ĐÔI NÉT VỀ HƯỚNG TIẾP CẬN CÁC VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN DỰA TRÊN NỀN TẢNG QUYỀN CON NGƯỜI

(Luận đề liên ngành từ các tổ chức phi chính phủ - Tổng quan điểm luận)

Giới thiệu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, mối quan hệ quốc tế đã thúc đẩy quá trình hội nhập của nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Nằm trong nhóm những nước nghèo, nhiều thập kỷ qua, Việt Nam là điểm nhận được sự hỗ trợ của nhiều dự án chương trình phát triển từ cộng đồng quốc tế. Khái niệm ‘phát triển’ và các hướng tiếp cận nghiên cứu vấn đề này ở Việt Nam thời gian qua đã và đang được cập nhật không ngừng. Thực tế, quyền con người và phát triển là hai ngành có nhiều sự khác biệt và không có cùng những mục tiêu chung nếu không muốn nói giữa chúng vốn thường thấy là những xung đột. Nhân quyền và phát triển đi theo những định hướng khác nhau, sử dụng ngôn từ khác nhau và bản thân hai ngành này có một truyền thống phát triển hoàn toàn khác biệt. Tuy nhiên, từ cuối những năm 1980, lịch sử đã ghi nhận sự xuất hiện ‘hướng tiếp cận các vấn đề phát triển dựa trên nền tảng quyền con người (hay nhân quyền)’ (human rights-based approach to development, viết tắt là RBA) - Đây được xem là cầu nối gắn kết hai lĩnh vực có nhiều điểm khác biệt là nhân quyền và phát triển nói trên. Bài viết này xin điểm lược lại một số điểm chính về một trong những hướng tiếp cận liên quan đến phát triển dựa trên nền tảng quyền con người nhìn từ góc độ liên ngành quan hệ và viện trợ quốc tế, quyền con người và phát triển thông qua việc xem xét luận đề từ các tổ chức phi chính phủ. Bài viết hy vọng thông qua phân tích mối liên hệ giữa hai lĩnh vực quyền con người và phát triển góp thêm một góc nhìn về phương pháp tiếp cận liên ngành từ góc độ lý thuyết, tổng quan điểm luận vấn đề nghiên cứu