Đề tài: Tác động của hành lang kinh tế Bắc – Nam trong Hợp tác kinh tế Tiểu vùng sông Mekong mở rộng tới thương mại Việt Nam – Trung Quốc

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA HÀNH LANG KINH TẾ ĐẾN THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ

I.Cơ sở lý luận về hành lang kinh tế

1.Khái niệm về hành lang kinh tế

2. Đặc điểm của hành lang kinh tế

3. Quá trình phát triển của các hành lang kinh tế

II.Thương mại quốc tế và các tiêu chí đánh giá

1.Khái niệm về thương mại quốc tế

1.1.Khái niệm thương mại quốc tế

1.2. Hàng hóa trong thương mại quốc tế

1.2.1. Sản phẩm hàng hóa hữu hình

1.2.2. Sản phẩm hàng hóa vô hình

1.2.3. Gia công quốc tế

2.Vai trò của thương mại quốc tế đối với sự phát triển kinh tế

3.Các chính sách thương mại quốc tế thường được áp dụng

3.1.Khái niệm chính sách thương mại quốc tế

3.2.Hệ thống chính sách thương mại quốc tế

3.2.1.Thuế quan

3.2.1.1. Xét theo đối tượng chịu tác động

3.2.1.2. Xét theo góc độ thương mại quốc tế

3.2.2.Công cụ phi thuế quan

4. Các loại hình thương mại quốc tế

4.1. Phân theo hình thức xuất nhập khẩu

4.1.1. Xuất nhập khẩu trực tiếp

4.1.2. Xuất nhập khẩu gián tiếp

4.1.3. Gia công xuất khẩu

4.1.4. Buôn bán đối lưu

4.1.5. Tạm nhập tái xuất

4.1.6. Xuất khẩu tại chỗ

4.2. Theo phương thức xuất nhập khẩu

5.Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động thương mại quốc tế

5.1.Kim ngạch xuất, nhập khẩu

5.2.Tốc độ tăng kim ngạch xuất, nhập khẩu

5.3.Sự cân bằng trong cán cân xuất nhập khẩu (hay cán cân thương mại)

5.4.Cơ cấu mặt hàng xuất, nhập khẩu

5.5.Hình thức giao dịch

5.6.Thời gian vận chuyển

III.Tác động của hành lang kinh tế đến thương mại quốc tế

1.Tác động tới việc gia tăng các chính sách khuyến khích thương mại và hợp tác đầu tư trên khu vực hành lang

2.Tác động đến kim ngạch xuất, nhập khẩu

3.Tác động đến cơ cấu xuất, nhập khẩu

4.Tác động đến thời gian và chi phí vận chuyển

CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA HÀNH LANG KINH TẾ BẮC NAM TRONG HỢP TÁC KINH TẾ TIỂU VÙNG SÔNG MEKONG MỞ RỘNG TỚI THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – TRUNG QUỐC

I.Sự hình thành và phát triển của hành lang kinh tế Bắc Nam trong tiểu vùng sông Mekông mở rộng GMS

1.Tổng quan về tiểu vùng sông Mekông mở rộng và các hành lang kinh tế trong tiểu vùng sông Mekông mở rộng

1.1.Tổng quan về tiểu vùng sông Mekong mở rộng

1.2.Các hành lang kinh tế trong tiểu vùng sông Mekong

2. Sự hình thành và phát triển của hành lang kinh tế Bắc Nam trong GMS

3. Thương mại Việt Trung trong thời gian qua

3.1.Tổng quan về tình hình xuất nhập khẩu của Việt Nam thời gian qua

3.1.1. Về kim ngạch XNK

3.1.2. Về thị trường xuất nhập khẩu

3.1.3. Về cơ cấu mặt hàng xuất khẩu

3.1.4. Về cơ cấu mặt hàng nhập khẩu

3.2. Thương mại Việt Trung giai đoạn 1991 đến nay

3.2.1. Về quy mô và tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Trung Quốc

3.2.2. Về cán cân thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc

3.2.3. Về cơ cấu hàng hóa xuất khẩu

3.2.4. Về cơ cấu hàng hóa nhập khẩu

3.2.5. Đánh giá chung tình hình thương mại hai chiều giữa hai nước thời gian qua

4. Các nhân tố và chính sách để phát triển hành lang kinh tế giữa Việt Nam và Trung Quốc

4.1. Định hướng quan hệ thương mại giữa hai nước

4.2. Tác động của ACFTA tới quan hệ hợp tác Việt – Trung

4. 3. Chương trình hợp tác kinh tế Tiểu vùng sông Mekong mở rộng

II. Tác động của hành lang kinh tế Bắc Nam trong GMS đến thương mại Việt Nam – Trung Quốc

1. Tác động tới việc gia tăng các chính sách khuyến khích thương mại và hợp tác đầu tư trên khu vực hành lang kinh tế

2. Tác động của hành lang kinh tế tới kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Trung Quốc

2.1. Hành lang kinh tế Nam Ninh – Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng

2.2. Hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

3. Cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu

4. Về phương thức buôn bán

5. Thời gian vận chuyển

5.1. Đối với hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

5.2. Đối với hành lang kinh tế Nam Ninh – Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng

