Trong chương này

• "Có nhiều thứ trên trời dưới đất, Horatio ạ, hơn những gì cháu mơ đến trong cái triết lý của cháu..."

• Tìm tài liệu bằng từ khoá

• Một vài công thức tuyệt diệu

Nếu bạn nghiêm túc muốn tìm tất cả những gì nói về một đề tài nào đó, bạn nên học cách dùng WAIS, một phần mềm biết cách đi đến các cơ sở dữ liệu trên thế giới. WAIS thay cho chữ Wide Area Information Servers - các server thông tin diện rộng, (tình cờ đọc là ways - cách thức, đường) và nó là một hệ thống được thiết kế để lấy thông tin từ mạng.

Những người phát triển WAIS lúc đầu là những chuyên gia về cơ sở dữ liệu và lấy thông tin ở các máy Thinking Machines, Apple Computer, và Dow Jones (đúng là máy Dow Jones phát hành tạp chí Wall Street). Mặc dù nó được phát triển để cung cấp truy xuất đến các cơ sở dữ liệu có sở hữu chủ, chẳng hạn cái mà Dow Jones bán, phần lớn các thông tin truy xuất được qua WAIS cho đến hiện nay là miễn phí. Thinking Machine ngay cả còn duy trì một siêu máy tính Connection Machine CM-5 trên Internet dành cho truy xuất WAIS miễn phí.

Với WAIS, bạn nhập vào một bộ các từ mô tả những gì bạn muốn tìm và WAIS sẽ đào vào bất kỳ một thư viện nào bạn chỉ ra, để tìm những tài liệu đúng với yêu cầu của bạn. Không giống như Archie và Veronica, WAIS tìm nội dung các tài liệu thay vì chỉ là các tựa. Điều này bắt server phải làm việc nhiều hơn (đó là lý do mà máy Thinking Machines phải nhảy vào - siêu máy tính của nó làm công việc tìm kiếm này rất tốt), nhưng cũng làm cho việc tìm kiếm thông tin của bạn dễ hơn nhiều bởi vì bạn không phụ thuộc vào một tựa đề do ai đó đưa ra.

WAIS cũng sử dụng hồi đáp thích hợp, có nghĩa là sau khi WAIS thực hiện một tác vụ tìm kiếm, nó trả lại một danh sách các tài liệu có vẻ đúng với yêu cầu của bạn. Bạn có thể nhìn vào đó, và nếu WAIS đã không tìm ra đúng những gì bạn muốn, bạn có thể nhận ra những gì đúng nhất (thích hợp nhất) và bảo WAIS tìm những gì giống như thế.

Tại sao Z39.50 là tốt cho bạn

Trong một toà nhà vô danh ở quảng trường Times Square ở thành phố New York, có một tổ chức nhỏ gọi là Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Mỹ (American National Standard Institute - ANSI) đang lao động để cuộc sống chúng ta được dễ dàng hơn. Ví dụ, một tiêu chuẩn ANSI về bóng đèn bảo đảm rằng dù bạn mua bóng đèn hiệu gì, nó cũng khớp với ổ cắm ở nhà bạn.

Bảng chương trình mà WAIS dùng để truyền thông với các khách hàng và server của nó thì dựa trên, một cách đáng ngạc nhiên, một tiêu chuẩn chính thức của ANSI gọi là Z39.50 (các tiêu chuẩn thường có các tên lạ lẫm như thế, chỉ đơn giản đó là tiêu chuẩn thứ 50 được chuẩn y bởi nhóm thứ 39 trong ban khoa học thư viện).

Z39.50 định nghĩa các qui luật mà một máy tính dùng để truyền một yêu cầu lấy thông tin sang một máy tính khác và các luật truyền trả lại kết quả. Các hệ thống trên thế giới dùng WAIS vì phần lớn các thư viện đòi hỏi như thế.