Cải cách hành chính là một trong những nội dung cơ bản của hành chính học nói chung và hành chính nói riêng. Có thể nói đây là vấn đề không mới nhưng luôn được các quốc gia trên thế giới quan tâm, bởi vì cải cách hành chính được coi là cơ sở để nâng cao hiệu quả hoạt động của Nhà nước trong việc phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia.

Cải cách hành chính ở Việt Nam là công việc mới mẻ diễn ra trong điều kiện thiếu kiến thức và kinh nghiệm về quản lý hành chính Nhà nước trong thời kỳ mới, nó nhiều vấn đề phải vừa làm, vừa tìm tòi rút kinh nghiệm. Vì vậy, việc hình thành quan niệm và những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo công cuộc cải cách hành chính cũng như việc đề ra những nội dung, phương pháp, chủ trương, giải pháp thực hiện trong từng giai đoạn là một quá trình tìm tòi sáng tạo không ngừng, là một quá trình nhận thức liên tục, thống nhất trong tiến trình đổi mới được khởi đầu từ Đại hội VI của Đảng cộng sản Việt Nam năm 1986. Đến Đại hội VII của Đảng trong văn kiện Hội nghị lần thứ VIII - BCH Trung Ương Đảng khoá VII đã nêu “Xây dựng một nền hành chính trong sạch có đủ năng lực, sử dụng đúng quyền lực và từng bước hiện đại hoá để quản lý có hiệu lực và hiệu quả công việc của Nhà nước, thúc đẩy xã hội phát triển lành mạnh, đúng hướng, phục vụ đắc lực- đời sống nhân dân, xây dựng nếp sống và làm việc theo pháp luật trong xã hội”.

Trong văn kiện Đại hội Đảng lần thứ VIII, Đảng ta xác định “Cải cách hành chính Nhà nước là một trọng tâm của việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước”. Văn kiện Đại hội IX của Đảng ta lại khẳng định “Đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng bộ máy Nhà nước trong sạch, vững mạnh”.

Sau hơn 20 năm đổi mới (1986 - 2008), những thành tựu to lớn và rất quan trọng của những năm đổi mới đã tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế phát triển, tình hình chính trị - xã hội cơ bản ổn định, môi trường hoà bình, sự hợp tác, liên kết quốc tế và những xu thế tích cực trên thế giới tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục phát huy nội lực và tranh thủ ngoại lực, nguồn vốn, công nghệ mới, kinh nghiệm quản lý, mở rộng thị trường phục vụ sự nghiệp Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá. Đó là cơ hội lớn để Việt Nam tạo ra bước phát triển mới, nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức đó là cần có một hệ thống hành chính với một cơ chế quản lý phù hợp, bộ máy quản lý tinh, gọn, hiệu lực, hiệu quả và đội ngũ công chức có tài năng và tận tụy.

Trải qua hơn 10 năm thực hiện (Nghị quyết TW 8 khoá VII của Đảng), công cuộc cải cách hành chính đã thu được những kết quả quan trọng, đáp ứng được một phần những đòi hỏi của sự phát triển kinh tế xã hội. Cùng với những xu hướng phát triển mới đang khiến vấn đề cải cách hành chính ngày càng trở nên cấp thiết để đưa nền kinh tế xã hội đất nước tiến bước vững chắc vào thế kỷ 21. Có thể nói cho đến nay công cuộc cải cách hành chính của Việt Nam đã chuyển sang một giai đoạn mới. Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 9/2001. Chương trình này đã xác định rõ những vấn đề trọng tâm cũng như các bước đi trước mắt và lâu dài cần tiến hành để đổi mới vai trò của bộ máy hành chính trong nền kinh tế thị trường, tạo điều kiện cho sự tăng trưởng kinh tế bền vững.

Quá trình thực hiện cải cách hành chính của Việt Nam hiện nay là quá trình cải cách nội bộ đất nước, song quá trình này không thể tách rời những xu thế cải cách hành chính của thế giới đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, giai đoạn mà xu thế quốc tế hoá, toàn cầu hoá đang là một trào lưu với sự bùng nổ của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin.

Để hội nhập với trào lưu phát triển chung của thế giới và tiếp thu một cách có nghiên cứu, chọn lọc các kinh nghiệm quốc tế về cải cách hành chính, trước hết chúng ta cần thực hiện tốt mục tiêu Nghị quyết TW 5 khoá X của Đảng “Đẩy mạnh cải cách hành chính nhằm tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, từng bước hiện đại; đội ngũ cán bộ công chức có đủ phẩm chất và năng lực; hệ thống các cơ quan Nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế; đáp ứng tốt yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước”.

Nghiên cứu về nhân tố quốc tế đối với cải cách hành chính của Việt Nam là vấn đề rất mới, không chỉ về nội dung cải cách hành chính mà còn mới cả về nhận thức, quan điểm, nguyên tắc, phương pháp tiếp cận, phương thức hợp tác…Điều này đòi hỏi cần có sự nghiên cứu kỹ càng để từng bước làm rõ thêm về nhận thức, thống nhất về quan điểm, nguyên tắc và cũng dần làm rõ thêm về các phương thức tiếp cận, phương thức hợp tác để nhân tố quốc tế có tác động tích cực đến việc thực hiện chương trình cải cách Nhà nước của Nhà nước ta.

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, nội dung của đề tài này gồm 3 phần:

Chương I: Giới thiệu những vấn đề chung về toàn cầu hoá và hội nhập hiện nay; xu hướng cải cách hành chính ở một số nước.

Chương II: Nhân tố quốc tế đối với cải cách hành chính ở Việt Nam.

Chương III: Một số đề xuất nhằm phát huy hiệu quả hợp tác quốc tế về cải cách hành chính ở Việt Nam.