Lời nói đầu

Trong lịch sử Việt Nam, kể từ buổi đầu dựng nước cho đến ngày nay, làng xã lúc nào cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, chính trị, văn hoá và xã hội của đất nước. Sự phát triển của làng xã gắn liền với sự thăng trầm của lịch sử dân tộc và ghi dấu Ên của mỗi giai đoạn lịch sử.

Quá trình hình thành và phát triển làng Việt cũng như đặc điểm kinh tế, văn hoá, sinh hoạt, tâm lý cộng đồng và thiết chế của làng xã thiết lập trên đó luôn tuân theo quy luật chung đồng thời chịu tác động nhất định của điều kiện tự nhiên và điều kiện xã hội của mỗi vùng, mỗi miền. Khi tìm hiểu các đặc điểm đó chúng ta thấy mỗi vùng miền lại có sự đặc trưng riêng biệt khác nhau, tuy nhiên chúng có sự thống nhất tương đối.

Trong các nét tiêu biểu của văn hoá làng xã em chọn một vấn đề nhỏ để tìm hiểu đó là: Bộ máy chính quyền làng xã, các giai cấp và đẳng cấp trong làng xã. Tuỳ theo từng giai đoạn mà bộ máy chính quyền làng xã, các giai cấp, đẳng cấp trong làng xã có những thay đổi nhất định.

Đối với Quảng Bình, một vùng đất có vị thế lịch sử riêng biệt là dải đất hẹp ở miền Trung nằm ở vị trí bản lề đất nước, là điểm hội tụ và giao thoa giữa các luồng văn hoá Bắc Nam. Vùng đất này được sát nhập vào lãnh thổ Đại Việt từ nửa thế kỷ XI. Quá trình phát triển của làng Việt ở đây gắn liền với quá trình di dân, khai hoang mở đất về phía Nam của các triều đại phong kiến Lý - Trần - Hồ, Lê Sơ và Nguyễn. Mặt khác sự tái lập và bảo lưu làng xã cổ truyền thống trên vùng đất này còn có nhưng đặc trưng riêng do sù chi phối của lịch sử.

Tìm hiểu về bộ máy chính quyền, giai cấp và đẳng cấp trong làng xã của người Việt ở Quảng Bình góp phần rút ra những di sản tích cực của làng xã để