III. Đánh giá chung về tác động của hành lang kinh tế Bắc - Nam đến phát triển kinh tế xã hội và thương mại của các địa phương trên hành lang kinh tế

1.Thành tựu

1.1. Góp phần tăng kim ngạch XNK biên mậu giữa hai nước

1.2. Góp phần tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế các địa phương nằm trên hai hành lang kinh tế

1.3. Thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là cơ sở hạ tầng giao thông

1.4. Thúc đẩy phát triển hoạt động du lịch, giao lưu văn hóa giữa các địa phương biên giới nói riêng và Việt Nam – Trung Quốc nói chung

2. Hạn chế

3. Nguyên nhân của những hạn chế

3.1. Cơ sở hạ tầng về phía Việt Nam chưa hoàn thiện so với phía Trung Quốc

3.2. Chính sách hỗ trợ thương mại còn ít, chưa xứng với yêu cầu của thị trường

3.3. Thiếu thông tin từ thị trường

3.4. Quy hoạch còn mang tính cục bộ địa phương, thiếu tính kết nối cả vùng

CHƯƠNG III: CÁC KHUYẾN NGHỊ VỀ CHÍNH SÁCH NHẰM THÚC ĐẨY THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ TRONG HÀNH LANG KINH TẾ BẮC - NAM

I.Cơ sở khoa học cho việc đưa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động thương mại quốc tế trên hành lang kinh tế Bắc - Nam

1. Cơ hội và thách thức trong hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc trong thời gian tới

1.1. Cơ hội

1.2. Thách thức

2. Dự báo kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc trong thời gian tới

2.1. Dự báo kim ngạch xuất, nhập khẩu của cả nước với Trung Quốc

2.2. Dự báo kim ngạch xuất, nhập khẩu giữa các tỉnh, thành của Việt Nam với các tỉnh của Trung Quốc trên tuyến hành lang kinh tế

II.Khuyến nghị giải pháp, chính sách thúc đẩy thương mại quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc trên tuyến hành lang kinh tế Bắc Nam

1.Khuyến nghị giải pháp từ phía Nhà nước

1.1.Đẩy nhanh việc nâng cấp các mạng lưới CSHT, đặc biệt là giao thông nội hành lang và liên hành lang, về cả đường sắt và đường bộ, tạo nên hành lang giao thông thuận lợi, thống nhất

1.2.Xây dựng cơ chế hợp tác chung giữa hai nước

1.3.Tăng cường tính tự quyết cho chính quyền địa phương

1.4.Xác định những chương trình và dự án hợp tác trọng điểm, cần ưu tiên thực hiện với mục tiêu và lộ trình rõ ràng

1.5.Đẩy nhanh việc đơn giản hóa các thủ tục hải quan, kiểm dịch, XNK ở các cửa khẩu kinh tế giữa hai nước

1.6.Đổi mới các chính sách, biện pháp nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động thanh toán quốc tế và thanh toán biên mậu giữa doanh nghiệp hai nước

1.7.Tìm kiếm những hình thức trao đổi thương mại linh hoạt hơn để tăng quy mô thương mại giữa hai nước

1.8.Xây dựng các khu công nghiệp, trung tâm thương mại và các khu hợp tác kinh tế xuyên biên giới ở các tỉnh, thành của hai nước trên tuyến hành lang kinh tế

1.9.Tăng cường cung cấp thông tin về thị trường và xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp hai nước

1.10.Hai nước cần đẩy mạnh hợp tác đào tạo nhân lực nhằm tăng cường sự phối kết hợp giữa các bên liên quan trong việc phát triển hành lang kinh tế

2.Khuyến nghị giải pháp từ phía các doanh nghiệp

2.1.Chủ động xây dựng chiến lược kinh doanh hợp lý khi thâm nhập thị trường Trung Quốc

2.2.Nâng cao chất lượng sản phẩm và đổi mới chính sách giá cả hàng hóa

2.3.Phát triển thương hiệu sản phẩm và đẩy mạnh chiến lược marketing sản phẩm

KẾT LUẬN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