MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3

1. Tình hình sử dụng dung dịch khoan và vấn đề xử lí mùn khoan dầu khí hiện nay 3

1.1. Tình hình sử dụng dung dịch khoan 3

1.2. Vấn đề xử lí mùn khoan dầu khí hiện nay 4

1.2.1. Mùn khoan 4

1.2.2. Tác hại của mùn khoan nhiễm dầu 5

1.2.3. Tình hình xử lí mùn khoan nhiễm dầu 5

2. Phương pháp sinh học trong xử lí ô nhiễm dầu 6

2.1. Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm dầu 6

2.1.1. Hệ vi sinh vật trong mùn khoan dầu khí 6

2.1.2. Cơ chế phân huỷ các hydrocacbon 7

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới khả năng phân huỷ dầu của vi sinh vật 10

2.3. Các phương thức xử lí sinh học 11

3. Vai trò của chất hoạt hoá bề mặt sinh học (Bio-surfactant hay Microbial surface active agent) 13

3.1. Bản chất của chất hoạt hoá bề mặt sinh học 13

3.2. Các loại CHHBMSH 14

3.3. Khái quát quá trình tạo CHHBMSH của vi sinh vật 17

3.4. Các vi sinh vật có khả năng tạo CHHBMSH 18

3.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới khả năng sản xuất CHHBMSH 21

3.6. Một số ứng dụng của CHHBMSH 24

CHƯƠNG 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29

1. Vật liệu 29

1.1. Nguyên liệu 29

1.2. Hoá chất và môi trường nuôi cấy 29

1.3. Thiết bị và máy móc 30

2. Phương pháp nghiên cứu 30

2.1. Giữ giống và nhân giống 30

2.2. Tuyển chọn các chủng có khả năng sử dụng dầu mạnh 30

2.3. Quan sát hình thái 30

2.4. Xác định các đặc điểm sinh hoá bằng các phép thử hoá sinh: nhằm mục đích xác định khả năng sử dụng một số các cơ chất của chủng nghiên cứu. 31

2.5. Xác định số lượng tế bào trên môi trường thạch (phương pháp Koch) 31

2.6. Đánh giá khả năng sinh CHHBM theo phương pháp Pruthi 31

2.7. Tối ưu hoá một số các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tạo CHHBM theo phương pháp Gause- Zenden 32

2.8. Phân tích sản phẩm bằng phổ hồng ngoại 33

2.9. Xác định trọng lượng khô của CHHBM 33

2.10. Xác định độ bền hoạt tính của CHHBM 33

2.11. Đánh giá ảnh hưởng của CHHBMSH lên mùn khoan 33

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 35

1. Một số chủng vi khuẩn sinh CHHBMSH 35

1.1. Tuyển chọn chủng có khả năng sử dụng dầu mạnh 35

1.2. Đặc điểm hình thái của một số chủng phân huỷ dầu 35

1.3. Khả năng sinh CHHBMSH của các chủng vi khuẩn phân huỷ dầu 36

2. Một số các đặc điểm sinh lí sinh hoá của chủng M150 37

2.1. Một số đặc điểm sinh hóa 37

2.2. Động thái sinh tổng hợp CHHBM của chủng M150 38

3. Tối ưu hoá điều kiện tạo CHHBM 39

3.1. Khảo sát sự thay đổi của pH môi trường 39

3.2. Khảo sát sự thay đổi nồng độ muối NaCl môi trường 40

3.3. Khảo sát sự thay đổi nhiệt độ môi trường 42

3.4. Khảo sát sự thay đổi nguồn cacbon 43

4. Một số đặc điểm của CHHBMSH tạo ra từ chủng M150 45

4.1. Cấu trúc CHHBMSH 45

4.2. Hàm lượng CHHBMSH 47

4.3. Độ bền của CHHBM 47

5. ảnh hưởng của CHHBMSH đến khả năng phân huỷ dầu của quần thể vi sinh vật trong mùn khoan 47

KẾT LUẬN 49