MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Việt Nam là một nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, trong tổng giá trị kim

ngạch xuất khẩu hàng năm của Việt Nam, giá trị kim ngạch xuất khẩu từ sản phẩm

gạo chiếm một tỷ trọng tương đối lớn, nhưng trong thời gian vừa qua giá gạo xuất

khẩu của Việt Nam trên thế giới luôn biến động thất thường, điều này ảnh hưởng rất

lớn đến thu nhập của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo và ảnh hưởng lớn nhất là đến

những người sản xuất lúa gạo của Việt Nam.

Hiện nay các doanh nghiệp, thậm chí cả người nông dân sản xuất nông sản,

trong đó có sản xuất lúa gạo ở các nước phát triển đã sử dụng các hình thức giao

dịch của thị trường giao sau như là một công cụ để phòng ngừa rủi ro biến động giá

nông sản. Nhưng hình thức giao dịch này hiện nay rất ít các doanh nghiệp sản xuất,

kinh doanh lúa gạo của Việt Nam áp dụng.

Đề tài này nghiên cứu về thị trường giao sau và cách thức sử dụng hợp đồng

giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam. Phân

tích sự biến động đối với giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian vừa qua,

phân tích thực trạng việc sử dụng các hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro

biến động giá gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam, xác định các nguyên

nhân và từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt

Nam.

2. Mục tiêu của đề tài

Luận giải cơ sở khoa học về thị trường giao sau và cách thức sử dụng các

hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu.

Nghiên cứu sự biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian

vừa qua, từ đó đưa ra kết luận có cần thiết phải phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo

xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam hay

không? Và cách thức, công cụ để phòng ngừa rủi ro này?

Nghiên cứu thực trạng việc áp dụng các hợp đồng giao sau để phòng ngừa

rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.

Đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt Nam.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

Thị trường giao sau, việc áp dụng các hợp đồng giao sau của các doanh

nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam.

Trên thực tế, khi tham gia vào thị trường giao sau gạo mỗi người kinh doanh

sẽ có mục đích riêng của mình. Có người tham gia vào thị trường giao sau với mục

đích đầu cơ để kiếm lời, có người tham gia vào thị trường giao sau với mục đích

phòng ngừa rủi ro. Trong phạm vi đề tài này chúng tôi chỉ nghiên cứu việc áp dụng

hợp đồng giao sau với mục đích phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.

Về không gian: Đề tài nghiên cứu việc áp dụng hợp đồng giao sau để phòng

ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh

lúa gạo, trong đó tập trung nghiên cứu các doanh nghiệp có xuất khẩu gạo của Việt

Nam hoạt động trên phạm vi cả nước. Nhưng mẫu điều tra mang tính đại diện,

chúng tôi xin được giới hạn mẫu điều tra mang tính đại diện chỉ tập trung điều tra

các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh và một

số Tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.

Về mặt thời gian: Đề tài nghiên cứu việc biến động giá gạo xuất khẩu của

Việt Nam và việc các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo sử dụng hợp đồng

giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam từ năm

1989 đến nay và xu hướng trong tương lai.

Về mặt nội dung: Đề tài nghiên cứu về thị trường giao sau và việc ứng dụng

hợp đồng giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo cho các doanh nghiệp

sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam.

4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài

4.1. Chọn địa điểm nghiên cứu

Địa điểm nghiên cứu phải đại diện cho các tỉnh, thành phố nơi có các doanh

nghiệp có điều kiện tiếp cận hợp đồng giao sau thuận lợi nhất, nơi có các doanh

nghiệp tại các vùng sản xuất lúa gạo lớn. Với lý do đó, chúng tôi chọn mẫu điều tra

là các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh và

một số Tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.

4.2. Thu thập số liệu, thông tin cần thiết

Điều tra sơ cấp, từ các doanh nghiệp mà chúng tôi chọn làm mẫu điều tra, để

thu thập các thông tin liên quan đến tác động của biến động giá gạo xuất khẩu đến

thu nhập của doanh nghiệp, việc sử dụng các hợp đồng giao sau trong lĩnh vực xuất

khẩu gạo tại các doanh nghiệp.

Các số liệu thứ cấp được thu thập từ nguồn số liệu của Bộ Nông nghiệp và

Phát triển Nông thôn, trên mạng internet.

4.3. Các phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp điều tra thông qua bảng câu hỏi và phỏng vấn

- Phương pháp thống kê mô tả

- Phương pháp chuyên gia

- Phương pháp phân tích

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

Đề tài khẳng định các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt

Nam có thể sử dụng các các hợp đồng giao sau như là một công cụ trong phòng

ngừa rủi ro biến động giá nông sản; đề xuất các giải pháp phát triển thị trường giao

sau gạo của Việt Nam.

Với những nội dung nghiên cứu của đề tài này chúng tôi hy vọng kết qủa

nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lyù Nhà nước

trong việc xây dựng chính sách liên quan đến phát triển thị trường giao sau gạo.

Đồng thời kết quả nghiên cứu của đề tài cũng là tài liệu tham khảo cho các doanh

nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam muốn sử dụng các hợp đồng giao

sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.

6. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và kiến nghị, kết cấu của đề tài gồm 03

chương:

Chương 1: Khung lyù thuyết về thị trường giao sau, chúng tôi đề cập đến lý

thuyết về thị trường giao sau, các chiến lược có thể sử dụng để phòng ngừa rủi ro

biến động giá.

Chương 2: Thực trạng xuất khẩu gạo và việc sử dụng hợp đồng giao sau để

phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Trong phần này chúng tôi phân tích sự biến động của giá gạo xuất khẩu của Việt

Nam trong thời gian vừa qua. Phân tích thực trạng xuất khẩu gạo của Việt Nam,

thực tế việc áp dụng hợp đồng giao sau của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh

lúa gạo của Việt Nam trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu. Xác

định nguyên nhân các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam

chưa sử dụng các hình thức giao dịch của thị trường giao sau như là một công cụ để

phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.

chương 3: Đề xuất các giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt

Nam.

LỜI CẢM ƠN

Em chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Ngọc Trang và các thầy cô của

Trường Đại học kinh tế TP.HCM đã tận tình giảng dậy và hướng dẫn để em hoàn

thành khóa học, cũng như hoàn thành tốt đề tài luận văn tốt nghiệp này.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt

1. TS. Nguyễn Thị Ngọc Trang (2006), Quản trị rủi ro tài chính, Nxb Thống Kê,

TP.HCM.

2. PGS.TS Trần Ngọc Thơ (2005), Tài chính doanh nghiệp hiện đại,

Nxb Thống Kê, TP.HCM.

3. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trung tâm thông tin.

4. Bộ Tài Chính (2003), Thông tư số 04/2003/TT-BTC.

5. Chính Phủ (2000), Nghị quyết số 09/2000/NĐ-CP.

6. Các thông tin trên trang Web của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

http://www.agroviet.gov.vn

Tiếng Anh

7. David Blake (1990), Financial Market Analysic, Mc.Graw-hill book Company.

8. Richart Brealey, Stewart Myers and others (1986), Principles of Corporate

Finance, Mc.Graw-hill ryerson Limited.

9. Pamela P. Peterson (1994), Financial Management and Analysis, Mc.Graw-hill,

Inc.

10. Các thông tin trên trang Web của Chicago Board of Trade: http://www.cbot.com

11. Các thông tin trên trang Web của Refco: http://research.refco.co