MỤC LỤC

Danh mục các từ viết tắt . 7

Danh mục các bảng . .8

Danh mục các hình vẽ, đồ thị . .9

MỞ đẦU . .11

1. Lý do chọn đề tài . .11

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài . .12

3. Ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn . .13

4. Phạm vi và phương pháp nghiên cứu của đề tài . .13

5. Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu . .14

6. Khách thể, đối tượng nghiên cứu . .15

Chương 1. TỔNG QUAN . 16

1.1. Giới thiệu . .16

1.2. Khảo sát các tài liệu liên quan đến các yếu tố tác động đến KQHT . .16

1.3. Các nghiên cứu liên quan đến sự khác biệt trong KQHT . .16

1.4. Tóm tắt . .19

Chương 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU . .20

2.1. Giới thiệu . .20

2.2. Cơ sở lý thuyết . .20

2.2.1. Những mô hình xác định các yếu tố tác động đến KQHT . .20

2.2.2. Một số lý thuyết và giả thuyết . .22

2.2.3. Phát triển mô hình lý thuyết cơ bản của đề tài . 31

2.3. Biến kiểm soát . .32

2.3.1. Yếu tố giới . 32

2.3.2. Nơi cư trú . .33

2.3.3. Mô hình nghiên cứu với biến kiểm soát . .34

2.4. Tóm tắt . .35

Chương 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . .37

3.1. Giới thiệu . .37

3

3.2. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu . .37

3.2.1. Tổng thể . .37

3.2.2. Kích thước mẫu và cách thức chọn mẫu . .37

3.2.3 Mô tả mẫu . .38

3.2.4. Công cụ thu thập dữ liệu . 38

3.2.5. Biến số độc lập . .38

3.2.6. Biến số phụ thuộc . .38

3.3. Qui trình nghiên cứu . .39

3.4. Thang đo . .40

3.4.1. Thang đo KQHT . .40

3.4.2. Thang đo kiên định học tập . .40

3.4.3. Thang đo động cơ học tập . 41

3.4.4. Thang đo cạnh tranh học tập . .41

3.4.5. Thang đo phương pháp học tập . .42

3.4.6. Thang đo ấn tượng trường học . 42

3.5. Tóm tắt . .43

Chương 4. PHÂN TÍCH MÔ TẢ VÀ đÁNH GIÁ THANG đO . .44

4.1. Giới thiệu . .44

4.2. Phân tích thống kê mô tả . .44

4.2.1. đặc điểm của tổng thể . 44

4.2.2. Thống kê mô tả đặc điểm SV và KQHT của mẫu . 44

4.2.2.1. động cơ học tập . 44

4.2.2.2. Kiên định học tập . .47

4.2.2.3. Cạnh tranh học tập . .49

4.2.2.4. Ấn tượng trường học . .52

4.2.2.5. Phương pháp học tập . .55

4.2.2.6. Kết quả học tập . .58

4.3. đánh giá thang đo . 60

4.3.1. Phân tích nhân tố khám phá EFA . .61

4

4.3.2. Hệ số tin cậy Cronbach alpha . .63

4.4. Mô tả cảm nhận của SV về đối tượng nghiên cứu . .63

4.5. Tóm Tắt . 64

Chương 5. KIỂM đỊNH THANG đO VÀ MÔ HÌNH LÝ THUYẾT . 65

5.1. Giới thiệu . .65

5.2. Kiểm định thang đo bằng phân tích CFA và hệ số tin cậy tổng hợp . .65

5.3. Kiểm định mô hình lý thuyết và giả thuyết bằng SEM . .68

5.3.1. Kiểm định mô hình lý thuyết . .68

5.3.2. Kiểm định giả thuyết . 69

5.4. Kiểm định giả thuyết phụ về sự khác biệt . .70

5.4.1. Phương pháp kiểm định mô hình đa nhóm . 70

5.4.2. Kiểm định giả thuyết phụ về sự khác biệt: nam và nữ . .71

5.4.3. Kiểm định giả thuyết phụ về sự khác biệt: SV thành phố và SV tỉnh . .73

5.5. Tóm tắt . .75

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ . .77

1. Giới thiệu . .77

2. Kết quả nghiên cứu chính thức và ý nghĩa của chúng . .77

2.1. Kết quả đo lường . .77

2.2. Kết quả về mô hình lý thuyết . 78

3. Kết luận . 82

4. Khuyến nghị . .84

5. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo . .86

TÀI LIỆU THAM KHẢO . .88

PHỤ LỤC . .91

Phụ lục 1: Bảng hỏi, gợi ý phỏng vấn sâu . .91

Phụ lục 2: Danh sách các biến quan sát . .94

Phụ lục 3: Phân tích mô tả . .96

Phụ lục 4: Kết quả phân tích nhân tố khám phá EFA . 111

Phụ lục 5: Kết quả phân tích hệ số tin cậy Cronbach alpha . .118

5

Phụ lục 6: Kết quả phân tích CFA . .120

Phụ lục 7: Kết quả phân tích SEM . .126

Phụ lục 8: Kết quả phân tích đa nhóm . .128

MỞ đẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong kỉ nguyên kinh tế tri thức, hội nhập quốc tế sâu sắc về tất cả các lĩnh

vực, chất lượng đào tạo của trường đại học trở nên quan trọng hơn bao giờ hết,

quyết định sự thành bại của một quốc gia. Chất lượng đào tạo được phản ánh thông

qua kết quả học tập của SV.

