III. Tính quá độ trên lĩnh vực văn húa tư - tưởng.

1. Vai trò của giai cấp tư sản mới ra đời trong cuộc đấu tranh chống phong kiến – giáo hội trên lĩnh vực văn húa.

     Vào thế kỷ XIV, XV ở Tây Âu giai cấp tư sản mới ra đời nhanh chóng lớn mạnh về địa vị kinh tế. Họ nắm trong tay nhiều của cải: những số vốn kếch xù, những xí nghiệp công thương và cũng kinh doanh một số ruộng nhất định. Giai cấp tư sản là giai cấp giàu có nhất trong xã hội Tây Âu lúc bấy giờ và sớm biết tận dụng sức mạnh kinh tế của mình để khuynh đảo xã hội.

Giai cấp tư sản có tri thức, muốn tham gia vào chính quyền, muốn xúa bỏ luật ngặt ngốo của nhà nước quân chủ chuyên chế và cần khoa học trong sản xuẩt. Mâu thuẫn giữa các giai cấp tư sản và giai cấp thống trị ngày càng sâu sắc. Bọn thống trị phong kiến và giáo hội đã bộc lộ sự thối nát quá rõ nét.

Bọn quý tộc phong kiến ăn chơi trác táng tìm mọi cách thống trị nhân dân lao động giáo hội thiên chúa giáo đã trở thành công cụ đắc lực bảo vệ chế độ phong kiến. Chúng muốn chứng tỏ sức mạnh của mình để thống trị nhân dân về mặt văn húa tư tưởng làm cho người dân mê muội mất hết tinh thần chiến đấu. Chống lại chế độ phong kiến để bảo vệ cuộc sống của mình. Họ sống cuộc sống cam chịu, nhẫn nhục và là công cụ làm giàu nhanh chóng của giáo hội. Chế độ phong kiến trở nên phản động, thối nát, một chế độ mà

trong đó tầng lớp giai cấp thống trị là những bọn ngu dốt, bần tiện, thiết lập một chế độ phản động lỗi thời. Tầng lớp tăng lữ tự trói mình trongh chủ nghĩa khổ hạnh (dù giả dối) còn quý tộc phong kiến thì suốt ngày săn bắn, tiệc tùng, đánh nhau không thiết tha gì với hoạt động văn húa nghệ thuật.

Giai cấp tư sản mới ra đời đã nhìn thấy bản chất của phong kiến – giáo hội, xã hội phong kiến tồn tại nhiều bất công trong giai cấp thống trị phong kiến ngày càng củng cố bộ máy phong kiến của mình. Thông qua giáo hội thiên chúa giáo. Những giáo lý mà giáo hội đưa ra đều nhằm mục đích mê hoặc con người. Đó là những luận điệu lừa bịp hoàn toàn phản lại khoa học. Những quan điểm đạo đức lỗi thời của xã hội phong kiến đang thông trị nhân dân làm cho con người hoang mang lo lắng, làm tê liệt ý chí đấu tranh và phản kháng của con người. Giai cấp tư sản thấy rằng xã hội phong kiến đã kiểm soát và giam hãm trí tuệ con người trong vòng lạc hậu ngu dốt. Tất cả những cái mà phong kiến – giáo hội tìm cách bảo vệ không ngoài mục đích phục vụ quuyền lợi của giai cấp thống trị chủ nghĩa cá nhân in sâu trong xã hội phong kiến. Trước sức mạnh của giai cấp thống trị thì mọi giáo lý hà khắc phản động đều được coi là những điều chỉ bảo tin cậy nhất và được in sâu trong quần chúng nhân dân.

Giai cấp tư sản mới ra đời có một hệ tư tưởng đối lập với hệ tư tưởng của giai cấp phong kiến. Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và phong kiến – giáo hội ngày càng rõ rệt. Vì thế giai cấp tư sản muốn đấu tranh chống phong kiến – giáo hội để giành quyền lãnh đạo, khẳng định và xác lập vị thế của mình trong xã hội.

Thế nhưng giai cấp tư sản mới ra đời còn non yếu. Họ mới chỉ có địa vị kinh tế mà chưa có địa vị về chính trị trong xã hội. Bọn quý tộc phong kiến thì khinh miệt, pháp luật và chính trị thời đó chưa bảo vệ họ. Quần chúng nhân dân lại chưa hiểu,