MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Việt Nam là một nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, trong tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng năm của Việt Nam, giá trị kim ngạch xuất khẩu từ sản phẩm gạo chiếm một tỷ trọng tương đối lớn, nhưng trong thời gian vừa qua giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trên thế giới luôn biến động thất thường, điều này ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo và ảnh hưởng lớn nhất là đến những người sản xuất lúa gạo của Việt Nam.

Hiện nay các doanh nghiệp, thậm chí cả người nông dân sản xuất nông sản, trong đó có sản xuất lúa gạo ở các nước phát triển đã sử dụng các hình thức giao dịch của thị trường giao sau như là một công cụ để phòng ngừa rủi ro biến động giá nông sản. Nhưng hình thức giao dịch này hiện nay rất ít các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam áp dụng.

Đề tài này nghiên cứu về thị trường giao sau và cách thức sử dụng hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam. Phân tích sự biến động đối với giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian vừa qua, phân tích thực trạng việc sử dụng các hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam, xác định các nguyên nhân và từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt Nam.

2. Mục tiêu của đề tài

Luận giải cơ sở khoa học về thị trường giao sau và cách thức sử dụng các hợp đồng giao sau trong phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu.

Nghiên cứu sự biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong thời gian vừa qua, từ đó đưa ra kết luận có cần thiết phải phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam hay không? Và cách thức, công cụ để phòng ngừa rủi ro này?

Nghiên cứu thực trạng việc áp dụng các hợp đồng giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.

2

Đề xuất một số giải pháp phát triển thị trường giao sau gạo của Việt Nam.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

Thị trường giao sau, việc áp dụng các hợp đồng giao sau của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam.

Trên thực tế, khi tham gia vào thị trường giao sau gạo mỗi người kinh doanh sẽ có mục đích riêng của mình. Có người tham gia vào thị trường giao sau với mục đích đầu cơ để kiếm lời, có người tham gia vào thị trường giao sau với mục đích phòng ngừa rủi ro. Trong phạm vi đề tài này chúng tôi chỉ nghiên cứu việc áp dụng hợp đồng giao sau với mục đích phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo.

Về không gian: Đề tài nghiên cứu việc áp dụng hợp đồng giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo, trong đó tập trung nghiên cứu các doanh nghiệp có xuất khẩu gạo của Việt Nam hoạt động trên phạm vi cả nước. Nhưng mẫu điều tra mang tính đại diện, chúng tôi xin được giới hạn mẫu điều tra mang tính đại diện chỉ tập trung điều tra các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh và một số Tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.

Về mặt thời gian: Đề tài nghiên cứu việc biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam và việc các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo sử dụng hợp đồng giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo xuất khẩu của Việt Nam từ năm 1989 đến nay và xu hướng trong tương lai.

Về mặt nội dung: Đề tài nghiên cứu về thị trường giao sau và việc ứng dụng hợp đồng giao sau để phòng ngừa rủi ro biến động giá gạo cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo của Việt Nam.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài

4.1. Chọn địa điểm nghiên cứu

Địa điểm nghiên cứu phải đại diện cho các tỉnh, thành phố nơi có các doanh nghiệp có điều kiện tiếp cận hợp đồng giao sau thuận lợi nhất, nơi có các doanh nghiệp tại các vùng sản xuất lúa gạo lớn. Với lý do đó, chúng tôi chọn mẫu điều tra là các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Thành phố Hồ Chí Minh và một số Tỉnh đồng bằng sông Cửu Long