Thống kê là việc ghi chép các con số, các tình hình để phản ánh các hiện tượng tự nhiên, kỹ thuật, kinh tế xã hội. Hay cũng có thể hiểu thống kê là hệ thống các phương pháp ghi chép, thu thập và phân tích các con số về những hiện tượng tự nhiên, kỹ thuật, kinh tế xã hội để tìm hiểu bản chất và tính quy luật vốn có của những hiện tượng ấy.

Như vậy thống kê học là một môn khoa học nhằm nghiên cứu hệ thống các phương pháp thu thập, xử lý và phân tích các con số, là mặt lượng của những hiện tượng số lớn để tìm hiểu bản chất và tính quy luật vốn có của chúng, là mặt chất trong nhưng điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể.

I. Sơ lược sự ra đời và phát triển của thống kê học

Trước khi trở thành môn khoa học, thống kê học đã có nguồn gốc lịch sử phát triển khá lâu. Đó là cả một quá trình tích luỹ kinh nghiệm từ giản đơn đến phức tạp, được đúc kết dần thành lý luận khoa học và ngày càng hoàn thiện.

Dưới chế độ chiếm hữu nô lệ chủ nô có rất nhiều tài sản. Để quản lý được tài sản của mình thì chủ nô phải ghi chép thống kê lại để biết được có bao nhiêu tài sản quý, sớ nô lệ, số súc vật ….để phân công việc hợp lý. Đâylà giai đoạn đầu tiên của việc vận dụng thống kê nhưng lúc này chưa phải là thống kê học vì trình độ thống kê còn thấp và tuỳ tiện.

Dưới chế độ phong kiến, công tác thống kê đã phát triển.cuối thế ký 17, lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ làm cho phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời. kinh tế hàng hoá phát triển dẫn đến phân công lao động xã hội cũng phát triển, thị trường được mở rộng không chỉ ở một nước mà còn trên phạm vi toàn thế giới. Các giai cấp xã hội phân hoá nhanh và đấu tranh giai cấp cũng trở nên gay gắt. Do đó để đạt được mục tiêu kinh tế chính trị, nhà nước tư bản đã thường xuyên nắm bắt về thị trường giá cả, sản xuất, nguyên liệu, dân số Thống kê giai đoạn này phát triển một phần cũng nhờ váo thành tựu của một số môn khoa học thời kỳ này như: lý thuyết xác suất và thống kê toán kinh tế chính trị học và triết học. Mặc dù đã khá phát triển nhưng thống kê thời kỳ này không thể phản ánh được chân thực mọi sự thật khách quan của xã hội, hơn nữa lại bị sử dụng vào lợi ích của giai cấp tư bản do bản chất của chủ nghĩa tư bản là chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất.

Chủ nghĩa Mác-Lênin ra đời đã đặt cơ sở khoa học đúng đắn cho thống kê học. Những nguời thầy của giai cấp vô sản toàn thế giới rất coi trọng thổng kê, khẳng định rằng:”thống kê kinh tế xã hội là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất để nhận thức xã hội “

II. Đối tượng nghiên cứu của thống kê học :