Kết quả của nhiều nghiên cứu trong nước và trên thế giới về các yếu tố tác

động đến kết quả học tập của SV, ví dụ như nghiên cứu của Stinebrickner & ctg

(2000, 2001a, 2001b) và nghiên cứu của Checchi & ctg (2000). Một số nghiên cứu

tại Việt Nam như nghiên cứu của Huỳnh Quang Minh (2002), nghiên cứu khác của

Nguyễn Thị Mai Trang & ctg (2008). Kết quả của các nghiên cứu cho thấy có mối

quan hệ chặc chẽ giữa các yếu tố thuộc đặc điểm của SV và KQHT. Nhưng hiện

nay, tại Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu về mối quan hệ giữa các khía cạnh tâm

lý học tập của chính bản thân SV và KQHT, ví dụ như động cơ học tập, mức độ

kiên định, cảm nhận của SV về giá trị của việc học tập,vv. Trong khi đó, nghiên cứu

về mối quan hệ này sẽ giúp trường đại học hiểu biết rõ hơn về những vấn đề cơ bản

trong tâm lý học tập của SV để từ đó có những kế hoạch kích thích cần thiết để làm

tăng hiệu quả học tập của SV cũng như hiệu quả đào tạo của nhà trường.

Trong những năm gần đây, một thực trạng đang xảy ra là hiện tượng SV bỏ

học hay kết quả học tập ngày càng kém hơn. Nguyên nhân là SV phải đối diện trong

môi trường học tập ở bậc đại học, môi trường đòi hỏi người học phải tự lực, sáng

tạo và tích cực cùng với phương pháp học tập hiệu quả mà bản thân người học chưa

sẵn sàng chuẩn bị cho mình tâm lý học tập cũng như kỹ năng học tập hiệu quả ở các

bậc học trước đó. Bước vào ngưỡng cửa đại học không phải là điều dễ dàng, nhưng

học làm sao cho có hiệu quả thì thật sự là vấn đề khó khăn đối với các bạn sinh

viên. Do đó, SV cần phải chuẩn bị cho mình tâm lý học tập tốt với một phương

pháp học tập hiệu quả thì kết quả học tập sẽ được nâng cao, nếu không thì mọi việc

sẽ ngược lại và có chiều hướng ngày càng xấu hơn. Chính vì tầm quan trọng của các

yếu tố thuộc bản thân SV trong việc nâng cao KQHT nên việc nghiên cứu tác động

của các yếu tố này đến KQHT của SV là một yêu cầu cấp bách trong giai đoạn hiện

nay.

Trường đại học Kinh tế TP.HCM, là một trường trọng điểm lớn nhất phía

Nam, với qui mô gần 62.000 SV. Với thực trạng KQHT hiện nay của SV chỉ ở mức

trung bình, trong đó, SV đánh giá thấp nhất việc ứng dụng kiến thức và kỹ năng đã

học vào thực tiễn. điều đó cho thấy nhà trường chưa thật sự gắn chặt kiến thức và

kĩ năng mà SV thu nhận được với những gì cuộc sống thực yêu cầu họ và kết quả là

tạo ra nguồn nhân lực không đủ khả năng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội

trong kỉ nguyên hội nhập kinh tế thế giới. Vì vậy, để góp phần nâng cao vị thế của

trường như là một trường có bề dày kinh nghiệm, tiên phong, đổi mới và khả năng

cung ứng cho nhà tuyển dụng nguồn nhân lực có chất lượng thì việc nâng cao chất

lượng đào tạo mà cụ thể là nâng cao KQHT của SV là yêu cầu cấp bách trong giai

đoạn hiện nay. Chính vì vậy, việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến KQHT của

SV sẽ giúp cho nhà trường phát huy các yếu tố tích cực, quan trọng và hạn chế các

yếu tố tiêu cực để góp phần nâng cao KQHT của SV từ đó nâng cao chất lượng đào

tạo của nhà trường.

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

Trên thế giới có nhiều nghiên cứu xem xét KQHT ở bậc đại học. Tuy nhiên

các nghiên cứu này được thực hiện tại các nước đã phát triển ở phương Tây, trong

đó điều kiện sống và học tập khác rất nhiều so với nước ta. Hơn nữa chưa có nhiều

nghiên cứu xem xét vai trò của đặc điểm SV với KQHT của SV tại trường đại học.

Vì vậy, đề tài nghiên cứu này có mục tiêu xây dựng và kiểm định mô hình biểu diễn

mối quan hệ giữa đặc điểm SV với KQHT của SV chính qui đang học tại đHKT.

