MS: LVHH-PPDH001

SỐ TRANG: 156

NGÀNH: HÓA HỌC

CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HÓA HỌC

TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM

NĂM: 2010

GIỚI THIỆU LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Để hoà nhập vào sự phát triển của thế giới, đáp ứng các yêu cầu của thời đại,

giáo dục Việt Nam đang thực hiện đổi mới. Một trong các xu hướng đổi mới là dạy

học hướng vào người học, tăng tính tích cực, chủ động của học sinh. Luật giáo dục,

điều 28.2 đã ghi “phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự

giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn

học; …tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”

Trong khi trước đây theo các phương pháp dạy học truyền thống chỉ quan tâm đến

sự tương tác một chiều từ phía người thầy đến học sinh thì ngày nay dạy học đòi hỏi

cần có sự tương tác hai chiều: tương tác từ giáo viên đến học sinh và đặc biệt tăng

tương tác từ học sinh đến giáo viên, dạy học phân hoá đến từng cá thể học sinh.

Đây là một điều khó thực hiện, với các phương pháp dạy học thông thường người

giáo viên khó có thể phân hoá đến từng cá thể trong lớp chỉ qua một tiết học. Ngoài

ra, dạy học cần đáp ứng yêu cầu của thời đại là dạy học sinh cách học, kích thích

người học học mọi lúc, mọi nơi. Làm sao thực hiện được điều này?

Ngày nay, công nghệ thông tin ngày càng phát triển, đặc biệt là sự phát triển

mạnh mẽ của mạng internet. Ở Việt Nam hiện nay, phí vào mạng ngày càng rẻ hơn.

Một số đông người Việt không còn xa lạ gì với internet, đặc biệt đối với học sinh,

sinh viên. Vậy tại sao chúng ta không tận dụng lợi ích của internet trong dạy học?

Nếu thiết kế một trang web thì khá vất vả, tốn nhiều thời gian, và phải tốn một

khoảng tiền để mua tên miền cho nó được tồn tại trực tuyến trên mạng. Điều này

không phải ai cũng làm được. Trong khi đó, có rất nhiều dịch vụ cung cấp blog

miễn phí. Blog là một dạng của nhật ký trực tuyến. Chúng ta có thể đưa các thông

tin, hình ảnh, phim, … lên blog một cách dễ dàng. Thiết kế blog khá đơn giản, ai

cũng có thể tạo một blog cho riêng mình. Blog lại có tính tương tác rất cao. Người

ta có thể trao đổi thông tin rất nhanh qua blog mà không cần gửi email. Ta có thể

cho phép hoặc không cho phép người khác vào blog của mình. Hiện nay, blog được rất nhiều người trên thế giới ưa chuộng, chủ yếu dùng blog viết nhật ký cá nhân,

chia sẻ thông tin với những người khác. Tuy nhiên, cũng có những người sử dụng

blog với mục đích kinh doanh, hoặc làm chính trị,… Với tính tương tác cao, có

nhiều tiện ích, đơn giản dễ làm, lại không tốn kém, vậy tại sao chúng ta không dùng

blog hỗ trợ cho việc dạy học để đáp ứng được các yêu cầu đổi mới của giáo dục

hiện nay? Thay vì viết nhật ký cá nhân, chúng ta có thể dùng nó tương tác với học

sinh trong dạy học, tăng tính tương tác từ phía học sinh đến giáo viên, giúp học sinh

trả lời các câu hỏi trực tuyến trên mạng, kích thích học sinh nêu nguyện vọng, tình

cảm, kích thích tính tự giác, tự học… đặc biệt qua blog dạy học, giáo viên dễ dàng

dạy học phân hoá đến từng cá thể học sinh. Hơn nữa, dạy học không còn bị bó buộc

về thời gian và không gian mà qua blog ta có thể dạy học mọi lúc mọi nơi.

Chính vì các lí do trên mà tôi đã chọn đề tài này để nghiên cứu, học tập và

mong muốn góp chút sức vào sự nghiệp giáo dục của đất nước.

