Văn hóa ẩm thực truyền thống của người Thái ở Mai Châu - Hòa Bình

với sự phát triển du lịch

LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Việt Nam có 54 tộc người anh em cùng sinh sống đoàn kết và hòa đồng

trên cùng một lãnh thổ, mỗi tộc người khác nhau lại có những bản sắc văn hóa

khác nhau, gúp phần tạo nờn một nền văn hóa Việt Nam tiờn tiến đậm đà bản

sắc văn hóa dân tộc.

Bản sắc văn hoá của mỗi tộc người thể hiện qua cư trú, trang phục, phong

tục, lễ hội, nghệ thuật và một yếu tố quan trọng không thể thiếu là ẩm thực.

Ăn uống là nhu cầu đầu tiên và thiết yếu nhằm duy trì sự tồn tại, sự sống

cho cơ thể con người. Ăn uống không đơn thuần là thoả mãn nhu cầu đói và

khát của con người mà cao hơn nữa ăn uống còn được coi là văn hoá, văn hoá

ẩm thực. Văn hóa chính là động lực của sự phát triển, do vậy mà văn hóa đan

xen vào tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó văn hóa ẩm thực là

một loại hình văn hoá quan trọng tham gia cấu thành nền văn hoá dân tộc, tạo

nên bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo.

Việc ăn uống hàng ngày tạo nên bản sắc văn hóa hết sức riêng biệt giữa

vùng này với vùng khác. Mỗi vùng miền trên đất nước Việt Nam, ngoài

những đặc điểm chung lại có một phong cách ẩm thực riêng, mang sắc thái

đặc trưng của vùng đất đó. Ăn uống là nơi con người thể hiện mình, thể hiện

bản sắc tộc người. Mỗi téc người khác nhau thì lại có cách chế biến, cách tổ

chức bữa ăn khác nhau, phụ thuộc vào khí hậu, sản vật, thói quen khác nhau

mà chỉ cần nhắc đến tên món ăn đặc trưng người ta sẽ nhận ra ngay họ đang ở

vùng nào.

Những năm gần đây, vấn đề ẩm thực đã được xã hội quan tâm rộng rãi

hơn. Con người ta không chỉ cần “ăn no, mặc ấm” mà còn hướng tới “ ăn

ngon, mặc đẹp”. ăn uống là một phần không thể thiếu trong các chuyến đi du

lịch, ấn tượng về ăn uống trong chuyến đi góp phần lớn vào thành công của

một chuyến du lịch đó

. Cuộc sống của nền kinh tế thị trường đã mở ra nhiều

hướng tiếp cận với văn hoá ăn uống, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh du

lịch. Trên khắp mọi miền đất nước các nhà kinh doanh đã nắm bắt nhu cầu,

thị hiếu của khách, của khách du lịch trong và ngoài nước muốn thưởng thức

các món ăn, những kiểu ăn khác nhau ở các vùng, các miền. Sẽ rất thú vị khi

du khách được thưởng thức các món ngon, vật lạ ngay trên chính mảnh đất

mà họ đặt chân đến để du lÞch.

Trong bối cảnh mở cửa hiện nay, văn hóa ẩm thực của người Thái ở Mai

Châu, cũng như tất cả các dân tộc đã bị ảnh hưởng lẫn nhau và tiếp thu văn

hóa ẩm thực phương Tây, sự mai một văn hóa ngày càng lớn. Với mong

muốn trau dồi kỹ năng tìm hiểu văn hóa tộc người, đồng thời góp phần vào

việc tìm hiểu bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa truyền thống quý giá của

người Thái ở Mai Châu, đặc biệt là văn hóa ẩm thực, nhằm xây dựng, triển

khai một cách có hiệu quả các tour du lịch kết hợp với văn hóa ẩm thực truyền

thống Thái sau này, người viết đã lựa chọn đề tài “Văn hóa ẩm thực truyền

thống của người Thái ở Mai Châu - Hòa Bình với sự phát triển du lịch” cho

bài khóa luận tốt nghiệp của mình.

2. Mục đích nghiên cứu

Mục đích của khoá luận này là tìm hiểu nét đặc sắc trong cách chế biến,

bảo quản, cũng như ứng xử và những kiêng kị trong ăn uống truyền thống của

người Thái ở Mai Châu. Qua đó, tìm hiểu về ẩm thực dân gian truyền thống

của người Thái ở Mai Châu góp phần quảng bá các giá trị văn hoá, phong tục

tập quán ăn uống của ®ång bµo.

Bên cạnh đó, mục đích đề tài còn là làm rõ tiềm năng ẩm thực truyền

thống của người Thái ở Mai Ch©u với sự phát triển của du lịch, nhằm nghiên

cứu và xây dựng tour du lịch kết hợp với ẩm thực truyền thống.

3. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của khóa luận là các loại đồ ăn, thức uống truyền

thống của người Thái ở Mai Châu và cách thức tổ chức các bữa ăn của họ,

làm tiền đề cho việc khai thác, phát triển trong du lịch.

4. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu của khóa luận này là dân tộc Thái ở Mai Châu và

ẩm thực truyền thống của họ, cùng với đó là những biến đổi của ẩm thực

truyền thống trong giai đoạn hiện nay, kết hợp với việc tham khảo các công

trình nghiên cứu của các tác giả đi trước, qua đó chọn lọc, tổng hợp các nguồn

tư liệu trên địa bàn.

5. Phương pháp nghiên cứu:

Bài viết đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu: Là phương pháp chính được sử

dụng trong đề tài. Trên cơ sở thu thập thông tin tư liệu từ nhiều lĩnh vực,

nhiều nguồn khác nhau có liên quan tới đề tài nghiên cứu, người viết sẽ xử lý,

chọn lọc để có những kết luận cần thiết, có được tầm nhìn khái quát về vấn đề

nghiên cứu.

- Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh tổng hợp: Phương pháp này giúp

định hướng, thống kê, phân tích để có cách nhìn tương quan, phát hiện ra các

yếu tố và sự ảnh hưởng của yếu tố tới hoạt động du lịch trong đề tài nghiên

cứu; việc phân tích, so sánh, tổng hợp các thông tin và số liệu mang lại cho đề

tài cơ sở trong việc thực hiện các mục tiêu dự báo, các chương trình phát

triển, các định hướng, các chiến lược và giải pháp phát triển du lịch trong

phạm vi nghiên cứu của đề tài.

Ngoài ra, để thu thập nguồn tài liệu thực địa của người Thái ở Mai

Châu, người viết đã tiến hành các đợt thực tế dân tộc học với các kỹ thuật chủ

yếu là chụp ảnh, ghi chụp, phỏng vấn, quan sát .

6. Bố cục của khóa luận

Khóa luận được chia thành 3 chương, cụ thể là:

- Chương 1.Văn hóa ẩm thực trong phát triển du lịch và khái quát về tộc

người Thái ở Mai Châu - Hòa Bình

- Chương 2. Tìm hiểu văn hóa ẩm thực truyền thống của người Thái ở Mai

Châu Hòa Bình

- Chương 3. Khai thác ẩm thực truyền thống của người Thái ở Mai Châu

phục vụ phát triển du lịc