Nhà nước là vấn đề trung tâm của đời sống chính trị trong xã hội có giai cấp. Thực tế lịch sử loài người cho thấy, giai cấp nào muốn thống trị xã hội, cải tạo xã hội phục vụ cho lợi ích của giai cấp mình đều phải giành lấy công cụ quan trọng nhất là chính quyền nhà nước. Nhiệm vụ trung tâm của các đảng Cộng sản trong quá trình lãnh đạo cách mạng là phải giành lấy chính quyền và quan trọng hơn là phải thường xuyên xây dựng, củng cố và bảo vệ chính quyền cách mạng.

Ra đời từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ngay buổi đầu, Nhà nước cách mạng Việt Nam đã thể hiện bản chất tốt đẹp của một nhà nước gắn bó chặt chẽ và phục vụ lợi ích của dân tộc, của nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng tiên phong của giai cấp công nhân. Từ đó đến nay, Nhà nước ta không ngừng lớn mạnh, làm tròn nhiệm vụ của mình, xứng đáng là công cụ đắc lực của Đảng và nhân dân trong quá trình đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng CNXH. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, quá trình xây dựng, củng cố Nhà nước còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm: bộ máy nhà nước ta chưa thật trong sạch, vững mạnh, tổ chức bộ máy còn nặng nề, quản lý nhà nước chưa ngang tầm với đòi hỏi của thời kỳ mới; sự lãnh đạo của Đảng chưa đáp ứng yêu cầu của quá trình đổi mới tổ chức và hoạt động của nhà nước. Đặc biệt tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, cửa quyền, sách nhiễu, ức hiếp nhân dân không những chưa bị ngăn chặn, giảm bớt mà ngược lại có nơi, có lúc, có việc còn trở nên trầm trọng hơn, gây bất bình trong dư luận, làm giảm lòng tin của nhân dân, kìm hãm quá trình phát triển của đất nước... Tất cả những điều đó đã và đang làm xói mòn bản chất dân chủ tốt đẹp của Nhà nước kiểu mới, làm giảm hiệu lực quản lý và hiệu quả hoạt động, giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Nhà nước XHCN.

Trong quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, Đảng ta đã có nhiều tìm tòi, nghiên cứu các giải pháp để từng bước xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN thực sự của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Những cố gắng đó đã đưa đến những thành tựu bước đầu. Song so với những đòi hỏi của cuộc sống, trước những vấn đề mới mẻ do bản thân công cuộc đổi mới đặt ra, sự nghiệp và trọng trách to lớn này của Đảng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Với ý nghĩa đó, việc nghiên cứu quá trình Đảng lãnh đạo sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN trong những năm 1996-2005, nhằm làm rõ hoạt động lãnh đạo và chỉ đạo của Đảng, tổng kết những kinh nghiệm trong xây dựng và bảo vệ Nhà nước XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân là vấn đề thời sự cấp bách, có ý nghĩa quan trọng, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi cả trên phương diện lý luận và chính trị - thực tiễn do công cuộc đổi mới đặt ra.

Kết cấu đề tài:

Chương 1

đảng lãnh đạo Xây dựng và củng cố Nhà nước Xã hội chủ nghĩa từ năm 1996 đến năm 2000

Chương 2

Tăng cường lãnh đạo xây dựng và hoàn thiện

Chương 3

Một số thành tựu, hạn chế và kinh nghiệm