MS: LVHH-PPDH020

SỐ TRANG: 179

NGÀNH: HÓA HỌC

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

NĂM: 2009

GIỚI THIỆU LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Giáo dục là một hệ thống lớn trong hệ thống xã hội, có liên quan mật thiết đến

việc hình thành và phát triển con người, nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội

loài người. Vì vậy quốc gia nào, dân tộc nào cũng hết sức quan tâm đến giáo dục.

Trong tiến trình đổi mới toàn diện về giáo dục đáp ứng yêu cầu ngày càng cao

của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại

hóa, đổi mới phương pháp dạy học được xem là khâu then chốt, có ý nghĩa quyết

định chất lượng dạy học, chất lượng giáo dục. Các kết quả nghiên cứu mới về lí

luận dạy học cũng như thực tiễn dạy học ở phổ thong trong những năm qua đã

khẳng định chỉ có phát huy tính tích cực chủ động học tập của học sinh, giúp học

sinh biết cách học, biết tự học thì quá trình học tập của các em mới đạt được những

kết quả tốt đẹp cả về tri thức, kĩ năng lẫn thái độ.

Luật Giáo dục năm 2005 với các quy định cụ thể hơn về mục tiêu, nội dung,

phương pháp, chương trình giáo dục cấp trung học phổ thông, trong đó yêu cầu

“Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động

sáng tạo của học sinh, phù hợp với từng đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi

dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng thực hành vận kiến thức vào thực

tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui và hứng thứ học tập cho học

sinh”[25, tr.34].

Bài tập là một yếu tố rất quan trọng của quá trình dạy học. Qua thực tế, quá

trình dạy học có hiệu quả hay không, học sinh có nhận thức tích cực, sáng tạo và

hình thành các kĩ năng, kĩ xảo hay không… phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống bài

tập được thiết kế có hay không. Vì vậy vấn đề bài tập trong dạy học cũng là một

chuyên đề đáng lưu ý. Hiện nay, người ta thường chú ý đến các bài tập do các

chuyên gia biên soạn và giới thiệu trong các sách bài tập hóa học. Chúng tôi muốn

nói tới hệ thống bài tập do người dạy tự soạn khi lên lớp. Một giờ học có lí thú

không, có tích cực hóa được hoạt động nhận thức của học sinh không thường phụ

thuộc rất lớn vào chất lượng của bài tập tự soạn này. Bởi vì số lượng bài tập hóa học

thì rất nhiều, đa dạng, trong khi số tiết giải bài tập rất hạn chế (15 – 20% tổng số tiết

học). Vì vậy giáo viên cần chọn bài tập điển hình về nội dung và phương pháp. Từ

bài tập đó, phân tích dưới nhiều góc độ khác nhau để rút ra kết luận cho những bài

tập khác, nghĩa là thông qua một bài tập mà hướng dẫn học sinh phương pháp giải

hàng loạt các bài tập có nội dung liên quan.

Trên cơ sở đó, việc nghiên cứu vấn đề “XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TẬP

HÓA VÔ CƠ NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY SÁNG TẠO CHO

HỌC SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG” là rất cần thiết trong chương

trình hóa phổ thông.

2. Mục đích nghiên cứu

Lựa chọn, xây dựng hệ thống bài tập phần vô cơ lớp 10 chương trình nâng

cao và nghiên cứu sử dụng chúng theo hướng phát triển năng lực tư duy sáng tạo

cho học sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy học hoá học, góp phần tích cực vào

việc đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học phổ thông.

3. Nhiệm vụ của đề tài

- Nghiên cứu lí luận về hoạt động củng cố kiến thức và phát triển tư duy sáng

tạo của học sinh trong quá trình dạy học hóa học.

- Tìm hiểu về hệ thống lí luận bài tập hóa học.

- Điều tra cơ bản tình hình dạy học hóa học ở trung học phổ thông của giáo

viên về việc sử dụng bài tập để rèn luyện năng lực tư duy sáng tạo cho học sinh.

- Nghiên cứu và xây dựng hệ thống bài tập giúp học sinh tự lực chiếm lĩnh

kiến thức và phát triển năng lực tư duy sáng tạo.

- Thực nghiệm sư phạm để xác định hiệu quả của những nội dung và bài tập

đã đề xuất.

4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

- Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy và học hóa học ở trường trung học

phổ thông.

- Đối tượng nghiên cứu: Việc xây dựng hệ thống bài tập hóa học phần hóa vô

cơ lớp 10 (nâng cao) nhằm củng cố kiến thức và phát triển năng lực tư duy sáng tạo

cho học sinh.

5. Phạm vi nghiên cứu

- Hệ thống bài tập hóa học phần hóa vô cơ lớp 10 (nâng cao) có tác dụng

củng cố kiến thức và phát triển năng lực tư duy sáng tạo cho học sinh.

- Địa bàn nghiên cứu: Các trường THPT tỉnh Tây Ninh.

6. Giả thuyết nghiên cứu

Nếu giáo viên thực hiện tốt việc xây dựng hệ thống bài tập đồng thời có các

hướng sử dụng bài tập phù hợp sẽ củng cố được hệ thống kiến thức và phát triển

năng lực tư duy sáng tạo cho học sinh.

7. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.

- Phương pháp phân tích tổng hợp.

- Phương pháp điều tra cơ bản.

- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.

- Phương pháp thống kê toán học.

8. Điểm mới của luận văn

- Đề xuất 6 nguyên tắc xây dựng hệ thống bài tập phần hóa vô cơ lớp 10

(chưong nhóm Halogen và nhóm Oxi).

- Xây dựng quy trình thiết kế hệ thống bài tập của đề tài bao gồm 7 buớc.

- Xây dựng được hệ thống bài tập phần hóa vô cơ lớp 10 (chương nhóm

Halogen và nhóm Oxi) chương trình nâng cao.

- Đề xuất các hướng sử dụng bài tập đã xây dựng nhằm củng cố kiến thức và

phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh.