Phần A

LỜI NÓI ĐẦU

Nước ta đang trong thời kỳ chuyển đổi nền kinh tế và đổi mới cơ chế quản lý nền kinh tế, nhiều vấn đề về luật kinh tế phải được xem xét lại. Hơn nữa chúng ta vẫn chưa có mô hình đích thực của pháp luật điều chỉnh các quan hệ kinh tế thị trường. Nền kinh tế thị trường phát triển cần có môi trường pháp luật và pháp luật chính là điều kiện để các quan hệ kinh tế phát huy được ưu điểm của mình đồng thời tạo đà cho nền kinh tế phát triển bền vững. Vì vậy việc biên soạn những tài liệu về luật kinh tế vẫn còn đang là vấn đề nan giải để đáp ứng được nhu cầu của đông đảo nhân dân và những người nghiên cứu.

Như chúng ta đã biết từ năm 1986 nhà nước đã có chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường. Trong thời gian qua đã thấy được những thành tựu đạt được rất to lớn từ nền kinh tế thị trường mang lại, điều này chứng tỏ đường lối mà Đảng và Nhà nước ta vạch ra và đang đi là rất đúng đắn. Những kết quả này chính là dấu hiệu và nó thể hiện đúng sức mạnh của nền kinh tế thị trường mang tiềm năng và hiệu quả đồng thời ta có thể thực hiện công cuộc dân giàu, nước mạnh xã hội công bằng văn minh. Vì vậy cơ chế thị trường đã được hiến pháp 1992 của nước ta ghi nhận thành một nguyên tắc Hiến định cho đến ngày nay thực tiễn xác định phát triển nền kinh tế thị trường trên thế giới hàng trăm năm qua đã chứng minh cho chúng ta thấy những cơ sở để nói rằng pháp luật đã trở thành một bộ phận cấu thành của nền kinh tế thị trường văn minh. Mặt khác luật kinh tế là tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình tổ chức và hoạt động sản xuất kinh doanh giữa các đơn vị kinh tế với nhau và giữa chúng với các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế bằng cách sử dụng và phối hợp các phương pháp tác động khác nhau nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế xã hội của đất nước...

Trong nền kinh tế thị trường, do sự tác động của quy luật kinh tế trong đó có quy luật cạnh tranh nên đã làm nảy sinh các mối quan hệ mới mà bản thân kinh tế kế hoạch hoá không hàm chứa được. Đó là hiện tượng phá sản.

Khi một doanh nghiệp bị lâm vào tình trạng phá sản đã làm nảy sinh nhiều mối quan hệ phức tạp cần được giải quyết. Chẳng những quan hệ nợ nần giữa các chủ nợ với doanh nghiệp mắc nợ, quan hệ giữa doanh nghiệp mắc nợ với người lao động do tình trạng mất khả năng thanh toán nợ gây ra. Vì vậy việc giải quyết kịp thời các vấn đề đó có ý nghĩa rất quan trọng nhằm thiết lập một trật tự cần thiết để thúc đẩy sự phát triển kinh tế đồng thời đảm bảo quyền lợi chủ thể của các mối quan hệ hay các bên liên quan.

Trước kia (trước 1993) do chưa có luật phá sản doanh nghiệp nên các doanh nghiệp Nhà nước khi không có khả năng thanh toán nợ đến hạn cũng đều được giải quyết theo thủ tục giải thể(theo quyết định 315 của Hội đồng bộ trưởng ngày 01.09.1990) kết quả là không ít những trường hợp nhà nước phải khoanh nợ, xoá nợ gây ảnh hưởng không tốt đến quyền lợi của một số chủ nợ khi luật phá sản được ban hành và có hiệu lực thì về nguyên tắc, tất cả các doanh nghiệp khi kinh doanh thua lỗ đến mức mất khả năng thanh toán nợ đến hạn đều được giải quyết theo luật phá sản doanh nghiệp; Nhìn chung luật phá sản doanh nghiệp được Quốc hội thông qua ngày 30 tháng 12 năm 1993 đã đáp ứng được đông đảo quần chúng nhân dân và sự chờ đợi của các nhà doanh nghiệp nhằm tìm ra một trật tự chung cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các chủ nợ, các doanh nghiệp mắc nợ và của người lao động, bảo đảm trật tự kỷ cương cho xã hội và quyền lợi cho các bên liên quan.

Tuy nhiên phá sản là một vấn đề từ lý luận đến thực tiễn là một quá trình tìm hiểu và nghiên cứu bởi khi một doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế và đặc biệt là quyền lợi của người lao động ít nhiều sẽ bị xáo trộn như tiền lương, các chế độ, việc làm và các vấn đề tiêu cực phát sinh.

Đối với nước ta việc phá sản vẫn là một vấn đề mới mẻ. Cho nên thực tiễn giải quyết phá sản của nước ta trong thời gian qua còn gặp không ít khó khăn vướng mắc. Chính vì vậy mà việc nắm bắt, hiểu biết đầy đủ về thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản của doanh nghiệp là sự cần thiết và cấp bách. Vì những lý do trên tôi - một học viên rất tâm đắc tìm hiểu về pháp luật phá sản doanh nghiệp và tôi đã đi đến một quyết định nhỏ là đã chọn đề tài:

"Tìm hiểu thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp" làm đề tài khoá luận chính nhằm nâng cao tầm nhìn sâu - rộng trong lĩnh vực phá sản đồng cũng là khoá luận cho khoá học của mình.

Để làm sáng tỏ đề tài nghiên cứu của mình tôi đi sâu nghiên cứu những phần chính sau đây:

Mục I: Nhận thức chung về phá sản

Mục II: Giải quyết việc phá sản theo pháp luật hiện hành (thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp).

Mục III: Thực tiễn giải quyết phá sản doanh nghiệp ở nước ta và một số kiến nghị nhỏ góp phần hoàn thiện pháp luật phá sản doanh nghiệp.