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

Blog, gọi tắt của weblog “nhật ký web”, bùng nổ từ cuối thập niên 1990, và

ngày càng phát triển mạnh mẽ. Theo giới chuyên môn, sự phát triển của dịch vụ

blog hiện có thể gọi là nhanh như “cơn lốc”. Từ tháng 11 năm 2006, Technorati

(một website chuyên theo dõi các blog) đã thống kê có khoảng 57 triệu blog. Ở Việt

Nam, blog đang phát triển theo cấp số nhân, rất nhiều “cộng đồng cư dân mạng”

đang sử dụng blog như là một thú vui, một nhu cầu giải trí, chia sẻ những tâm sự,

tình cảm riêng tư của mình,…Với ưu thế về tính đơn giản, khả năng phát tán, truyền

bá cao nhất hiện nay (những phản hồi trên blog nhanh hơn những phản hồi qua

email), blog đang trở thành một hiện tượng ảnh hưởng đến nhiều mặt của xã hội.

Số lượng người viết blog đang ngày một gia tăng. Đó là nhờ sự trợ giúp của

các website, hay nói cách khác là các dịch vụ cung cấp blog như: blogger, TypePad,

Wordpress, My opera, Yahoo!3600

,…trong đó, có các dịch vụ cho phép dùng miễn

phí như: Wordpress, My Opera, Yahoo!3600

,…Các website này cho phép thiết lập

một blog rất đơn giản, chọn một kiểu trình bày có sẵn, chọn một địa chỉ URL trên

mạng để giới thiệu với bạn bè, người thân,… Đa số mọi người viết blog với mục đích giải trí, bày tỏ những ý kiến cá

nhân, chia sẻ thông tin với nhiều người khác trên thế giới. Ngoài ra, cũng có nhiều

người viết blog vì các mục đích khác như: viết văn chương, muốn nổi tiếng, tuyên

truyền hoạt động chính trị, quảng cáo kinh doanh,… Ở các nước có công nghệ

thông tin phát triển, blog còn được các giáo viên dùng trong dạy học tương tác với

người học. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc sử dụng blog vào dạy học tương tác thì

chưa được chú ý.

3. Mục đích nghiên cứu

- Xây dựng blog dạy học chương Halogen, Hoá học lớp 10 chương trình nâng

cao.

- Dạy học tương tác qua blog dạy học nhằm tăng tính tích cực, chủ động của

học sinh, phân hoá đến từng cá thể học sinh, nâng cao hiệu quả dạy học Hoá

học.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Các tính năng của các weblog và cách tạo blog.

- Xây dựng blog dạy học chương Halogen – Hoá học lớp 10 tương tác với học

sinh.

- Lý thuyết về dạy học tương tác, xu hướng dạy học hướng vào người học (lấy

học sinh làm trung tâm).

- Các phương pháp dạy học tích cực, phương pháp tự học.

- Thực nghiệm sư phạm: tương tác trực tuyến với học sinh qua blog và kiểm

tra trên lớp sự tiến bộ của học sinh.

5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

5.1. Khách thể: quá trình dạy học hóa học ở các trường phổ thông.

5.2. Đối tượng: dạy học tương tác với học sinh qua blog dạy học chương

Halogen, Hoá học 10 chương trình nâng cao.

6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

6.1. Phương pháp luận: dựa trên nền tảng của triết học duy vật biện chứng về

quá trình dạy và học của giáo viên và học sinh. 6.2. Phương pháp nghiên cứu:

- Phân tích, tổng hợp lý thuyết: Lý thuyết quá trình dạy học, lý thuyết dạy học

hướng vào người học (lấy học sinh làm trung tâm), dạy học tương tác, các

phương pháp dạy học tích cực, phương pháp tự học,…

- Điều tra cơ bản: trao đổi ý kiến với các giáo viên, thăm dò ý kiến của học

sinh về hiệu quả của việc tham gia tương tác qua blog.

- Thực nghiệm sư phạm, xử lí kết quả bằng thống kê toán học trong khoa học

giáo dục.

7. Giả thuyết khoa học

Nếu dạy học tương tác được với học sinh thông qua blog dạy học thì sẽ góp

phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy và học ở trường phổ

thông.

8. Giới hạn của đề tài

Xây dựng blog dạy học chương Halogen, Hoá học lớp 10 chương trình nâng cao

để rút ra các nguyên tắc và vận dụng vào một số bài thuộc nhóm Oxi.

9. Những đóng góp của đề tài:

Đề tài đã đóng góp một số lí luận dạy học sau:

- Nguyên tắc xây dựng các bài viết để dạy học tương tác qua blog.

- Biến blog - một dạng nhật ký trực tuyến, thành một công cụ dạy học, góp phần

đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy

học.