Cụ thể nghiên cứu này khám phá

Tác động của các yếu tố thuộc đặc điểm SV (bao gồm: động cơ học·

tập, cạnh tranh học tập, kiên định học tập, ấn tượng trường học,

phương pháp học tập) đến KQHT của SV;

Sự khác biệt về các tác động của các yếu tố thuộc đặc điểm SV và·

KQHT giữa nhóm SV nam và nhóm SV nữ ; giữa nhóm SV thành phố

và nhóm SV tỉnh.

3. Ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn

Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ giúp cho đHKT nắm bắt được vai trò quan

trọng của đặc điểm SV để từ đó có những kế hoạch kích thích cần thiết để làm tăng

hiệu quả học tập của SV cũng như hiệu quả đào tạo của nhà trường. Hơn nữa, kết

quả nghiên cứu cũng giúp cho chính bản thân các SV hiểu được tầm quan trọng của

các yếu tố trên để từ đó gia tăng KQHT của mình trong quá trình học tập tại trường.

Kết quả mô hình đo lường góp phần giúp cán bộ nghiên cứu giáo dục bổ sung

vào thang đo đánh giá chất lượng đào tạo của mình. Các thang đo đã kiểm định

trong đề tài nghiên cứu này cũng góp phần làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo

sử dụng, điều chỉnh và bổ sung để từng bước có được bộ thang đo có giá trị và độ

tin cậy cao, giúp cho việc đánh giá chất lượng đào tạo bậc đại học.

Kết quả của nghiên cứu cũng góp một phần làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp

theo trong lĩnh vực này để có thể khám phá thêm những yếu tố cũng như tầm quan

trọng của chúng trong việc làm tăng chất lượng đào tạo.

4. Phạm vi và phương pháp nghiên cứu của đề tài

Phạm vi của đề tài

Nghiên cứu này chỉ thực hiện tại đHKT, đối tượng khảo sát là SV chính quy

đang học tại trường. Biến phụ thuộc là KQHT được đo lường thông qua kiến thức

và kỹ năng thu nhận được của các môn học thuộc khối kiến thức giáo dục đại

cương. Nhằm loại bỏ sự ảnh hưởng đến KQHT do khác nhau về chuyên ngành đào

tạo và số năm học tập.

Tác động của nhà trường (chương trình đào tạo, giảng viên, cơ sở vật chất,

v.v .) không thuộc phạm vi nghiên cứu của đề tài. đề tài này chỉ đề cập đến tác

động của đặc điểm SV (động cơ học tập, kiên định học tập, cạnh tranh học tập, ấn

tượng trường học, phương pháp học tập) với KQHT.

13

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được tiến hành thông qua hai bước chính: nghiên cứu sơ bộ và

nghiên cứu chính thức.

Nghiên cứu sơ bộ thực hiện bằng phương pháp định tính thông qua phương

pháp phỏng vấn sâu với 12 SV bằng phương pháp phỏng vấn mặt - đối - mặt kết

hợp với phát bảng hỏi thăm dò cho 30 SV để điều chỉnh cách sử dụng thuật ngữ

thang đo.

Nghiên cứu chính thức được thực hiện bằng phương pháp định lượng thông

qua phát bảng hỏi với kích thước mẫu 962 SV để đánh giá thang đo cũng như kiểm

định lại mô hình lý thuyết và các giả thuyết trong mô hình.

Thang đo được kiểm định trước tiên bằng phương pháp phân tích nhân tố

khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) và hệ số tin cậy Cronbach alpha. Các

thang đo này được tiếp tục kiểm định thông qua phương pháp phân tích nhân tố

khẳng định CFA (Confirmatory Factor Analysis). Mô hình lý thuyết cơ bản được

kiểm định thông qua mô hình cấu trúc tuyến tính SEM (Structural Equation

Modeling) và mô hình lý thuyết với biến kiểm soát được kiểm định bằng phương

pháp phân tích cấu trúc đa nhóm (Multigroup Analysis).

5. Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu

5.1. Câu hỏi nghiên cứu

để đạt được các mục tiêu nghiên cứu, đề tài tập trung trả lời các câu hỏi

nghiên cứu sau:

Những yếu tố nào thuộc bản thân SV tác động đến KQHT của họ? Mức

độ tác động của các yếu tố này?

Có sự khác biệt về các tác động của các yếu tố thuộc bản thân SV và

KQHT giữa nhóm SV nam và nhóm SV nữ?

Có sự khác biệt về các tác động của các yếu tố thuộc bản thân SV và

KQHT giữa nhóm SV thành phố và nhóm SV tỉnh?

5.2. Giả thuyết nghiên cứu

KQHT của SV bị chi phối bởi nhiều yếu tố, trong đó nhóm yếu tố thuộc về

đặc điểm của SV (động cơ học tập, tính kiên định học tập, cạnh tranh học tập, ấn

tượng về trường đại học và phương pháp học tập) đóng vai trò chủ đạo.

6. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

6.1. Khách thể nghiên cứu

SV hệ chính quy đang học tại đHKT.

6.2. đối tượng nghiên cứu

Gồm các yếu tố: động cơ học tập, kiên định học tập, cạnh tranh học tập, ấn

tượng trường học, phương pháp học tập và KQHT của SV chính quy đang học tại

đHKT