[FONT=Times New Roman]NỘI DUNG

[FONT=Times New Roman]Theo quy định của Bộ luật hình sự năm 1999 (BLHS), người chưa thành niên (NCTN) phạm tội là những người từ đủ 14 đến dưới 18 tuổi thực hiện hành vi nguy hiểm được quy định trong BLHS. NCTN là người chưa phát triển đầy đủ về tâm, sinh lý; khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của họ còn nhiều hạn chế. Họ dễ bị kích động, dụ dỗ vào việc thực hiện tội phạm, nhưng cũng dễ uốn nắn, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội. Do đó, Nhà nước ta có đường lối xử lý trách nhiệm hình sự đối với NCTN nhẹ hơn người đã thành niên, thể hiện qua các quy định của BLHS, tập trung chủ yếu ở Chương X của Bộ luật này. Khi quyết định hình phạt đối với NCTN phạm nhiều tội (tổng hợp hình phạt đối với NCTN phạm nhiều tội) phải tuân thủ những quy định chung về quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội và tổng hợp hình phạt của nhiều bản án, đồng thời phải tuân thủ những quy định riêng đối với NCTN phạm tội, đặc biệt là quy định về tổng hợp hình phạt theo Điều 75 của BLHS.

[FONT=Times New Roman]1. Quyết định hình phạt trong trường hợp có tội được thực hiện khi người phạm tội chưa thành niên, có tội được thực hiện khi người đó đã thành niên

[FONT=Times New Roman]Căn cứ vào tội nặng nhất được thực hiện khi người phạm tội chưa thành niên hay đã thành niên, nhà làm luật đã quy định tổng hợp hình phạt theo hai trường hợp tại Điều 75 của BLHS: nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người đó chưa đủ 18 tuổi, thì hình phạt chung không được vượt quá mức hình phạt cao nhất quy định tại Điều 74 của Bộ luật này (khoản 1); nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người phạm tội đã thành niên, hình phạt chung được áp dụng như đối với người đã thành niên phạm tội (khoản 2).

[FONT=Times New Roman]Việc tổng hợp hình phạt trong trường hợp thứ hai như đối với người đã thành niên, nên tác giả chỉ phân tích trường hợp tội nặng nhất được thực hiện khi người phạm tội chưa đủ 18 tuổi (trường hợp thứ nhất).

[FONT=Times New Roman]Để tổng hợp hình phạt trong trường hợp này, trước hết Toà án cũng phải quyết định hình phạt đối với từng tội. Nếu các tội bị xét xử trong cùng một lần, Toà án quyết định hình phạt đối với từng tội, sau đó căn cứ vào Điều 50 và Điều 75 của BLHS để tổng hợp hình phạt. Việc tổng hợp hình phạt của nhiều bản án trong trường hợp có tội được thực hiện trước khi đủ 18 tuổi, có tội được thực hiện sau khi đủ 18 tuổi được căn cứ vào Điều 51 và khoản 1, Điều 75 của BLHS. Cụ thể, người đang có bản án đã có hiệu lực pháp luật về tội được thực hiện sau khi người này đã thành niên, mà lại bị xét xử về tội năng hơn được thực hiện trong khi chưa thành niên, thì căn cứ vào khoản 1, Điều 51 và khoản 1, Điều 75 của BLHS để tổng hợp hình phạt; người đang có bản án đã có hiệu lực pháp luật về tội đã thực hiện khi người này chưa thành niên mà lại phạm tội mới nhẹ hơn khi đã thành niên, thì căn cứ vào khoản 2, Điều 51 và khoản 1, Điều 75 của BLHS để tổng hợp hình phạt.

[FONT=Times New Roman]Ngoài ra, việc tổng hợp hình phạt còn phải căn cứ vào Nghị quyết số 04/NQ-HĐTP ngày 05-11-2004 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao để xác định tội nặng hơn, tội nhẹ hơn. Sau khi đã quyết định hình phạt đối với từng tội và xác định tội nặng nhất được thực hiện khi người phạm tội chưa đủ 18 tuổi, Toà án tiến hành việc tổng hợp hình phạt để xác định hình phạt chung. Trong trường hợp hình phạt đối với các tội đều là hình phạt tù hoặc có hình phạt tù, có hình phạt cải tạo không giam giữ thì chuyển hình phạt cải tạo không giam giữ thành hình phạt tù theo tỷ lệ 3:1, sau đó tổng hợp các hình phạt theo quy định tại khoản 1, Điều 75 và Điều 74 của BLHS như sau:

[FONT=Times New Roman]- Nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người phạm tội ở độ tuổi từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi mà điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt tù chung cao nhất không quá 18 năm tù; nếu là tù có thời hạn, thì mức hình phạt chung cao nhất không quá 3/4 mức phạt tù mà điều luật quy định.

[FONT=Times New Roman]- Nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người phạm tội ở độ tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi mà điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt tù chung cao nhất không quá 12 năm tù; nếu là tù có thời hạn, thì mức hình phạt tù chung cao nhất không vượt quá 1/2 mức phạt tù mà điều luật quy định.

[FONT=Times New Roman]