ở bất kỳ hoàn cảnh lịch sử nào, thế hệ trẻ luôn được xem là lực lượng quyết định tương lai, quyết định vận mệnh dân tộc. Trên con đường chạy đua giành thắng lợi cho sự phát triển của đất nước ta hiện nay, tất yếu phải lấy việc giáo dục thế hệ trẻ làm trung tâm. Để có được "cái mầm" tươi tốt cho dân tộc, đáp ứng được yêu cầu hiện tại thì sự nghiệp "trồng người" thuộc trách nhiệm của những người đi trước. Song vấn đề là giáo dục, bồi dưỡng thế hệ sẽ làm chủ tương lai này những gì để họ đủ điều kiện, đủ sức hoàn thành trọng trách trước dân tộc là vấn đề khó. Thực tiễn công cuộc đổi mới đất nước hơn 20 năm qua cho thấy, việc giáo dục truyền thống đoàn kết dân tộc cho thế hệ trẻ đang nổi lên vô cùng bức xúc.

Trong ngôn ngữ sinh hoạt hay trên các phương tiện thông tin đại chúng người ta thường sử dụng các thuật ngữ: tuổi trẻ, giới trẻ, thế hệ trẻ, nhi đồng, thiếu niên, thanh niên… Đây là cách sử dụng để chỉ các đối tượng cùng lứa tuổi hoặc ở những lứa tuổi khác nhau. Tuy vậy, căn cứ để phân biệt các đối tượng này chỉ là tương đối và có tính quy ước. Các thuật ngữ: lớp trẻ, thế hệ trẻ, giới trẻ được dùng hầu như đồng nhất để chỉ một nhóm x• hội gồm những đối tượng tính từ lúc mới sinh đến khoảng 30 tuổi (có tài liệu ghi 35 tuổi).

Do đó, thế hệ trẻ là khái niệm tương đối rộng chỉ một lực lượng x• hội đông đảo. Lực lượng x• hội này lại được chia thành những nhóm x• hội khác nhỏ hơn, trong đó thanh niên là nhóm x• hội được chú ý nhiều hơn cả vì những đặc điểm nổi trội và vai trò quan trọng của nó đối với sự phát triển x• hội. Luật thanh niên được thông qua tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XI (29/11/2005), tại Điều 1 luật xác định độ tuổi của thanh niên là “đủ 16 tuổi đến 30 tuổi”.

Chuyên đề này đề cập đến thế hệ trẻ nhưng chủ yếu là đề cập đến thanh niên. Song, cũng không thể tách bạch thanh niên khỏi cộng đồng thế hệ trẻ nói chung do có nhiều điểm gần gũi, quan hệ mật thiết giữa thanh niên và thế hệ trẻ.