Quản lý tổng hợp dịch hại lúa ở vùng đồng bằng sông Cửu Long hiệu quả và bền vững

Nguyễn Hữu Huân1, Hồ Văn Chiến2, Lê Hữu Hải3, Nguyễn Hữu An4, Nguyễn Văn Huỳnh5 và K.L.Heong6.

1 Phó Cục Trưởng, Cục Bảo vệ Thực vật (Địa chỉ liên hệ chính: huanbvtv@gmail.com);

2 Giám đốc, Trung tâm Bảo vệ Thực vật phía Nam;

3 Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Cai Lậy, Tiền Giang;

4 Chi Cục Trưởng, Chi cục Bảo vệ Thực vật An Giang;

5 Phó Giáo sư, Trường Đại học Cần Thơ,

6 Giáo sư, Nhà Côn trùng học, Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế-IRRI.

1. Mở đầu

Sản lượng lúa gạo ở Việt Nam nói chung, ở vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nói riêng đã gia tăng đều, bình quân ở mức 1 triệu tấn của lúa mỗi năm trong

vòng 20 năm qua (1990 là 19,225 triệu tấn, 2010 là 39,90 triệu tấn) (Bùi Bá Bổng,

2010). Năm 2010 xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt đỉnh cao nhất từ trước tới nay

khoảng 7 triệu tấn. Với mức độ tăng trưởng sản lượng lúa như hiện nay, một số chuyên

gia Thái Lan dự đoán rằng trong vòng 10 năm tới Việt Nam sẽ vượt qua Thái Lan và trở

thành nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới (The Nation, 04/6/2011)7. Để duy trì sự tăng

trưởng ổn định trong sản xuất lúa gạo ở nước ta, cần có những giải pháp sản xuất lúa

gạo bền vững. Một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sản xuất lúa bền vững là

rầy nâu và các bệnh vi rút do rầy nâu là môi giới truyền bệnh (Heong và Hardy, 2009).

Sự gia tăng mật số và khả năng gây hại của loài côn trùng thứ cấp này là hậu quả của

việc lạm dụng thuốc trừ sâu quá mức, làm suy giảm dịch vụ sinh thái trong sản xuất lúa

bền vững.

Trong bài này chúng tôi giới thiệu quan điểm mới về quản lý tổng hợp dịch hại

lúa bền vững và kết quả ứng dụng trong thực tiễn sản xuất lúa ở ĐBSCL trong vài năm

gần đây