Những vấn đề chung về thẩm định dự án, dự thảo

văn bản quy phạm pháp luật

Một trong những thủ tục bắt buộc của quy trình soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của cả các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương nhằm bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, đồng bộ và tính khả thi của văn bản là hoạt động thẩm định do Bộ Tư pháp, tổ chức pháp chế của bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan tư pháp địa phương thực hiện. Trong thời gian vừa qua, công tác thẩm định dự án, dự thảo văn bản của các cơ quan tư pháp ở cả trung ương và địa phương đã đi vào nền nếp, chất lượng và tiến độ thẩm định các dự án, dự thảo văn bản đạt được kết quả khá tốt, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng văn bản, bảo đảm tiến độ soạn thảo và trình ban hành. Để giúp cho cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật và các sinh viên đang nghiên cứu, làm quen với công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật có cái nhìn tổng quan và bước đầu làm quen với công tác thẩm định dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, bài viết xin cung cấp các thông tin cơ bản nhất về công tác thẩm định dự án, dự thảo văn bản do các cơ quan trung ương ban hành như sau:

I. Khái quát chung về thẩm định

1. Thế nào là thẩm định văn bản quy phạm pháp luật

Thẩm định dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật chính là phát biểu về tính pháp lý của văn bản, ý kiến phát biểu tập trung vào nội dung và hình thức của văn bản pháp luật. Việc thẩm định bắt đầu từ khi có câu hỏi đặt ra liệu văn bản pháp luật dự kiến ban hành và phạm vi điều chỉnh của văn bản pháp luật dự kiến ban hành có đạt được mục đích đề ra, nội dung dự thảo có phù hợp với đường lối, chủ trương chính sách của Đảng hay không. Sau đó, trọng tâm của việc thẩm định là trả lời những câu hỏi nhằm làm rõ văn bản pháp luật đó có phù hợp với các văn bản pháp luật có thứ bậc hình thức cao hơn hay không, tập trung vào tính hợp hiến, hợp pháp, tính tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Ngoài ra, việc thẩm định văn bản quy phạm pháp luật còn phải xem tính khả thi của văn bản, bao gồm sự phù hợp giữa quy định của dự thảo văn bản với yêu cầu thực tế, trình độ phát triển của xã hội và điều kiện bảo đảm để thực hiện.

Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định nội dung thẩm định tập trung vào những vấn đề sau