Chúng ta dựa vào đâu để đánh giá một quốc gia có phát triển hay không? Tiêu chí hàng đầu đặt ra không thể thiếu có lẽ là dựa vào nền kinh tế của quốc gia đó có phát triển hay không? Đúng vậy, trên con đường dài mà loài người đã,đang và sẽ trải qua với bao biến động thăng trầm, thành công và thất bại,kể cả các nước mà chế độ chính trị khác nhau đều có liên quan đến việc nhận thức và vận dụng đúng đắn hay sai lầm vấn đề kinh tế thị trường trong lựa chọn mô hình kinh tế.

Thực tiễn vận động của nền kinh tế thế giới những năm gần đây cho thấy mô hình phát triển kinh tế theo xu hướng thị trường có sự điều tiết vĩ mô từ trung tâm, trong bối cảnh của thời đại nay là mô hình hợp lý hơn cả. Mô hình này về đại thể, đáp ứng được những thách thức của sự phát triển.

Cho đến nay, hầu hết các nước trên thế giới đều theo mô hình kinh tế thị trường với những đặc trưng, mằu sắc riêng của từng nước. Mô hình của các nước Tây Âu có đặc trưng không giống mô hình của Mỹ, Nhật; Còn ở Trung Quốc mô hình kinh tế cũng không hoàn toàn giống mô hình các nước Tây Âu, Mỹ...mà mang “mầu sắc Trung Quốc”.

ở Việt Nam, phát triển kinh tế thị trường trong thực tế không những là nội dung của công cuộc đổi mới mà lớn hơn thế còn là công cụ, là phương thức để nước ta đi tới mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhưng vấn đề đặt ra là: Thực hiện mô hình này bằng cách nào để hạn chế tiêu cực, tăng tích cực giúp cho kinh tế nước ta ngày càng phát triển sánh vai cùng các cường quốc năm châu khác?

Chính vì vậy, việc nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện những quan điểm, biện pháp để nền kinh tế nước ta phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa và giữ vững định hướng đó là công việc vô cùng thiết thực và cần thiết, có ý nghĩa to lớn đối với mỗi nhà nghiên cứu và phân tích kinh tế.

Thế kỷ XX, đối với nước ta là thế kỷ của những biến đổi to lớn, thế kỷ đấu tranh oanh liệt giành lại độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, thế kỷ của những chiến công và thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và thời đại. Chúng ta tự hào về dân tộc ta - một dân tộc anh hùng, thông minh, sáng tạo, tự hào về Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thế kỷ XXI sẽ tiếp tục có nhiều biến đổi. Khoa học và công nghệ sẽ có bước tiến nhảy vọt. Kinh tế tri thức có vai trò ngày càng nổi bật trong quá trình phát triển lực lượng sản xuất. Toàn cầu hóa kinh tế là một xu thế khách quan, lôi cuốn ngày càng nhiều nước tham gia. Theo quy luật tiến hoá của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội. Những nét mới ấy trong tình hình thế giới và khu vực tác động mạnh mẽ đến tình hình nước ta. Nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ mới, đó là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và nhân dân ta. Thế kỷ XX là thế kỷ của đấu tranh oanh liệt và chiến thắng vẻ vang của dân tộc ta. Thế kỷ XXI sẽ là thế kỷ nhân dân ta tiếp tục giành thêm nhiều thắng lợi to lớn trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc, đưa nước ta sánh vai cùng các nước phát triển trên thế giới.

Việc nghiên cứu về kinh tế thị trường-sự hình thành và phát triển có ý nghĩa vô cùng to lớn cả về lý thuyết lẫn thực tế. Một mặt, cho ta thấy được tính khách quan của nền kinh tế thị trường, và sự cần thiết phải phát triển kinh tế Thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của nhà nước ở nước ta hiện nay, thấy được những gì đã đạt được và chưa đạt được của Việt nam . Mặt khác, giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan về nền kinh tế nước nhà, đồng thời thấy được vai trò to lớn của quản lý nhà nước đối với nền kinh tế thị trường, những giải pháp nhằm đưa nước ta tiến nhanh lên nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Phần 1: Những vấn đề lý luận chung về nền kinh tế thị trường.

Phần 2: Sự hình thành, phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.