Chủ nghĩa Mác-Lênin đánh giá cao vị trí, vai trò của tầng lớp trí thức – lực lượng chính sáng tạo ra tri thức khoa học. Qua thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) Lênin đã khẳng định: “Không có sự chỉ đạo của các chuyên gia am hiểu các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật và có kinh nghiệm thì không thể chuyển lên chủ nghĩa xã hội được, vì chủ nghĩa xã hội đòi hỏi một bước tiến có ý thức và có tính chất quần chúng để đi tới một năng suất lao động cao hơn năng suất của chủ nghĩa tư bản đã đạt được”(1).

Dân tộc ta có truyền thống tôn trọng người tài, coi “hiền tài là nguyên khí quốc gia”. Kế thừa truyền thống tốt đẹp đó, Hồ Chí Minh khẳng định: “Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc”, “Những người trí thức tham gia cách mạng, tham gia kháng chiến rất quý báu cho Đảng. Không có những người đó thì công việc cách mạng khó khăn thêm nhiều” (2).

Trong công cuộc đổi mới của Đảng và nhân dân ta hiện nay, trí thức nước ta trong đó có đội ngũ trí thức thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (gọi tắt là Liên hiệp Hội) đã có những đóng góp quan trọng và ngày càng khẳng định vị trí, vai trò của mình trong khối liên minh cùng với giai cấp công nhân và giai cấp nông dân.

Hoạt động trong một tổ chức chính trị - xã hội của trí thức khoa học và công nghệ (KH&CN) Việt Nam, với lực lượng đông đảo gần hơn 40 vạn trí thức thuộc các lĩnh vực: Y học, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học công nghệ, được tập hợp theo từng chuyên ngành riêng biệt, đội ngũ trí thức thuộc Liên hiệp Hội là lực lượng có tiềm năng trí tuệ KH&CN mang tính chuyên ngành lớn nhất nước ta hiện nay. Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, vị trí và vai trò của đội ngũ này ngày càng quan trọng, thể hiện qua một số hoạt động cơ bản sau:

- Thứ nhất, trí thức thuộc Liên hiệp Hội là người góp phần nghiên cứu luận cứ khoa học cho việc xây dựng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về CNH, HĐH.