Xã hội không phải là tổng số những hiện tượng, sự kiện rời rạc, những cá nhân riêng lẻ. Xã hội là một chỉnh thể hữu cơ có cơ cấu phức tạp, trong đó những mặt cơ bản nhất là lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng. Mỗi mặt có vai trò nhất định là tác động đến các mặt khác, tạo nên sự hoạt động của toàn bộ xã hội.

Lực lượng sản xuất là nền tảng vật chất –kỹ thuật của mỗi hình thái kinh tế xã hội. Sự hình thành và phát triển của mỗi hình thái kinh tế xã hội xét đến cùng là do lực lượng sản xuất quyết định. Lực lượng sản xuất phát triển qua các hình thái kinh tế xã hội nối tiếp nhau từ thấp lên cao thể hiện tính liên tục trong sự phát triển của xã hội loài người.

Hiện nay trong nền kinh tế tri thức lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ với sự phát triển của khoa học công nghệ đã làm thay đổi mọi thứ.Sự phát triển của khoa học công nghệ giúp con người có thể có những bước tiến xa hơn nên chúng ta không thể coi nhẹ khoa học kỹ thuật. Trong nền kinh tế tri thức hiện nay đòi hỏi con người cần phải chăm chỉ hơn thì mới theo kịp sự phát triển nhanh đến mức tróng mặt vì nền kinh tế tri thức là nền kinh tế trong đó sự sản sinh ra, phổ cập và sử dụng tri thức giữ vai trò quyết định nhất đối với sự phát riển kinh tế, tạo ra của cải, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Qua việc phân tích và tìm hiểu những đặc điểm của lực lượng sản xuất trong nền kinh tế tri thức đã cho ta thấy rõ được những biểu hiện của nó trong nền kinh tế hiện nay.

So với các nền kinh tế khác thì trong nền kinh tế tri thức thì cơ cấu xã hội chủ yếu là công nhân tri thức, tỷ lệ đóng góp của khoa học công nghệ cho tăng trưởng kinh tế đã tăng rất nhanh ( trong nền tế nông nghiệp mức độ đóng góp dưới 10%, trong nền kinh tế công nghiệp trên 30%, và trong nền kinh tế tri thức là trên 80%), mức đầu tư cho giáo dục từ 6- 8% GDP trong khi trong nền kinh tế nông nghiệp chỉ ở mức dưới 1%, trong nền kinh tế công nghiệp từ 2- 4% GDP và tầm quan trọng của giáo dục ngày càng lớn, trình độ văn hoá trung bình là sau trung học, vai trò của truyền thông rất lớn.

Trong nền kinh tế tri thức công nghệ thông tin được áp dụng mạnh mẽ như Internet, thương mại điện tử, đòi hỏi con người ngày càng sáng tạo hơn và việc hình thành các doanh nghiệp tri thức, các khu công nghệ cao là điều tất yếu. Trong thời đại công nghiệp hoá thì một mặt nó tạo thuận lợi cho nền kinh tế tri thức phát triển ở các nước, nhưng đồng thời cũng đặt nhiều thách thức rủi ro.Cho tới nay khoảng cách giàu nghèo đang tăng nhanh, do sự chênh lệch nhiều về tri thức, nếu rút ngắn được khoảng cách về tri thức thì sẽ thu hẹp được khoảng cách giầu nghèo .

Nền kinh tế tri thức đã tạo ra bước nhảy vọt căn bản trong lực lượng sản xuất của nhân loại và trong quan niệm về lực lượng sản xuất xã hội.

Đề tài gồm 2 phần cơ bản sau:

I. Lý luận về lực lượng sản xuất.

II. Lý luận lực lượng sản xuất tìm hiểu đặc điểm của nó trong nền kinh tế tri thức.