Hiện nay, vấn đề đổi mới phương pháp dạy - học trở nên bức thiết. Chính vì vậy mà Đảng và Nhà nước ta đã ra chỉ thị đổi mới chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK).

Đối với môn Ngữ văn, việc đổi mới đã đem đến một hiệu quả không nhỏ trong quá trình dạy - học. Sự hợp nhất cả ba phần Văn - Tiếng Việt - Làm văn trong một cuốn sách Ngữ văn đã thể hiện mối quan hệ mật thiết giữa các phần này. Lần đầu tiên phần Làm văn đã tìm được chỗ đứng cho mình.

Mục đích cuối cùng của việc học Làm văn ở trường phổ thông là giúp học sinh có thể tạo lập được những văn bản hay, có tính sáng tạo.Lập luận là đặc trưng cơ bản của văn bản nghị luận. Lập luận như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong bài văn nghị luận ở trường phổ thông.

Dạy văn nghị luận cho học sinh chính là dạy cho các em các thao tác lập luận.Việc sử dụng tốt các thao tác lập luận sẽ giúp học sinh tạo lập được những văn bản nghị luận hay, đầy tính sáng tạo. Đây cũng chính là mục đích cuối cùng của việc dạy các thao tác lập luận cho học sinh.

Trong phần Làm văn cấp THPT, SGK Ngữ văn 11, phần Làm văn giới thiệu bốn thao tác lập luận là: Thao tác lập luận phân tích; Thao tác lập luận so sánh; Thao tác lập luận bác bỏ; Thao tác lập luận bình luận. Bốn thao tác này là bốn nội dung trọng tâm trong phần Làm văn của sách Ngữ văn 11. Trong đó thao tác lập luận phân tích là thao tác quan trọng nhất, nó là thao tác cơ bản và luôn luôn hiện diện trong tất cả các thao tác còn lại.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Tập trung trình bày hệ thống cơ sở lý luận về phân tích và thao tác lập luận phân tích trong văn nghị luận và những vấn đề cơ bản nhất của thao tác lập luận phân tích

Chương 2: Triển khai nội dung dạy học về thao tác lập luận phân tích trong SGK Ngữ văn

Chương 3: Sau khi trình bày những vấn đề cơ bản của việc tổ chức dạy học về thao tác lập luận phân tích, chúng tôi tiến hành dạy thực nghiệm bài “Thao tác lập luận phân tích” và bài “Luyện tập thao tác lập luận phân tích” trong SGK Ngữ văn