So sánh tác dụng có hay không kết hợp fentanyl với marcain 0,5% tăng tỷ trọng gây tê dưới màng nhện trong phẫu thuật lấy sỏi thận

MỞ ĐẦU

Gây tê dưới màng nhện (DMN) là một phương pháp gây tê vùngđược thực hiện bằng cách đưa thuốc tê vào khoang DMN. Thuốc tê được trộn lẫn với dịch não tuỷ (DNT), ngấm trực tiếp vào tổ chức thần kinh, phong bế có hồi phục các đường dẫn truyền cảm giác, vận động và thần kinh thực vật phía dưới của cơ thể từ mức chi phối của khoanh tuỷ bị ức chế. Kể từ cuối thế kỷ XIX, khi được áp dụng trên lâm sàng lần đầu tiên cho tới nay, gây tê DMN ngày càng được hoàn thiện hơn và được chỉđịnh rộng rãi với mục đích giảm đau trong và sau mổ, hay đau do ung thưở các phần phía dưới của cơ thể.

Hiện nay, Marcain 0,5% tăng tỷ trọng là một trong những thuốc gây tê DMN được đánh giá là tốt và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới . Chỉ sử dụng Marcain đơn thuần với liều trung bình 0,2 - 0,3mg/kg thể trọng để gây tê DMN thường gây ra nhiều biến đổi về huyết động, hô hấp... Việc kết hợp với các thuốc Opioid, đặc biệt là Fentanyl để gây tê DMN cho các phẫu thuật ở vùng bụng dưới và chi dưới đã được một số tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu. Kết quả là kết hợp Fentanyl với Marcain để gây tê DMN không những đã nâng cao được chất lượng gây tê mà còn cho phép giảm liều lượng thuốc tê, giảm các tác dụng phụtrong và sau gây tê.

g gặp và hay tái phát, tỷ lệ bệnh thayđổi theo từng vùng địa lý. Sỏi thận chiếm 40 - 60% trong nhóm sỏi tiết niệu và thường gặp nhất ở các nước đang phát triển và vùng nhiệt đới [15, 16]. Tại Việt Nam phương pháp điều trị bệnh lý này thông dụng nhất hiện nay là phẫu thuật lấy sỏi thận. Do đó vô cảm đóng vai trò rất quan trọng cho việc đảm bảo sự thành công của kỹ thuật và chức năng thận sau mổ. Từ trước tới nay, phương pháp vô cảm cho phẫu thuật này được chọnlà gây mê nội khí quản. Chưa có tài liệu nào trong nước nghiên cứu sử dụng gây tê DMN cho các phẫu thuật lấy sỏi thận.

Vì các lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích:

1. So sánh hiệu quả gây tê DMN của Marcain 0,5% tăng tỷ trọng có hay không kết hợp Fentanyl.

2. Rút ra những ưu, nhược điểm của hai cách sử dụng Marcain

để gây tê DMN trong phẫu thuật lấy sỏi thận.

KẾT LUẬN

Qua nghiên cứu gây tê DMN để vô cảm cho các phẫu thuật lấy sỏi thận trên 78 bệnh nhân ASA 1 - 3, được chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm:

- Nhóm 1: Sử dụng 0,18mg/kg Marcain 0,5% tăng tỷ trọng kết hợp50mg Fentanyl.

- Nhóm 2: Sử dụng 0,2mg/kg Marcain 0,5% tăng tỷ trọng đơn thuần. Chúng tôi rút ra các kết luận sau:

1. Hai nhóm đều có hiệu quả gây tê tương đương: bảo đảm mức độ giảm đau, thời gian giảm đau và mức độ giãn cơ cần thiết cho phẫu thuật lấy sỏi thận. Thời gian xuất hiện liệt vận động ở các mức, tỷ lệ đau đầu, run và rét run sau gây tê... là tương đương. Ảnh hưởng tới điện tim và hô hấp không đáng kể.

2. Nhóm 1 có những khác biệt so với nhóm 2:

- Thời gian xuất hiện ức chế cảm giác đau ngắn hơn ở tất cả các mức.

- Thời gian giảm đau ở T6 dài hơn.

- Ảnh hưởng tới huyết động ít hơn.

- Buồn nôn và nôn ít hơn.

- Lượng Ephedrin phải sử dụng ít hơn.

- Ngứa nhiều hơn 15,36% so với 0%.

Giảm liều sử dụng Marcain 0,5% tăng tỷ trọng xuống 0,18mg/kg và kết hợp với 50 mg Fentanyl đã cải thiện chất lượng gây tê DMN cho các phẫu thuật lấy sỏi thận, giảm tỷ lệ và mức độ các biến chứng và điều trị chúng cũng dễ dàng hơn.