Mục lục

Lời nói đầu 1

Chương I : Tình hình hoạt động ngoại thương Trung Quốc từ 1979 đến nay 3

I. Vài nét về đất nước Trung Quốc 3

1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên 3

2. Dân cư 4

3. Đặc điểm chính trị- xã hội 4

4. Kinh tế Trung Quốc sau hơn 20 năm cải cách mở cửa 5

II. Cải cách hoạt động ngoại thương Trung Quốc qua các giai đoạn 9

1. Giai đoạn 1979 - 1987 (giai đoạn tìm tòi thử nghiệm) 11

2. Giai đoạn 1988 - 1990 12

3. Giai đoạn 1991 - 2001 13

4. Năm 2001, Trung Quốc trở thành thành viên của WTO - một dấu mốc quan trọng trong phát triển ngoại thương nói riêng và kinh tế nói chung 14

5. Giai đoạn từ 2002 đến nay (giai đoạn quá độ sau khi gia nhập WTO) 23

III. Thực tiễn hoạt động ngoại thương Trung Quốc trong những năm gần đây 24

1. Về kim ngạch xuất nhập khẩu 24

2. Về cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu 26

3. Về cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu 29

IV. Tác động của ngoại thương Trung Quốc đối với nền kinh tế quốc dân 32

1. Ngoại thương thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 32

2. Ngoại thương giúp nâng cao trình độ kỹ thuật, đổi mới công nghệ trong nước 34

3. Ngoại thương góp phần cải tạo cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa 34

4. Ngoại thương góp phần giải quyết vấn đề việc làm 35

V. Triển vọng hoạt động ngoại thương Trung Quốc trong thời gian tới 36

1. Các nhân tố thuận lợi 36

2. Các nhân tố bất lợi 38

Chương II: Một số bài học kinh nghiệm trong phát triển ngoại thương của Trung Quốc 40

I. Một số bài học thành công 40

1. Thực hiện chiến lược mở cửa theo nhiều phương vị, nhiều tầng nấc 40

2. Chủ động thu hút FDI vào phát triển ngoại thương 44

3. Kiên trì cải cách thể chế quản lý ngoại thương 59

4. Chính sách hợp lý trong đa dạng hóa sản phẩm và thị trường 67

5. Chủ động tạo môi trường cho các doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế thông qua việc hội nhập các liên kết kinh tế khu vực và thế giới 72

6. Coi trọng công tác xúc tiến thương mại 76

7. Một số kinh nghiệm trong việc xử lý các vấn đề sau khi gia nhập WTO 77

II. Một số bài học không thành công 79

1. Quan điểm lấy lượng thay cho chất đã làm giảm hiệu quả kinh doanh ngoại thương 81

2. Chính sách bảo hộ quá mức trong một số ngành đã ngăn cản việc cải thiện

khả năng cạnh tranh 81

3. Công tác nâng cao kiến thức kinh doanh, hiểu biết về tình hình thị trường

quốc tế cho doanh nghiệp chưa được quan tâm đúng mức 81

4. Trong quá trình thúc đẩy ngoại thương phát triển không tránh khỏi dẫn tới sự chênh lệch vùng miền

Chương III: Một số gợi ý đối với hoạt động ngoại thương Việt Nam từ bài học kinh nghiệm của Trung Quốc 83

I. Những nét tương đồng và khác biệt giữa Việt Nam và Trung Quốc 83

1. Những nét tương đồng 83

2. Những khác biệt 86

II. Thực trạng hoạt động ngoại thương Việt Nam từ 1986 đến nay 87

1. Những đổi mới trong quản lý hoạt động ngoại thương của Việt Nam 87

2. Về kim ngạch, cơ cấu mặt hàng và cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu 90

3. Những thuận lợi và thách thức đối với ngoại thương Việt Nam hiện nay 97

III. Một số gợi ý đối với hoạt động ngoại thương Việt Nam 99

1. Hoàn thiện môi trường pháp lý, đổi mới cơ chế quản lý xuất nhập khẩu 99

2. Hoàn thiện các biện pháp khuyến khích xuất khẩu 100

3. Đẩy mạnh thu hút FDI vào phát triển ngoại thương 102

4. Tiếp tục thực hiện đa dạng hóa mặt hàng, đa phương hóa thị trường xuất nhập khẩu 106

5. Nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến thương mại 109

6. Đẩy nhanh hội nhập vào các liên kết kinh tế khu vực và thế giới 110

Kết luận 111

Tài liệu tham khảo 113

Phụ lục