1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI

Việt Nam là một quốc gia có trên 70% dân số sống ở nông thôn, cuộc sống

chủ yếu dựa vào nền sản xuất nông nghiệp lạc hậu, manh mún, tập quán canh tác,

sản xuất còn mang nặng tính tự phát, tự cung tự cấp, lĩnh vực sản xuất nông

nghiệp thực sự chưa phát huy được lợi thế của mình và đặc biệt là phát huy sức

mạnh của khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thời kỳ mở cửa, hội

nhập. Chính vì vậy sự nghiệp CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn của đất nước

nói chung và của các tỉnh thành nói riêng càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Nhận thức rõ vấn đề này trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn quan tâm

và chú trọng tới sự phát triển của nông nghiệp nông thôn nói chung và sự phát

triển của các hệ thống các HTXNN nói riêng để từ đó tạo đà thúc đẩy quá

trình CNH- HĐH mà Đảng và Nhà nước ta đang theo đuổi.

Với quan điểm phát triển rõ ràng, tạo đường hướng cụ thể cho sự phát

triển của HTX, ngày 31 tháng 10 năm 2005, Thủ tướng Chính phủ đã phê

duyệt “Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể 5 năm từ 2006- 2010” với quan điểm

phát triển cụ thể: “Phát triển kinh tế tập thể với nhiều hình thức đa dạng mà

nòng cốt là HTX nhằm góp phần tích cực thực hiện CNH-HĐH đất nước” và

trên cơ sở “Nhà nước tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho kinh tế tập thể phát

triển có hiệu quả: tôn trọng các nguyên tắc tổ chức, hoạt động và giá trị đích

thực của kinh tế hợp tác; tiếp tục đổi mới và hoàn thiện cơ chế quản lý, chính

sách khuyến khích phát triển kinh tế tập thể”.

Vĩnh Phúc là tỉnh thuộc đồng bằng trung du Bắc bộ với dân số 1,19 triệu

người, trong đó dân số nông nghiệp chiếm 90% và là một tỉnh có truyền thống

về phong trào phát triển các HTX, đi đầu trong việc thực hiện Chỉ thị 100 của

Ban bí thư, Nghị quyết 10 của Bộ chính trị, Chỉ thị 68 của Ban bí thư Trung

ương Đảng (khoá VII), Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX về phát triển kinh

tế tập thể Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, Hội đồng

nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh, các ngành các cấp, các đoàn thể xã hội,

các dân tộc trong tỉnh đã kế thừa và phát huy phong trào HTX, tiếp tục thực

hiện và vận dụng đưa các Nghị quyết, chính sách của Đảng và Nhà nước về

phát triển kinh tế tập thể vào cuộc sống và đã thu được những kết quả nhất

định, đời sống của các hộ nông dân được cải thiện rõ rệt, mức sống ngày

một nâng lên, sự quan tâm của Đảng và Nhà nước về y tế, giáo dục ngày

càng hoàn thiện hơn. Bên cạnh đó, sự phát triển của kinh tế hợp tác trong

thời kỳ mới, thời kỳ hội nhập với nền kinh tế thế giới, thời kỳ phát triển nền

kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam đã làm cho

không ít các HTX gặp nhiều khó khăn, vướng mắc mới cần phải được giải

quyết thấu đáo, triệt để.

Chính vì vậy, tìm ra những khó khăn, vướng mắc và đưa ra những giải

pháp để khắc phục một cách triệt để nhất những tồn tại trong sự phát triển

kinh tế tập thể và đặc biệt là trong hệ thống HTXNN chính là góp phần thúc

đẩy sự phát triển của nền kinh tế đất nước, hoà nhịp với sự phát triển của các

quốc gia trong khu vực và trên thế giới.

Do vậy, với mục đích góp một phần sức lực nhỏ bé của mình vào công

cuộc xây dựng đất nước, tôi thực hiện nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp

nhằm phát triển kinh tế HTXNN trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc”. Với đề tài này

tôi tập trung nghiên cứu thực trạng về công tác tổ chức quản lý sản xuất và

hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTXNN trên địa bàn Tỉnh và đặc biệt

là sau khi có Luật HTX năm 2003, qua đó thấy được hiệu quả sản xuất kinh

doanh của của các HTXNN và trên cơ sở đó đề ra các giải pháp chủ yếu nhằm

phát huy những thế mạnh, những mặt tích cực, những cái đã làm được và từng

bước tháo gỡ những khó khăn vướng mắc mà các HTXNN trên địa bàn tỉnh

đã và đang gặp phải, từng bước đẩy nhanh sự phát triển và hội nhập của hệ

thống các HTXNN của tỉnh nhà.

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp tiết của việc nghiên cứu đề tài 1

2. Mục tiêu nghiên cứu . . 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3

4. Ý nghĩa khoa học . 4

5. Bố cục của luận văn . 4

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.1. Cơ sở khoa học của kinh tế hợp tác và HTX . 5

1.1.1. Cơ sở lý luận về kinh tế hợp tác và HTX 5

1.1.2. Cơ sở thực tiễn của quá trình phát triển HTXNN 17

1.2. Phương pháp nghiên cứu . 35

1.2.1. Các vấn đề mà đề tài cần giải quyết . 35

1.2.2. Phương pháp nghiên cứu 35

1.2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 38

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ HTXNN TRÊN ĐỊA

BÀN VĨNH PHÚC

2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 39

2.1.1. Điều kiện tự nhiên 39

2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 42

2.2. Thực trạng phát triển HTXNN trên địa bàn tỉnh Vĩnh phúc 47

2.2.1.Giai đoạn từ năm 1986- 2003 47

2.2.2.Giai đoạn từ năm 2003 đến 2007 56

2.3. Phân tích- Đánh giá . 70

2.3.1. Về tổ chức quản lý ở các HTX . 70

2.3.2. Tính chất hợp tác giữa xã viên, giữa các HTX . 72

2.3.3. Về hiệu quả hoạt động 73

2.3.4. Bài học kinh nghiệm . 74

CHƯƠNG 3. CÁC GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN HTXNN TRÊN ĐỊA BÀN

VĨNH PHÚC

3.1. Các quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển HTXNN trên địa bàn

tỉnh Vĩnh Phúc . 77

3.1.1. Quan điểm phát triển . 77

3.1.2. Mục tiêu phát triển .81

3.1.3. Định hướng phát triển . 83

3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của HTXNN

trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc 85

3.2.1. Đổi mới về tư duy nhận thức trong phát triển HTXNN 85

3.2.2. Thúc đẩy kinh tế hộ nông dân phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa . 89

3.2.3. Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác cán bộ HTXNN 92

3.2.4. Lựa chọn mô hình HTXNN phù hợp với đặc điểm cụ thể của từng huyện 94

3.2.5. Kiện toàn bộ máy quản lý Nhà nước và nâng cao hiệu lực quản lý

Nhà nước 96

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . 101

TÀI LIỆU THAM KHẢ