Trước yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước, trước xu thế hội nhập mở cửa và hợp tác kinh tế - văn hoá, trước những thời cơ và vận hội mới, đòi hỏi các cấp các ngành một mặt tích cực chủ động thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước, một mặt cần bám sát cơ sở, hướng về cơ sở, nhất là địa bàn nông thôn, tăng cường các giải pháp thực sự thiết thực hiệu quả nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân, một mặt thể chế hoá và nâng cao YTPL, lối sống theo pháp luật cho đối tượng nông dân. Đây là việc làm tưởng như hết sức đơn giản, chóng vánh. Song thực tế, việc nâng cao YTPL nhằm thực hiện dân chủ ở nông thôn là một vấn đề rất bức xúc, nhạy cảm, phức tạp đòi hỏi có chủ trương và giải pháp đồng bộ, đồng thời phải kiên trì, sáng tạo mới có thể đem lại hiệu quả cao. Vì vậy, việc làm rõ vấn đề này có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất cấp thiết.

Từ những trăn trở và qua thực tế nhiều năm công tác ở địa bàn nông thôn, qua khảo sát nghiên cứu ở một số địa phương đã thôi thúc người viết lựa chọn đề tài: "ý thức pháp luật với quá trình thực hiện dân chủ ở nông thôn Việt Nam hiện nay (qua thực tế một số tỉnh phía Bắc)". Bố cục của bài bao gồm:

Chương 1: YTPL của người nông dân và vai trò của nó trong quá trình thực hiện dân chủ ở nông thôn Việt Nam hiện nay

Chương 2: thực trạng ý thức pháp luật của người nông dân Việt Nam trong quá trình thực hiện dân chủ ở nông thôn hiện nay (qua một số tỉnh phía Bắc)

Chương 3: phương hướng và giải pháp nâng cao ý thức pháp luật cho người nông dân nhằm thực hiện dân chủ ở nông thôn Việt Nam hiện nay