN - nhân tố quan trọng nhằm tăng năng lực cạnh tranh của công nghiệp TP trong quá trình hội nhập cả nước và khu vực 36

2. Thực trạng về số lượng và quy mô các KCN trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. 37

3.Thực trạng phát triển các KCN trên địa bàn TP giai đoạn 1996 - 2003 42

3.1. Về chỉ tiêu tỉ lệ lấp đầy 42

3.2. Về chỉ tiêu số dự án đầu tư 44

3.3. Về chỉ tiêu tổng vốn đầu tư 45

3.4. Quy mô của một dự án đầu tư 46

3.5. Tỉ lệ VĐT trên một đơn vị diện tích đất KCN 47

3.6. Số lao động Việt Nam làm việc tại các KCN 48

4. Đánh giá chung về sự hình thành và phát triển của các KCN trên địa bàn TP Hồ Chí Minh 49

4.1. Những mặt tích cực 49

4.2. Những mặt hạn chế và nguyên nhân 50

III. Đánh giá về vai trò của các KCN đối với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn TP Hồ Chí Minh giai đoạn 1996 - 2003. 53

1. Những đóng góp tích cực 53

1.1. Góp phần thúc đẩy tăng trưởng ngành công nghiệp và tăng trưởng kinh tế chung của TP 53

1.2. Hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu 54

1.3. Tăng nguồn thu ngoại tệ, góp phần cải thiện cán cân ngoại thương 55

1.4. Góp phần đổi mới công nghệ 55

1.5. Tạo việc làm cho người lao động, góp phần xoá đói giảm nghèo và phát triển nguồn nhân lực 56

1.6. Góp phần đổi mới cơ chế quản lý và cải thiện môi trường đầu tư 57

2. Những tác động tiêu cực 59

2.1. Ô nhiễm môi trường tại các địa phương có KCN 59

2.2. Diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp 60

2.3. Những bất cập (về mặt xã hội) do sự di chuyển lao động vào các KCN 60

Chương III: Một số giải pháp phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2010 63

I. Thuận lợi và khó khăn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung và các KCN nói riêng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đến năm 2010 63

1. Những thuận lợi đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của TP nói chung và các KCN nói riêng 63

2. Những trở ngại đối với quá trình phát triển. 64

II. Quan điểm và phương hướng phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đến năm 2010 66

1. Quan điểm phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đến năm 2010 66

2. Phương hướng phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn TPHồ Chí Minh đến năm 2010 68

2.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội của TP Hồ Chí Minh đến năm 2010 68

2.2. Phương hướng phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đến năm 2010 70

III. Một số giải pháp phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đến năm 2010 74

1. Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quy hoạch và điều hành thực hiện quy hoạch các KCN 75

1.1. Quy hoạch KCN phải mang tính toàn diện. 75

1.2. Phối hợp, phân công với các địa phương khác trong xây dựng quy hoạch và 75

xây dựng phát triển KCN của vùng kinh tế trọng điểm. 75

1.3. Nâng cao vai trò và hiệu lực quản lý nhà nước trong xây dựng và triển khai quy hoạch 76

2. Tiếp tục hoàn thiện chính sách và cơ chế nhằm tạo động lực cho KCN 78

2.1. Nhà nước cần sửa đổi và bổ sung một số chính sách 78

2.2. Điều chỉnh một số chính sách cụ thể ở địa phương 79

2.3. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý KCN 81

3. Tăng cường năng lực và hiệu quả hoạt động ở các KCN 83

4. Một số kiến nghị 84

Kết luận 86

Danh mục tài liệu tham khảo 87