MỞ ĐẦU:

1. Tính cấp thiết của đề tài.

Yên Bái là một tỉnh miền núi nằm ở khu vực chuyển tiếp giữa miền Tây Bắc và Trung du Bắc Bộ, trải dọc theo đôi bờ sông Hồng, phía đông bắc giáp hai tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang, phía đông nam giáp tỉnh Phú Thọ, phía tây nam giáp tỉnh Sơn La, phía tây bắc giáp tỉnh Lào Cai. Diện tích tự nhiên của tỉnh là 6.882, 922km2, có một thành phố (Yên Bái), một thị xã (Nghĩa Lộ), hai huyện vùng cao (Trạm Tấu, Mù Cang Chải), ba huyện có nhiều xã vùng cao (Văn Chấn, Văn Yên, Lục Yên), hai huyện vùng thấp (Trấn Yên, Yên Bình), có 159 xã, 10 thị trấn và 11 phường. Địa hình bị chia cắt mạnh bởi nói cao, khe sâu. Hai dòng sông lớn là sông Hồng và sông Chảy độ dốc cao, cùng với hệ thống sông ngòi dày đặc lắm thác nhiều ghềnh đã tạo ra sù ngăn cách, cách biệt rất lớn cả về điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế xã hội giữa vùng thấp và vùng cao, vùng sâu vùng xa. Theo đánh giá của tổ chức UNDP, Yên Bái thuộc nhóm 13 tỉnh có trạng thái phát triển giáo dục và trạng thái phát triển kinh tế thấp nhất của Việt Nam (G=0, 79 và K=0,34, so với Hà Nội G=0, 95 và K=0,6).

Về giáo dục, tỉnh Yên Bái đã đạt chuẩn quốc gia về phổ cập giáo dục tiểu học và xoá mù chữ vào năm 1997. Tuy nhiên tại thời điểm năm 1997 mới có 142/ 180 xã phường đạt chuẩn PCGDTH-XMC, trong khi hầu hết các xã vùng cao vùng khó khăn mới đạt chuẩn ở mức tối thiểu (70% sè trẻ 14 tuổi tốt nghiệp tiểu học). Theo số liệu thống kê đầu năm học 1999-2000, tỷ lệ huy động trẻ 6 tuổi vào lớp 1 phổ thông toàn tỉnh đạt 88,03% ( 2 huyện vùng cao Mù Cang Chải mới đạt 71,03% và Trạm Tấu là 76,73%); Tỷ lệ trẻ 14 tuổi đạt chuẩn phổ cập tiểu học toàn tỉnh 82,87% (Riêng Mù Cang Chải: 41,3% ; Trạm Tấu: 50,14%); Trẻ 11 tuổi toàn tỉnh tốt nghiệp tiểu học mới đạt 47,44% (Riêng Mù Cang Chải: 12,04%; Trạm Tấu: 12,25%).