Từ Đại hội IV năm 1986, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước. Hai mươi năm qua, sự nghiệp đổi mới của Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa quan trọng. Đường lối, chính sách đối ngoại là một bộ phận trong toàn bộ đường lối, chính sách nói chung của một chủ thể quyền lực chính trị. Là sự tiếp tục của chính trị đối nội, chính sách đối ngoại có mục tiêu góp phần bảo vệ và nâng cao vị trí của quốc gia trên trường quốc tế. Việc đề ra và thực thi chính sách đối ngoại như thế nào đều có ảnh hưởng tới hoà bình, ổn định và phát triển của mỗi quốc gia, cũng như sự hưng vong của mỗi dân tộc. Vì vậy, cũng giống như các chủ thể nắm quyền lực chính trị ở các nước khác, trong tổng thể đường lối và chính sách của mình, Đảng và Nhà nước Lào luôn rất quan tâm tới chính sách đối ngoại.

Trong sự cạnh tranh ngày càng gay gắt về mặt kinh tế và khoa học - công nghệ trên thế giới, mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia đang diễn ra những chuyển biến quan trọng. Đây là một nhân tố mà nhất thiết các nước phải tính đến trong việc hoạch định đường lối, chính sách phát triển của mình.

Dưới tác động của cách mạng khoa học - công nghệ, lực lượng sản xuất thế giới đã có bước phát triển vượt bậc chưa từng có trong lịch sử, nó không giới hạn trong phạm vi của mỗi nước, mà trở thành xu hướng có tính chất quốc tế mạnh mẽ. Trong bối cảnh đó, xu hướng tăng cường quan hệ hợp tác về mặt kinh tế của mỗi nước ngày càng phát triển, trở thành yếu tố quan trọng góp phần củng cố và tăng cường xu hướng vừa hợp tác vừa đấu tranh giữa các nước có chế độ xã hội khác nhau trên thế giới hiện nay. Do tác động của cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại và xu thế toàn cầu hoá kinh tế, nên quá trình hội nhập quốc tế vì mục tiêu phát triển của mỗi quốc gia trở thành một đòi hỏi khách quan, mang tính tất yếu.

Với vị trí địa lý thuận lợi, nước CHDCND Lào trở thành địa bàn đóng vai trò "trung tâm" của Đông Nam Á, nối liền từ phía Tây tới phía Đông, từ phía Bắc xuống phía Nam. Do có vị trí chiến lược quan trọng và khá nhạy cảm như vậy, nên trong các thời kỳ lịch sử trước đây cũng như hiện nay, đất nước Lào có điều kiện thuận lợi thúc đẩy sự hợp tác quốc tế nói chung cũng như trong ASEAN nói riêng. Đồng thời, sự phát triển hợp tác giữa nước CHDCND Lào và các nước góp phần đẩy mạnh tiến trình hội nhập, trước hết về mặt kinh tế với các nước trong khu vực và thế giới.