Luận văn dài 80trang

I. Tính cấp thiết của đề tài.

Thế giới tiến vào thế kỷ XXI với thành tựu của công nghệ thông tin và xu thế toàn cầu hoá. Toàn cầu hoá là một quá trình không thể đảo ngược, nó tác động đến tất cả các lĩnh vực quản lý của các quốc gia trên thế giới, buộc tất cả các quốc gia phải cải cách để hội nhập và phát triển. Việt Nam đã có những nội dung và chương trình lớn để chuẩn bị cho hội nhập thành công. Trong đó có chương trình tổng thể cải cách nền hành chính quốc gia, được phê duyệt tại Quyết định số 136/2001/QĐ - TTg ngày 17 tháng 9 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ.

Một trong bốn nội dung quan trọng của Chương trình tổng thể nền hành chính quốc gia là cải cách nền tài chính công. Để thực hiện nội dung trên, Chính phủ đã ban hành, Quyết định 192/2001/QĐ - TTg ngày 17 tháng 12 năm 2001 về mở rộng thí điểm khoản biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan hành chính Nhà nước; Nghị định 10/2002/NĐ - CP ngày 16 tháng 1 năm 2002 về chế độ tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu. Nghị định 10 của Chính phủ ra đời đã tạo nên những chuyển biến đáng kể trong quản lý tài chính ở các đơn vị sự nghiệp có thu công lập. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai cơ chế tài chính mới các đơn vị sự nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, tiếp tục đổi mới và hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công là một yêu cầu khách quan.

Giáo dục đại học quốc tế đang thay đổi sâu sắc thông qua các cuộc cải cách, đổi mới giáo dục đại học ở nhiều nước, nhiều khu vực. Đổi mới GDĐH ở Việt Nam là yêu cầu cấp thiết để đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng và trình độ cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước. Kinh nghiệm cải cách giáo dục đại học của các nước có nền giáo dục đại học phát triển là Chính phủ tăng quyền tự chủ tài chính cho các trường đại học.

Cải cách quản lý ở các trường đại học vừa tuân thủ các quy định của Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp công, vừa có những nội dung riêng vì các trường đại học có sứ mệnh đặc biệt đó là cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao và sản sinh ra kiến thức mới ứng dụng vào đời sống kinh tế xã hội.

Phù hợp với xu thế phát triển chung của GDĐH, Đại học Quốc gia Hà Nội rất tích cực cải cách và đổi mới cơ chế quản lý. Tự chủ tài chính đã đem lại những chuyển biến rất lớn trong hoạt động quản lý của ĐHQGHN. Tuy nhiên, thực trạng cơ chế TCTC còn nhiều vấn đề tồn tại, hạn chế ảnh hưởng đến mục tiêu của quá trình đổi mới.

Chính vì vậy việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong ĐHQGHN” mong muốn đóng góp thiết thực cho việc hoàn thiện cơ chế TCTC ở ĐHQGHN phù hợp với đại học đa ngành, đa lĩnh vực theo định hướng đại học nghiên cứu.

II. Mục đích nghiên cứu.

- Nghiên cứu một số lý luận về cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị SNCT.

- Phản ánh thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính mới áp dụng cho ĐHQGHN và có thể chung cho các đơn vị hoạt động sự nghiệp đào tạo, thể hiện:

1. Tăng cường phân cấp quản lý để nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của ĐHQGHN và các đơn vị.

2. Đổi mới phương thức phân bổ kinh phí để tăng hiệu quả sử dụng nguồn kinh từ NSNN cấp.

3.Tăng cường thu hút các nguồn tài chính đầu tư cho ĐHQGHN, đặc biệt là các nguồn thu sự nghiệp trong ĐHQGHN phục vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân tài cho đất nước.

4. Tạo điều kiện cho các đơn vị sắp xếp lại tổ chức bộ máy hợp lý, tinh giảm biên chế, góp phần tăng thu nhập cho người lao động phù hợp với chất lượng, hiệu quả công việc.

III. Đối tượng nghiên cứu

Đại học Quốc gia Hà Nội là đơn vị sự nghiệp có thu do Nhà nước thành lập, hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Vì vậy, các vấn đề nêu ra trong luận văn chỉ tập trung nghiên cứu và nêu rõ về đơn vị sự nghiệp có thu. Đó là:

- Cơ chế tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu (thường được goi là cơ chế tự chủ tài chính).

- Cơ chế tự chủ tài chính trong ĐHQGHN.

IV. Phạm vi nghiên cứu.

- Tiến hành khảo sát hoạt động tài chính của ĐHQGHN, các đơn vị thành viên và trực thuộc.

- Khảo sát và phân tích thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội sau hai năm thực hiện.

+ Khảo sát nguồn thu từ NSNN, nguồn thu sự nghiệp khác.

+ Cơ chế tự chủ tài chính đối với các hoạt động chi thường xuyên trong ĐHQGHN.

- Thời gian khảo sát: 3 năm gần đây (2001, 2002 và 2003).

V. Phương pháp nghiên cứu.

- Phương pháp điều tra: quan sát, trắc nghiệm, phân tích và tổng kết kinh nghiệm.

- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.

VI. Đóng góp mới của đề tài và cấu trúc của luận văn.

- Đóng góp mới của đề tài:

+ Luận văn nhằm sáng tỏ thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.

+ Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính, góp phần đổi mới cơ chế quản lý của Đại học Quốc gia Hà Nội.

- Cấu trúc của luận văn.

Luận văn được chia làm 3 phần chính không kể mục lục và tài liệu tham khảo.

Mở đầu

Nội dung

Chương I: Cơ chế tự chủ tài chính trong các đơn vị sự nghiệp có thu.

Chương II: Thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.

Chương III: Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.

Kết luận

Danh mục tài liệu tham khảo