MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Quốc hội có vị trí đặc biệt quan trọng. Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân cả nước. Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến, lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao toàn bộ hoạt động của Nhà nước.

Trong hơn hai mươi năm qua, kể từ khi Việt Nam bắt đầu công cuộc đổi mới, cùng với những thay đổi nhanh chóng về mặt kinh tế - xã hội, bộ máy nhà nước Việt Nam nói chung và Quốc hội nói riêng, đã có nhiều thay đổi tích cực về tổ chức và hoạt động. Tổ chức và hoạt động của Quốc hội từng bước được kiện toàn và đổi mới, nhất là từ nhiệm kì Quốc hội khóa VII đến nay ngày càng thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn cuả mình theo quy định của Hiến pháp và pháp luật. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới toàn diện đất nước trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế xã hội, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hoạt động của Quốc hội còn có những hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu hoàn thiện bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Những hạn chế này không chỉ bắt nguồn từ cơ cấu, tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội mà còn có nguyên nhân nội tại từ chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đại biểu Quốc hội, trong đó có hoạt động tiếp xúc cử tri. Do vậy cần nghiên cứu về mặt lý luận cũng như thực tiễn hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của đại biểu Quốc hội nói chung và hoạt động tiếp xúc cử tri nói riêng, tạo điều kiện để đại biểu Quốc hội thực hiện ngày càng tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của mình.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Cùng với sự đổi mới về tổ chức và hoạt động của Quốc hội trong những năm qua đã có nhiều cuộc hội thảo khoa học, nhiều đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ và Nhà nước, nhiều bài viết đề cập đến các khía cạnh khác nhau về Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và hoạt động của đại biểu Quốc hội, trong đó có đề cập ít nhiều đến hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội. Đó là “ Đề án đổi mới công tác tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội” do Ban Dân nguyện của Ủy ban thường vụ Quốc hội thực hiện; hoặc một số nội dung về hoạt động của đại biểu Quốc hội trong đề tài cấp Nhà nước do Văn phòng Quốc hội chủ trì về “ Luận cứ khoa học để xây dựng và hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của Quốc hội”. Riêng việc tổ chức nghiên cứu chuyên sâu về hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội còn hạn chế, ít công trình nghiên cứu mang tính hệ thống, đề cập một cách toàn diện về vấn đề này

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU - 1 -

1.Tính cấp thiết của đề tài - 1 -

2.Tình hình nghiên cứu đề tài - 2 -

3.Phương pháp nghiên cứu đề tài - 2 -

4. Mục đích, nhiệm vụ của khóa luận. - 2 -

5. Kết cấu của khóa luận. - 3 -

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI - 4 -

1.1.Vị trí, vai trò của đại biểu Quốc hội trong cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất - 4 -

1.2.Tầm quan trọng của hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội trong việc thực hiện các chức năng của Quốc hội - 5 -

1.3. Khái quát quá trình hình thành và phát triển của hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội ở nước ta. - 7 -

1.4. Những quy định của pháp luật hiện hành về hoạt động tiếp xúc cử tri của Đại biểu Quốc hội - 9 -

1.5. Tham khảo kinh nghiệm tiếp xúc cử tri của Nghị sỹ các nước. - 14 -

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY - 18 -

2.1. Tổng quan về hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội trong giai đoạn hiện nay - 18 -

2.1.1. Về việc thực hiện các hình thức tiếp xúc cử tri - 18 -

2.1.2 Về nội dung tiếp xúc cử tri - 24 -

2.1.3. Về tập hợp, tổng hợp và chuyển ý kiến, kiến nghị của cử tri - 25 -

2.1.4. Về công tác theo dõi, đôn đốc và giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri - 27 -

2.1.5.Về trách nhiệm của đại biểu Quốc hội và quyền, trách nhiệm của cử tri - 29 -

2.1.6 Trách nhiệm của Đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan phối hợp. - 31 -

2.2. Đánh giá kết quả của hoạt động tiếp xúc cử tri - 33 -

2.2.1. Mặt đạt được. - 33 -

2.2.2. Tồn tại, hạn chế. - 34 -

2.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế. - 36 -

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI - 38 -

3.1 Yêu cầu khách quan và quan điểm chỉ đạo của Đảng đối với hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội. - 38 -

3.1.1 Yêu cầu khách quan. - 38 -

3.1.2 Quan điểm chỉ đạo của Đảng về việc đổi mới hoạt động tiếp xúc cử tri của ĐBQH - 40 -

3.2. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - 41 -

3.2.1. Đổi mới nhận thức về hoạt động tiếp xúc cử tri - 41 -

3.2.2. Hoàn thiện pháp luật về hoạt động tiếp xúc cử tri - 42 -

3.2.3. Đổi mới việc tổ chức thực hiện hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - 47 -

3.2.4. Những điều kiện đảm bảo cho hoạt động tiếp xúc cử tri được thực hiện có hiệu quả - 50 -

KẾT LUẬN - 52 -

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO